بت پرستى چرا؟ از آنجا که در آیات گذشته بحث هاى فراوانى درباره شناخت وجود خدا بود، در این آیه به بحث درباره اشتباه مشرکان و بت پرستان مى پردازد و از چند طریق این بحث را تعقیب مى کند. نخست روى سخن را به پیامبر کرده مى گوید: بگو: چه کسى پروردگار آسمان ها و زمین است؟ (قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَـوَاتِ وَالاَْرْضِ).سپس بى آنکه پیامبر در انتظار پاسخ آنها بنشیند دستور مى دهد خود پاسخ این پرسش را بده و بگو: الله (قُلِ اللهُ).آن گاه آنها را با این جمله مورد ملامت قرار مى دهد: بگو: آیا اولیا (و خدایانى) غیر از او براى خود برگزیده اید که (حتّى) مالک سود و زیان خود نیستند تا چه رسد به شما؟ (قُلْ أَفَاتَّخَذْتُمْ مِنْ دُونِهِ أَوْلِیَاءَ لاَ یَمْلِکُونَ لاَِنفُسِهِمْ نَفْعًا وَ لاَ ضَرًّا). در حقیقت نخست از طریق ربوبیّت خدا و اینکه او مالک و مدبّر عالم است و هر خیر و نیکى از ناحیه اوست و توانایى بر دفع هر شرّ و بدى دارد بحث مى کند، یعنى هنگامى که شما قبول دارید خالق و پروردگار اوست، بنابراین هر چه مى خواهید باید از او بخواهید نه از بت ها که قادر بر حلّ هیچ مشکلى درباره شما نیستند. و دیگر بار مطلب را از این فراتر مى برد مى فرماید: آنها حتّى مالک و سود و زیان خود نیستند چه رسد به شما. با این حال چه گرهى را مى توانند براى شما بگشایند که به سراغ پرستش آنها مى روید؟ آنها در کار خودشان بیچاره هستند با این حال چه انتظارى از آنها دارید؟ 🌼🌼🌼 سپس با ذکر دو مثال روشن وضع افراد موحّد و مشرک را مشخّص کرده مى فرماید بگو: آیا نابینا و بینا یکسانند؟ (قُلْ هَلْ یَسْتَوِى الاَْعْمَى وَالْبَصِیرُ).همان گونه که نابینا با بینا یکسان نیست، کافر و مؤمن نیز یکسان نیستند، و بتان را نمى توان در کنار الله قرار داد.دیگر اینکه آیا ظلمت ها و نور برابرند؟ (أَمْ هَلْ تَسْتَوِى الظُّلُمَاتُ وَالنُّورُ). ظلمتى که کانون انحراف و گمراهى و اشتباه و خطر است، با نور که راهنما و حیات بخش است چگونه مى توان آن دو را با هم یکسان دانست؟ و چگونه مى توان بت ها را که ظلمات محض اند در کنار خدا که نور مطلق عالم هستى است قرار داد؟ سپس از راه دیگرى بطلان عقیده مشرکان را مدلّل تر مى سازد، مى گوید: آیا آنها همتایانى براى خدا قرار دادند به خاطر اینکه آنان همانند خدا به آفرینشى داشتند، و این آفرینش ها بر آنها مشتبه شده است؟ و گمان کردند که بت ها نیز همانند خدا مستحقّ عبادت هستند (أَمْ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَکَاءَ خَلَقُوا کَخَلْقِهِ فَتَشَابَهَ الْخَلْقُ عَلَیْهِمْ). در حالى بت پرستان نیز چنین عقیده اى درباره بت ها ندارند و خدا را خالق همه چیز مى دانند و عالم خلقت را مربوط به او مى شمارند.ازاین رو بلافاصله مى فرماید: بگو: خدا خالق همه چیز است، و اوست یکتا و پیروز (قُلِ اللهُ خَالِقُ کُلِّ شَىْء وَ هُوَ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ). ذیل آیه ۱۶ @Roznegaar