بازگشت به شهر نور اَرْضٌ مَشی جِبْریلُ فی عَرَصاتِها *وَاللهُ اَشْرَفَ اَرْضَها وَ سَمائَها آنچه این شهر مقدس و عزیز که صدها میلیون مسلمان شوق زیارتش را دارند، دارد هیچ شهری در روی زمین ندارد. راستی این شهر بی‎نظیر است و وجود قبر مطهّر رسول اکرم صلی‎الله علیه وآله وسلم و مسجد آن حضرت و مشاهد مقدسه اهل بیت علیهم‌السلام همه کمبودهای مادی آن را که در اثر سوء سیاست‌های سیاستمداران پیدا شده تحت الشعاع قرار می‎دهد، و با این امتیازات بزرگ آن نواقص به حساب نمی‎آید و اصولاً هر تقدیر و تجلیل که از مدینه می‎شود به ملاحظه این افتخارات بزرگ است. این شهر دارالهجرت پیغمبر اکرم صلی‎الله علیه وآله وسلم و اولین مرکز اعلام رسمی موجودیت جامعه و نظام اسلام است. اگر این شهر نبود و اگر این شهر به ندای منادی الهی پاسخ نمی‎داد و پیامبر گرامی اسلام صلی‎الله علیه وآله وسلم را نمی‎پذیرفت و اگر مردم این شهر با آن ایثار و اشتیاق مهاجرین را نمی‎پذیرفتند و به اسلام نگرویده بودند و مهاجرین را منزل و مسکن نمی‎دادند و در نهایت برادری از آنها پذیرا نمی‎شدند هر چند سیر اسلام و دعوت پیامبر اسلام صلی‎الله علیه وآله وسلم متوقف نمی‎شد ولی می‎توان گفت که اگر این شهر نبود اسلام در این مسیری که قرار گرفت قرار نمی‎گرفت. زن و مرد مسلمان این شهر فداکاری کردند از مال و مسکن و جان خود گذشتند، و در حمایت از پیغمبر صلی‎الله علیه وآله وسلم و دعوت توحید وظیفه خود را ادا کردند و به بیعت خود با آن حضرت وفا نمودند. اعلان کلمه توحید و تشکیل حکومت رسمی اسلام از این شهر شد. این شهر بود که با کفار و مشرکین مکه و دیگران در بدر و احد و احزاب جنگ کرد. همه جای این شهر برای انسان یادآورنده خاطرات تاریخی و سیر زندگانی خواجه کاینات و مَفخر ممکنات است. این سرزمین مَقدم حبیب خدا و یگانه شخص شخیص عالم امکان است. این کوچه‎‌ها و خیابان‌ها مَعبر آن حضرت و هر نقطه‎اش از جنبه تاریخی و اسلامی با عظمت و پر افتخار و با برکت است. این شهر بعد از مکه معظمه مرکز نزول وحی قرار گرفت. فاطمه زهرا علیهاالسلام آن یگانه مدافع اسلام و پاسدار راه توحید در این شهر مقام داشت. دو آقای جوان اهل بیت حسن و حسین علیهماالسلام که پیغمبر صلی‎الله علیه وآله وسلم آنهمه در حضور مردم و جمع اصحاب به آنها اظهار مهر و محبت می‎نمود و آنها را می‎ستود و امت را به ولایت و محبّت آنها ترغیب و وصیت می‎فرمود و همچنین سایر امامان علیهم‌السلام به جز امیرالمؤمنین و امام دوازدهم علیهماالسلام در این شهر تولد یافته‎اند. این شهر مولد ائمه و مَدْرَس حضرت باقر العلوم و حضرت کشاف حقایق امام جعفر صادق علیهماالسلام است. آنقدر در این شهر مواقف تاریخی و یادگارها از رجال اسلام و قهرمان‌های بزرگ اسلام وجود دارد که شرح آن جز در کتاب‌های مفصل و بزرگ ممکن نیست. مکه مکرمه که به عظمت‌های ویژه دیگر اختصاص دارد با آنهمه خصایص بزرگ و آیات بینات و مقام ابراهیم و کعبه معظمه و اینکه مطلع انوار وحی محمدی بود و قبله میلیارد‌ها مسلمان در مرور قرون و اعصار تا روز قیامت شد به واسطه استیلاء افکار مشرکانه بر اهالی آن نتوانست از این افتخار که محل اقامت و موطن پیغمبر خدا است پاسداری و آن حضرت را یاری کند، و مرکزیتی را که به واسطه وجود عزیز خاتم الانبیاء صلی‎الله علیه وآله وسلم داشت برای خود حفظ نماید. پس از سیزده سال که پیامبر اکرم صلی‎الله علیه وآله وسلم دعوت رسالت فرمود، صدای دعوتش که از مکه مکرمه و عربستان به خارج رسیده بود دل‌های مردم را به سوی اسلام و برای اسلام فتح می‎کرد. از یک سو قریش و مشرکین اسلام را برای خودشان، و خدایان مصنوعیشان و برای موضع‎های استکباری و ستمکاریشان خطر جدی می‎دیدند، و برای اجرای خطرناکترین طرح خود یعنی کشتن پیغمبر صلی‎الله علیه وآله وسلم با همکاری قبایل و فامیل‌های مختلف وارد عمل شدند. و از سوی دیگر باید دعوت اسلام دوره نوینی را آغاز نماید که در آن به عنوان یک نظام الهی و مسلمین به صورت یک جامعه در برابر تمام نظامات و جوامع اعلام موجودیت بنماید و ویژگی‌های خود را آشکار سازد تا کسانی که اسلام آورده‎اند و افرادی که در اثر دعوت اسلام از شرک و بت پرستی بیزار شده‎اند، و مستضعفان و محرومان و مظلومانی که اسلام را پناهگاه خود می‎بینند، و شیفته و دلباخته برادری اسلامی شده‎اند بتوانند از اطراف و اکناف در زیر پرچم حمایت این نظام گرد آمده، و به جامعه جدید بپیوندند.