هدایت شده از چرخه حیات
معجزۀ چاله‌ها در ایجاد جنگل در بیابان! قسمت شمالی کشور بورکینافاسو ناحیه‌ای خشک و نیمه‌خشک است که از سال ۱۹۷۰ دچار خشکسالی شدید شده و بیابان زدگی سریع، موجب خروج جمعی از ساکنان روستاها و قحطی گردیده است. «یاکوبا ساوادوگو» کشاورز مسلمانی است که از ۴۰ سال پیش تاکنون زندگی خود را صرف بیابان زدایی و تامین غذا از آن منطقۀ خشک کرده است. وی با استفاده از یک روش باستانی به نام «زای» (Zaï) توانست کاری را انجام دهد که کارشناسان و دانشمندان تا به حال موفق به انجام آن نشده بودند: توقف کویر! بر اساس زندگی منحصر به فرد یاکوبا ساواداگو مستندی الهام‌بخش ساخته شده است که می‌توانید بخشی از آن را در لینک زیر ببینید: http://www.aparat.com/v/G8agx «کریس ریج» متخصص زمین‌شناس هلندی معتقد است: تاثیر یاکوبا به تنهایی برای حفاظت از محیط‌زیست از تمام محققان ملی و بین‌المللی بیشتر بوده است. «زای» روشی برای احیای خاک‌های ضعیف و ذخیره آب جهت رشد گیاهان است. در این روش چاله‌هایی هم‌اندازه در زمین ایجاد و مقداری کود حیوانی و بقایای گیاهان خشک به همراه بذر درختان و گیاهان بومی و محلی به آن اضافه می‌شود. با شروع فصل بارش، خطوط سنگی ایجاد شده در زمین، حوضچه‌هایی درست می‌کنند که آب کافی برای رشد گیاه را فراهم کرده و با کاهش جریان آب، زمین زمان بیشتری برای خیس شدن خواهد داشت. با جوانه زدن گیاهان، ریشه آن‌ها نیز باعث کاهش سرعت آب شده و از فرسایش خاک هم جلوگیری می‌شود. با دیدن این مستند این سوال پیش می‌آید که آیا در ایران نیز روش‌های کهنی برای کاشت گیاهان با حداقل آب موجود یا حفظ و ذخیره طبیعی آب (غیر از قنات) وجود دارد که هنوز ناشناخته مانده یا تنها در وسعت محلی استفاده می‌شود؟ با توجه به این‌که کارشناسان دیگر کشورها نیز در حال اجرای این روش در بخش‌هایی از کشورشان هستند و گویا نتایج قابل توجهی هم گرفته‌اند؛ آیا روش کهن «زای» در ایران هم قابل اجراست؟ @LC360IR