ذبح محبوب هر كس مهم را فداى مهم‌تر مى‏‌كند و محبوب را در راه محبوب‌تر مى‌گذارد. بر پايه همين دستور و همين عقل، ابراهيم اسماعيلش را قربانى مى‌كند. اما خداى ابراهيم... او نمى‌خواهد اسماعيل‌ها كشته شوند، او مى‌خواهد ابراهيم‌‏ها آزاد شوند و رشد كنند و به قرب و رضوان دست بيابند. اعمال حتی مقدمه اند و اگر كسى مقدمه را بياورد و به اين آزادى نرسد، كارى نكرده. اگر كسى اسماعيل را بكشد و اسير اين كشتن و اين آزادى باشد، كارى نكرده كه در هر حال در اسارت است. مرحوم علی صفایی حائری 📚 مسئولیت و سازندگی