شریعتی: اشاره قرآنی را بشنویم و بعد از آیت الله سید محمد تقی خوانساری برای ما خواهند گفت.
حاج آقای عابدینی: در آغاز سوره سجده هستیم، از جمله یکی از آیاتی که اینجا میفرماید: «الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ» تعبیری که مرحوم علامه طباطبایی ذیل این بحث آوردند، این است که میفرماید: بیان این آیه این است که هرچیزی را خدا خلق کرده بهترین است. نمیشود چیزی خلق شده باشد و احسن نباشد. چون خلقی به غیر از خلق الهی نیست. اینکه انسان احساس کند عالم با این وضعی که دارد بهترین وضعیتی است که ممکن است خلق شده باشد. نمیگوییم: ظلمها و سختیها را نبینیم، اما خلق عالم به لحاظ آن نظام ارتباطی است که خدا با هستی دارد. یعنی اگر کسی بخواهد هر شیء را در ارتباط با خدا ببیند، امکان نداشت بهتر از این شیء خلق شود. این شیء اگر بخواهد باشد بهترین رابطهاش همین است. یعنی وقتی رابطه این گل با خدا را نگاه کنید، از این گل که بخواهد این خاصیت را داشته باشد، از این بهتر امکان ندارد خلق شود. هرچیزی خدای سبحان خلق کرده به بهترین وجه است. آن موقع اشیاء در ارتباط با همدیگر، مثلاً نیش عقرب برای انسان آسیب است، نیش مار برای انسان آسیب است اما مار در ارتباطش با خدا احسن است. انسان در ارتباط با خدا احسن است. این ارتباطها اگر درست دیده شود، یک بیانی دارد که اینها به لحاظ نظام عدمی این آسیبها دیده میشود که یک بیان است. سعی کنیم این نگاه را در خودمان تثبیت کنیم که خدای سبحان هر چیزی را زیبا خلق کرده است. نگاه احسن بین که بهتر از این امکان پذیر نیست. «وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسانِ مِنْ طِينٍ» انسان را هم از اینجا آغاز کرد که یکی از آن بهترینها انسان است که از خاک است.