بعد از ظهر روز دوازدهم ذی الحجه حاجیان باز راهی مکه می‌شوند. اینبار متفاوت با قبل است، قبل هنوز معرفت آنچنانی نداشتند، شعور نداشتند و درک بالایی نداشتند، این دفعه گناهانشان ریخته شده است. پاک و طاهر شدند. دوباره مسجدالحرام می‌آیند و پروانه وار دور کعبه طواف می‌کنند. همان کار قبلی را تکرار می‌کنند. بعد هم نماز طواف می‌خوانند پشت مقام ابراهیم و بعد سعی صفا و مروه انجام می‌دهند و بعد تقصیر می‌کنند. حالا حاج آقا و حاجیه خانم شدند. با بار مسئولیت سنگین به شهر و کشورشان برمی‌گردند. از کارهای خوبی که رواست داشته باشند تعریف کردن سفر است. خاطره نقل کنند. در احادیث داریم به دیدن حاجی بروید. حاجی ولیمه بدهد. سفره بیاندازد به دور از تجملات. در کشور ما یکی از آفت‌های سفر حج، گاهی از روی چشم و هم چشمی غذاهای متنوع و بریز و بپاش هست. اگر کدورتی و رنجیدگی خاطر از کسی هست همدیگر را ببخشند و زیارت قبولی بگویند. حاجی مشاهدات خودش را تعریف کند و انگیزه ایجاد کند کسانی تصمیم بگیرند سال بعد برای این سفر ثبت نام کنند. الآن با کوله باری از تجربه وارد شهرش شده، بگوید: زندگی من با قبل از حج باید فرق کند. به یاد همشهری‌‌ها، فقرا، یتیمان باشم و اینها سوغات‌هایی است که از آنجا آوردم. وگرنه اگر فرق نکند مثل کسی است که نماز می‌خواند و فرقی نمی‌کند. «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر» (عنکبوت/45) کسی که نماز می‌خواند دنبال فحشاء و منکر هست. آن چه نمازی است. حج هم یک عبادتی است که باید تأثیراتش را خود حاجی از خدا بخواهد.
شریعتی: وقتی صحبت از منا می‌شود یک خاطره تلخ در اذهان تداعی می‌شود، خاطره جان باختن همه آنهایی که در حادثه منا جان باختند و مسافر الی الله شدند. انشاءالله خداوند رحمتشان کند. در روز شهادت امام باقر دعا می‌کنیم که انشاءالله همه آنها با انبیاء و اولیاء محشور شوند. دعا بفرمایید و آمین بگوییم.
حاج آقای بهشتی: امیرالمؤمنین(ع) فرمود کسانی در ثواب جنگ جمل شریک هستند که اینجا نیستند. خدایا ما را در ثواب حج حاجیان بیت الله الحرام شریک بفرما. سفر آنها را بی خطر، پر ثمر، پر شکوه و مقبول تقدیر بفرما. این سفر را قسمت و روزی همه علاقه‌مندان بفرما. بچه‌های ما را خوبتر از ما تربیت بفرما.
شریعتی:
ساحت مستجاب سجاده بندگی را تو یادمان دادی
دل ما شد اسیر چشمانت، دلمان را به آسمان دادی
«والحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین»