سوال – فشار قبر چیست؟ آیا فشار قبر در مورد همه صدق می کند؟ پاسخ – فشار قبر یکی از مسلمات عقاید ماست و ما این قدر در این زمینه روایات داریم که تردید در آن نیست. فشار قبر الزاما به این معنا نیست که این فشاری بر روی قبر خاکی بیاید. در واقع فشار قبر گرفتاری ها، سختی ها و عذاب هایی است که شخص در اوایل ورود به عالم برزخ بخاطر آلودگی ها و تعلقاتی که در دنیا داشته است دارد. مثلا شخص معتاد اگر مواد به او نرسد چه فشاری می بیند ؟ اعتیاد به چیزی دارد که در اختیارش نیست و درد می کشد. حالا اگر کسی به دنیا اعتیاد داشته است وقتی از دنیا می رود، دنیا را به او نمی دهند ولی اعتیاد و تعلقات او سرجایش است. او را از محبوبش جدا کرده اند و به او نمی دهند، در این صورت خیلی فشار می بیند و مدت فشار آن بستگی به قطع وابستگی دارد و از اینجا می فهمیم که فشارها با هم فرق دارد. اصل فشار هم برای افراد فرق می کند. فردی که تعلقاتش به دنیا بسیار کم است، اصلا تعلقی به دنیا نداشته است و به دنیا دل نبسته است و با دنیای آخرت مانوس بوده است و علاقه اش به ائمه بوده است، این فرد فشار قبر ندارد یا کمی دارد. پس عالم برزخ فشاری به کسی نمی آورد. این فشار، انعکاس و پژواک دنیا است که در عالم برزخ به ما برمی گردد. آلودگی ها و تعلقات ما در دنیا تبدیل به فشار درعالم برزخ می شود. فیض کاشانی می گوید که تنگی یا وسعت قبر بسته به کوچکی با بزرگی روح ماست. روحی که در این دنیا کوچک است یعنی روحی که حسادت و کینه دارد و در همین دنیا هم با خودش درگیر است، این فرد وقتی به عامل برزخ برود فشارهای خودش را منتقل می کند و فشار قبر او همین است ولی روحی که بزرگ است یعنی گذشت دارد و از کسی کینه ندارد و به دیگران اعتماد دارد، این فرد در همین دنیا برایش بهشت است. یک دسته از روایات ما می گویند که همه فشار قبر دارند ولی یک دسته از روایات می گویند که همه فشار قبر ندارند. پیامبر می فرماید: هیچ مومنی نیست که فشار قبر نداشته باشد. وقتی دختر پیامبر رقیه که مظلومه ای بود از دنیا رفتد پیامبر برای او گریست وفرمود که خدایا این دختر در دنیا سختی زیاد دیده است او را بر من ببخش و فشاری بر او نباشد. روایت دیگری داریم که امام صادق (ع) فرمود: ما از فشار قبر به خدا پناه می بریم. خیلی کم هستند که فشار قبر نداشته باشند. روایت دیگری از امام صادق (ع) است که می فرماید: مومن فشار قبر ندارد. این روایت ها با هم تضاد دارند. و تضاد آنها این طور حل می شود که مومنین با هم اختلاف دارند. بعضی از مومنین تعلق خاطر به دنیا دارند و بعضی ها اصلا به دنیا تعلق ندارند که این افراد خیلی کم هستند. اگر کسی تعلقش به دنیا کم است فشار او مثل مادری است که سر بچه اش را فشار می دهد یعنی فشار قبر آنها خیلی کم است. کسانی که تعلق به دنیا زیاد داشته اند، آنها طول می کشد تا اعتیادشان به دنیا کم بشود. پس فشار قبر یکی ارتباط مستقیم با دلبستگی به دنیا دارد که این خیلی مهم است و دیگری آلودگی های اخلاقی باعث عذاب های ما در قبر می شود. فشار قبر عذابها، سختی ها و گرفتاری هایی است که بخشی از آن به آلودگی های اخلاقی و رفتاری و اعتقادی ماست ولی بخشی دیگر آن بخاطر انس به دنیا است و کنده شدن از دنیا برای او سختی دارد.