حدیث داریم «الحریص محرومٌ» همه دنیا برای اینها باشد، میتوانند بیش از یک لباس بپوشند؟ میتوانند بیشتر از یک پرس غذا بخورند؟ چه بسا افراد پولدار اینقدر پرهیز دارند که از فقرا هم کمتر میخورند. آیت الله بهاءالدینی فرمودند: رزق و روزی داشتن نیست. رزق و روزی آن است که شما مصرف میکنی. تمام دلارها برای من! چه فایده دارد اگر گرهای باز نشود. حضرت علی(ع) یک درهمی را دست مبارکشان گرفتند و فرمودند: تا وقتی در دست من هستی هیچ خاصیت نداری. اگر رفتی و شکمی را سیر کردی و برهنهای را پوشاندی و گرهای را باز کردی، دلی را شاد کردی به درد میخورد. ما چقدر داریم که خانه روی خانه، ملک روی ملک، ارز روی ارز انبار میکند. تمام صدمههایی که بقیه میخورند بخاطر همینها است. استفاده هم نمیکند. حتی حاضر نیست به نزدیکانش بدهد. آدم حریص محروم است.
مثنوی میگوید:
بند بگسل باش و آزاد ای پسر *** چند باشی بند سیم و بند زر
کاسهی چشم حریصان پر نشد *** تا صدف قانع نشد، پر دُر نشد
آب باران که به صدف میرسد، به همین مقدار آب قانع میشود و بسته میشود. چون قانع میشود خدا در وجودش تبدیل به دُرّ قیمتی میکند.
گر بریزی بحر را در کوزهای *** چند گنجد قسمت چند روزهای
همه دریاهای عالم برای شما، بیش از یک لیوان آب میتوانی بخوری؟ نمیتوانی. برای چه اینقدر حرص میزنی؟ چه چیزی باعث شد حضرت آدم از بهشت دنیایی بیرون بیاید؟ حرص خوردن گندم. خدا فرمود: این باغ و بوستان در خدمت شما و حضرت حوّا باشد. همه چیز مباح است فقط به گندم نزدیک نشوید. ولی هر طرف که میآمد میگفت: این گندم چیست؟ شیطان او را وسوسه کرد، گفت: میدانی برای چه گفته است نخور؟ اگر بخوری همیشه باقی میمانی. در صورتی که دروغ میگفت. خوردن همان و بیرون رفتن و افتادن لباس از تن همان! حرص باعث شد که حضرت آدم(ع) از بهشت برین بیرون بیاید و هروقت حرص را زمین بگذاری دوباره به بهشت برمیگردی. قانع و راضی شدی به بهشت برمیگردی.
هرکه را جامه ز عشقی چاک شد *** او ز حرص و عیب کلی پاک شد