تمام جنبندگان و موجودات زنده‏ى كره‏ ى خاك، براى گذراندن ايام حيات، راهى را طى مى‏كنند و با پيمودن آن به حيات خويش ادامه مى‏دهند و به كمالى كه لايق آن هستند مى‏رسند. آن راه، تكوينى آفريدگار حكيم است كه براى آنها تعيين فرموده است، و چون موجودات زنده‏ى روى زمين، غير از انسان، در اعمال خويش پيرو غرايزى هستند كه با سرشتشان آميخته، از خود اراده و اختيارى ندارند، زمامشان در دست خداوند است و صراط مستقيم الهى را به جبر مى‏پيمايند. ما من دابه الا هو آخذ بناصيتها ان ربى على صراط مستقيم. هيچ جنبنده ‏اى نيست، مگر آنكه مقهور ذات اقدس الهى است و ناصيه‏اش را در قبضه‏ى قدرت خود دارد و پروردگارم در صراط مستقيم است.