بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع امروز: « (ص)» روز سه‌شنبه ١۴٠٢/١١/١٧ مناسبت روز: امروز طبق نقل مشهور سالروز شهادت هفتمین اختر تابناک آسمان ولایت و امامت، حضرت امام موسی (ع) است که پس از تحمل سال‌ها شکنجه و زندان، سرانجام به دستور هارون الرشید و به دستِ سندی بن شاهک، مسموم و به شهادت رسیدند، لذا ضمن عرض تسلیت و تعزیت به محضر امام زمان (عج) و حضرت ثامن‌الائمه (ع) و حضرت فاطمه معصومه (س) و همه عاشقان ولایت و امامت، سخن امروز را آغاز می‌نمائیم؛ حضرت موسی ابن جعفر (ع)، دارای القاب زیادی بوده‌اند، از جمله: «اَعبَد»، «اَفقَه»، «اسخی»، «احسن»، «امین»، «صابر»، «صالح»، «باب الحوائج»، «زین‌المجتهدین» و...؛ اما مهمترین لقب حضرت، «کاظم» است؛ آنچه که از معنای «کاظم» در بین ما شهرت دارد، «فروبرنده خشم» است؛ اما شاید همواره این سؤال در پستوی ذهن و قلب شیعیان مطرح بوده، که آیا معنای «فروخورنده خشم» آن هم به‌ عنوان یک صفت بزرگ برای یک امام معصوم، با قدرت عصمت اهل‌بیت (ع) سازگار است؟! چراکه با احتساب این معنای ظاهری، باید فرض کنیم که امام هفتم شخصی بودند که به‌دلیل شرایط سخت زندگی و فشار و اختناق حکومت ظالم عباسی، و بی‌وفایی برخی از یاران خود، همواره در معرض عصبانیت و خشم بوده‌اند و در این حال، مدام خشم خود را فرو می‌خوردند! مسلماً انتساب این معنا به آن حضرت نمی‌تواند شایسته امامت و عصمت و شأن آن امام معصوم باشد؛ ضمن این‌که این معنا با آیه تطهیر نیز که اهل‌بیت عصمت و طهارت را از هر رِجس و زشتی مصون می‌داند، مغایر است؛ چراکه هر خشمی هرچند که‌ اندک باشد در وهله‌ی اول، نشان‌گر غلبه‌ی قوه قهریه و غضب بر روح و جان آدمی است که مسلما این موضوع، دور از شأن و عصمت امام معصوم است؛ البته شاید این معنا، نشأت گرفته از آیه ١٣۴ سوره آل‌عمران باشد: «الَّذینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرّاءِ وَ الضَّرّاءِ وَ الْکاظِمینَ الْغَیْظَ وَ الْعافینَ عَنِ النّاسِ وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ»؛ که خداوند در آن، سه صفت را برای نیکوکاران و محسنین برشمرده است: ١. آنهایی که در فراخى و تنگى انفاق مى‏‌کنند؛ ٢. خشم خود را فرو مى‏‌برند؛ ٣. از مردم در مى‏‌گذرند» لذا از نظر قرآن، صفت "کاظم الغیظ" برای انسان‌های نیکوکار، فضیلت بزرگی است؛ اما مسلماً این معنا برای امام معصوم، که اصلاً رذایلی چون غضب در وجود پاک و مطهر ایشان جایی ندارد، فضیلتی ویژه محسوب نمی‌گردد؛ بر همین اساس، برخی از مفسرین، به‌دنبال معنایی بالاتر و فراتر از معنای ظاهری رفته‌اند و «کاظم» را صفت انسانی دانسته‌اند که همواره آرامش خود را در برابر تمامی زشتی‌ها و بدی‌ها و رفتارهایی که برخاسته از حالت خشم و عصبیت است، حفظ می‌نماید تا جایی که اصلاً خشم و غضب و دیگر رذائلِ در این زمینه، در وجود او، ورود پیدا نمی‌کند؛ و نه تنها با حلم و صبر از بدی‌ها و ناسزاهای دیگران می‌گذرد، بلکه خشم دیگران را نیز با نیکی و احسان پاسخ می‌دهد؛ بی‌شک این معنا، می‌تواند شایسته پیشوای هفتم شیعیان باشد، زیرا حضرت کاظم (ع) نه تنها از کسانی که به ایشان بدی کرده و ستم روا می‌داشتند، می‌گذشتند؛ بلکه به آنها نیکی و احسان فراوان می‌نمودند تا روح شرارت و خودخواهی، از نَفْسِ آنها، رَخت بربندد؛ چنانچه آورده‌اند: مردی از نوادگان خلیفه دوم در حضور امام کاظم (ع)، به ایشان و جد گرامیشان، حضرت امیرالمؤمنین (ع) توهین کرد! همراهان امام خواستند به او حمله کنند و او را بکشند، اما امام مانع شدند و سپس شخصاً به مزرعهٔ آن مرد ناصبی رفتند؛ او با دیدن امام، فکر کرد که حضرت برای انتقام و از بین بردن او و یا حداقل از بین بردن محصولاتش آمده‌اند، لذا شروع به داد و بیداد کرد؛ اما امام به او نزدیک شده و با مهربانی پرسیدند: چقدر خرج کاشت مزرعه‌ات کرده‌ای؟ مرد با عصبانیت گفت: ۱۰۰ دینار؛ سپس پرسیدند: امید داری چه اندازه از آن برداشت کنی؟ مرد ناصبی باجسارت گفت: غیب نمی‌دانم! امام بازهم با خوشرویی فرمودند: گفتم امید داری چه اندازه از آن برداشت کنی؟ مرد پاسخ داد: ۲۰۰ دینار! پس امام ۳۰۰ دینار به او داده و فرمودند: این ۳۰۰ دینار برای توست و محصولت هم برایت باقی است؛ سپس از او خداحافظی کرده و به سوی مسجد حرکت کردند؛ آن مرد که شگفت‌زده شده بود، خود را زودتر از حضرت به مسجد رسانده، و با دیدن امام، از جابرخاست و آیه ١٢۴ سوره مبارکه انعام را بلند تلاوت نمود: «اللَّه أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِ‌سَالَتَهُ: خدا بهتر می‌داند، رسالتش را کجا قرار دهد» [تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۳۰] ✍️ در پایان سخن از خداوند متعال مسئلت می‌نمائیم که توفیق الگوگیری از سیره آن امام همام را نصیب همه‌ی‌ما گرداند تا بتوانیم مُتخَلّق به اخلاق کاظمی شویم. http://eitaa.com/samtikhoda