🔻پایان کار شیطان چه زمانی است؟ 🔹️بر اساس آیه «و نفخ فی الصور فصعق من فی السماوات و من فی الارض» (زمر/۶۸) در پی نفخ صور همگان خواهند مرد. اما آیا تا پیش از آن گستره حیات شیطان تا کجاست از این آیه به دست نمی‌آید. بر پایه برخی روایات، ابلیس در میان نفخه نخست و دوم می‌میرد. (التفسیر الکبیر، ج. ۵۴، ص. ۳۶۷ – ج. ۱۱، ص. ۱۰۸) 🔹️علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، پایان کار شیطان را برپایی حکومت حضرت مهدی (عج) دانسته (المیزان، ج. ۱۲، ص. ۱۶۱-۱۶۰) که بر اساس برخی روایات، ابلیس به دست مبارک آن حضرت یا طبق روایات رجعت، پس از جنگ با لشکر امیرالمومنین، علی (علیه السلام)، در حوالی کوفه می‌گریزد و به دست پیامبر (صلی الله و علیه وآله) بر صخره بیت المقدس (بحارالانوار، ج. ۵۳، ص. ۴۲) کشته می‌شود. (همان، ج. ۶، ص. ۲۵۴) برخی پایان حیات ابلیس را مقارن با پایان حیات انسان بر روی کره خاکی دانسته اند. (المیزان، ج. ۸، ص. ۲۸-۲۷)   🔹️همچنین علامه جوادی آملی (حفظه الله) در باب پایان کار شیطان فرموده اند: تا آخرین انسان است، او (ابلیس) هم وجود دارد. برای اینکه آخرین انسان را هم اغوا می‌کند، وسوسه می‌کند. این چنین نیست که شیطان قبل از یک عده‌ای بمیرد. آن وقت آن عده، هیچ وسوسه‌ای ندارند. اگر وسوسه نداشتند که به کمال نمی‌رسند. انسان وقتی به کمال می‌رسد که جهاد اکبر داشته باشد. اگر هیچ گرایشی به طرف رذیلت نبود، انسان که طبعاً به طرف رذیلت و گناه میل ندارد. شهوت می‌خواهد، لباس می‌خواهد، غذا می‌خواهد نه حرام، و همه این‌ها از سنخ حلالش هست... آنکه انسان را به طرف حرام تشویق می‌کند، ابلیس است و الا انسان فطرتا به دنبال حلال می‌رود. (دروس تفسیر سوره اعراف، آیت الله جوادی آملی، جزوه نهم، ص. ۱۱) #سیداحمدرضوی @s_a_razavi