🔖به‌مناسبت سوم اسفندماه ♨️ روئیدن شجره‌ی دیکتاتوری، در زمین جریان روشنفکری سکولار آیا پس از تجربه‌ی تاریخی قدرت گرفتن جریان روشنفکری سکولار در دوران پس از مشروطه، باز می‌توان به شعارهای آنها پیرامون «آزادی» و «اداره کشور» اعتماد کرد؟ 🔸سوم اسفندماه ۱۲۹۹ را با کودتای آن می‌شناسند. کودتایی که در میان ورود چهره‌های جدید به میدان قدرت، رضاخان را هم رسما وارد عرصه سیاست کرد و در واقع سکوی پرتابی شد برای تبدیل کردن رضاپالانی به رضاشاه. 🔸درباره «چرایی و چگونگی کودتا» بسیاری از تاریخ‌پژوهان، سراغ عوامل این رخداد رفته‌اند و در پاسخ، سخن از عامل اصلی کودتا رانده‌اند؛ یعنی انگلیس! به دیگر سخن اگر شما از برخی تاریخ‌پژوهان بپرسید «چرا کودتا رخ داد؟» به شما می‌گویند «چون انگلیس خواست» و اگر پرسش کنید «چگونه کودتا رقم خورد؟» به شما می‌گویند «انگلیس برنامه‌ریزی کرد». 🔹این بررسی به چنان کلیشه‌ای تبدیل شده که فردی مانند آبراهامیان در کتاب «تاریخ ایران مدرن» برای درانداختن طرحی نو در این مورد، اصل سوال «آیا رضاخان عامل انگلیس بوده یا خیر؟» را سوالی انحرافی قلمداد می‌کند و در تمام کتاب سعی دارد رفتارهای رضاشاه را در راستای مدرنیزاسیون تحلیل نموده و حکومت وی را موفق ارزیابی نماید. (یرواند آبراهامیان، تاریخ ایران مدرن، ص128) 🔹اما سیروس غنی از نویسنده‌های نام‌آشنا در حوزه تاریخ سعی می‌کند از منظری دیگر نقش انگلیسی‌ها را در کودتا و سپس روی کارآوردن رضاخان مورد واکاوی قرار دهد. او در کتاب «ایران، برآمدن رضاخان، برافتادن قاجار و نقش انگلیسی‌ها» به زمینه‌ها و اقتضائات و شرایط عصری ایران و تاحدی جهان پرداخته و تلاش می‌کند با تشریح وضعیت غیرقابل تحمل پیش از ظهور رضاخان، مبنی بر اسناد بریتانیایی، ایران را نیازمند وجود چنین شخصیتی دانسته و سپس دستاوردهای رضاشاه را به طور ضمنی ستایش کند. 🔻نکته‌ی مهمی که در حاشیه‌ی این مباحث دستگیر ما می‌شود، یافتن یک تصویر شفاف و واضح از بی‌عرضگی، بی‌تدبیری و فساد جریان روشنفکر سکولاری است که پس از مشروطه و نشستن بر اریکه قدرت، با خشونت تمام مخالفان خود را با قتل و ترور و تبعید و... از میدان بیرون کردند و چنان فضایی ساختند که جامعه‌ی انقلاب کرده و مشروطه‌خواه را به تحمل دیکتاتوری رضاشاه واداشتند. 🔻به نظر می‌رسد این تجربه‌ی تاریخی مهم باید مورد بازخوانی قرار گیرد تا مبادا با سلاخی تاریخ و عدم انتقال آن به نسل‌های بعدی، رؤیای آینده را به کابوس بدل سازیم. ✍سیدمیثم‌ میرتاج‌الدینی ⭐️⭐️⭐️ آگاهے‌‌ براے‌‌ سامانے‌‌ دیگر مدرسه‌ تفکرونوآوری‌ نگاه 🔰 @sch_negah 🌐http://www.negahschool.ir