همه ما آقای پروفسور سمیعی را میشناسیم. یک چهره فراملی و بینالمللی است. من از ایشان شنیدم، ایشان گفتند: ما در ساختمانی که بودیم، من صبح زود، آفتاب نزده عادت دارم مشغول کار شوم. در آسانسور که میآمدم یکی دیگر از همکاران من هم بود. تا وارد آسانسور شدم سلام کردم گفت: هوم...همین! بیرون میآمدم یک رفتگر بود. تا مرا میدید میگفت: سلام آقای سمیعی، ارادتمندم، صبح زیبای شما بخیر! گاهی مدرک هست و درک نیست. یک عده بالاتر از خط فقر هستند ولی پایینتر از خط فهم هستند. تفاوت یقین با علم چیست؟ علم تبدیل به جهل میشود، ولی یقین به غیر یقین تبدیل نمیشود. یک عده سواد کلاسیک ندارند ولی فهم اجتماعی، فهم معنوی. یک جمله آقای سمیعی دارند خیلی دلنشین است. فرمودند: من حاضر هستم از دنیا بروم، این فرد زحمتکش رفتگر بیاید قبر مرا جارو کند ولی نیاز به این همکارم پیدا نکنم که این اخلاق و بیان را دارد. یعنی در همین دنیا هم عکسالعمل ما داده میشود.
یک روایتی هست که خیلی زیباست، امیرالمؤمنین علی(ع) فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجَنَّةَ» خداوند بهشت را حرام کرده است «عَلَي كُلِّ فَحَّاشٍ» کسی که صبح تا شب حرف زشت بزند اطرافیان را میرنجاند. تا وارد خانه میشود حکومت نظامی اعلام میکند. در محله یک عده میترسند. در روایت داریم وای به حال کسی که بخاطر زشت زبانی مردم از دستشان در امان نباشند. خدا همه اموات را رحمت کند. پدر ما میگفتند: یک بنده خدایی بود حرف زشتی به یک نفر زد. آن طرف خیلی فهیم بود. دست به یقه نشد و مقابله به مثل نکرد، چند تا هم رویش نگذاشت بگوید، دست در جیبش کرد و پولی داد. به تعبیر امروزیها ده هزار تومان داد. این گرفت و رفت و اطرافیان نکوهش و سرزنش کردند. باید جوابش را میدادی. گفت: حواسش نبود من چه کار با او کردم. پول خونش را دادم. دیه دادم! منتهی ده هزار تومان! میرود همین حرف را به دیگری میزند، او میزند ناکارش میکند. در همین دنیا هم گاهی بعضیها وجودشان باعث شورش دیگران است نه آرامش! امیرالمؤمنین فرمود: خداوند بهشت را بر هر فحش دهنده پست حرام کرده است. در صف پمپ بنزین دیدهاید، دو تا ماشین با هم تصادف میکنند روبروی زن و بچه فحاشی میکنند. بعضی هم میگویند: فدای سرت! یک خاطره خوش از این شهر و مردم میشود. خداوند بهشت را بر هر زشت گوینده پست حرام کرده که «لا يُبَالِي مَا قَالَ وَ لا مَا قِيلَ لَهُ» (كافي، ج2) توجه ندارد و به او بر نمیخورد آنچه که میگوید و آنچه به او میگویند. این وجود آتش است. به جای نور، نار است. همه جا را آتش میزند.
فرمودند: کسی که ادب دارد حرف زشت نمیزند و اهل ادب اهل غیبت و تهمت نیست. ادب، نگاه داشتن حد هر چیزی است. باز امیرمؤمنان فرمودند: کسی که ادب دارد بهتر است از کسی که فامیل مشهوری دارد. ادب سرمایه است.
هرکه سرمایه از ادب کُنَدی *** در بسیط زمین طرب کُنَدی
همیشه شاد است و همه دوستش دارند.
هرکه را امُّ و أب ادب نکنند *** گردش روز و شب ادب کندی