شأن نزول: مشهور این است: این آیات در مورد اهل مکّه نازل شده است که تصمیم گرفتند پیامبر(صلى الله علیه وآله) را از مکّه بیرون کنند و بعداً این تصمیم، فسخ و مبدّل به تصمیم بر اعدام پیامبر(صلى الله علیه وآله) در مکّه گردید و به دنبال آن خانه پیامبر(صلى الله علیه وآله) را از هر سو محاصره کردند، اما همان گونه که می‌دانیم، پیامبر(صلى الله علیه وآله) از این حلقه محاصره، به طرز اعجاز آمیزى، بیرون آمده به سوى مدینه حرکت کرد و سرآغاز هجرت گردید. 🌺🌺🌺 تفسیر: توطئه شوم دیگر! در آیات گذشته دیدیم: مشرکان مى خواستند: از طریق وسوسه هاى گوناگون، در پیامبر(صلى الله علیه وآله) نفوذ کنند و او را از جاده مستقیم خویش منحرف سازند، که لطف الهى به یارى پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمد، و نقشه هاشان نقش بر آب شد. به دنبال آن ماجرا، طرح دیگرى براى خنثى کردن دعوت پیامبر(صلى الله علیه وآله) ریختند، و آن، این که او را از زادگاهش به نقطه اى که احتمالاً نقطه خاموش و دور افتاده اى بود؛ تبعید کنند که آن هم به لطف پروردگار خنثى شد! آیه مورد بحث، مى گوید: نزدیک بود آنها تو را از این سرزمین، با نقشه و تحریک ماهرانه و حساب شده اى خارج سازند (وَ إِنْ کادُوا لَیَسْتَفِزُّونَکَ مِنَ الاْ َرْضِ لِیُخْرِجُوکَ مِنْها). با توجه به این که یَسْتَفِزُّونَکَ از ماده استفزاز است که گاهى به معنى ریشه کن کردن، و گاه به معنى تحریک و برانگیختن توأم با سرعت و مهارت آمده، معلوم مى شود: مشرکان، توطئه حساب شده اى چیده بودند که محیط را آن چنان غیر قابل تحمل براى پیغمبر کنند، و یا توده عوام را چنان بر ضدش بشورانند که، به راحتى بتوانند او را از مکّه اخراج نمایند، ولى آنها نمى دانستند: بالاتر از قدرت آنها قدرت خداوند بزرگى است که آنان در برابر اراده اش، بسیار ضعیف و ناتوانند. پس از آن قرآن هشدار مى دهد: اگر آنها چنین کارى را انجام مى دادند، بعد از تو جز مدت کوتاهى درنگ نمى کردند (وَ إِذاً لایَلْبَثُونَ خِلافَکَ إِلاّ قَلِیلاً). و به زودى نابود مى شدند; زیرا این گناه بسیار عظیمى است که مردم، رهبر دلسوز و نجات بخششان را، از شهر خود بیرون کنند، و به این ترتیب، بزرگترین نعمت الهى را کفران نمایند، چنین جمعیتى، دیگر حق حیات نخواهند داشت، و مجازات نابود کننده الهى به سراغشان خواهد آمد. ذیل آیه ۷۶ @Roznegaar