✍
شَنبِه ، نخستین روز هفته در گاهشماری هجری است و در فرهنگ اسلامی، اولین روز کاری به شمار میرود. شنبه در قانون و فرهنگ کشورهای غیر اسلامی روز کاری نیست. قرآن کریم از شنبه در ماجرای اصحاب السبت، نام برده است.
واژه شنبه
شنبه، شنبد و شنبذ [۱]یا همان شامپت و شانپت در ایران باستان یا شبات در زبان عبری که معرب آن سبت است،[۲] روز هفتم هفته یهودیان به شمار میرود و در فرهنگ اسلامی، روز آغاز هفته و پس از جمعه قرار دارد.
این روز در انگلیسی «Saturday» خوانده میشود. همچنین در گاهشماری آریایی، شنبه «کیوانشید» نام داشته است.[۳][یادداشت ۱]
شنبه در قرآن
مقالهٔ اصلی: اصحاب سبت
در قرآن کریم در سورههای (فرقان، ۴۷ و نبأ، ۹) معنای لغوی "سبت" کاربرد داشته و در سورههای (بقره، ۶۵؛ نساء، ۴۷؛ نساء، ۱۵۴؛ اعراف، ۱۶۳؛ نحل، ۱۲۴) به داستان اصحاب سبت اشاره شده است. [۴]
آیة الله مکارم شیرازی در توضیح کلمه سبت در آیه ۴۷ سوره فرقان، مینویسد: "سبات" در لغت از ماده "سبت" (بر وزن وقت) به معنی قطع نمودن است، سپس به معنی تعطیل کردن کار به منظور استراحت آمده، و اینکه "روز شنبه" را در لغت عرب "یوم السبت" مینامند برای آن است که نامگذاری آن از برنامه یهود گرفته شده چرا که شنبه، روز تعطیلی آنها بود. [۵]
علامه طباطبایی نیز در توضیح کلمه سبات در آیه ۹ سوره نبأ مینویسد: کلمه "سبات" به معنای راحتی و فراغت است، چون خوابیدن باعث آرامش و تجدید قوای حیوانی و بدنی میشود و خستگی ناشی از بیداری و تصرفات نفس در بدن از بین میرود. بعضی گفتهاند: کلمه "سبات" به معنای قطع است و اگر خواب را قطع خوانده، بدین جهت بوده که در خواب تصرفات نفس در بدن قطع میشود. بعضی دیگر گفتهاند:"سبات" به معنای مرگ است. [۶]حسن مصطفوی واژه شناس قرآن در التحقیق واژه سبت را به معنای استراحت پس از عمل می داند که در تمام مصاد یقش این مفهوم وجود دارد ومرگ هم چون پس از مدتی طولانی کار کردن و زندگانی است مصداق سبات است. [۷]
https://fa.wikishia.net/view/%D8%B4%D9%86%D8%A8%D9%87