✍🏻امام موسی بن جعفر(ع) با بهره‌گیری از سازمان وکالت در مناطق مختلف، افرادی را به عنوان وکیل تعیین کردند. در برخی ازمنابع به نام ۱۳ نفر از وکلای امام کاظم(ع) اشاره شده است. براساس برخی منابع، علی بن یقطین و مفضل بن عمر در کوفه، عبدالرحمان بن حجاج در بغداد، زیادبن مروان در قندهار، عثمان بن عیسی در مصر، ابراهیم بن سلام در نیشابور و عبدالله بن جندب در اهواز وکالت امام موسی کاظم(ع) را برعهده داشتند. البته این وکلا با شرایط خاصی، به عنوان وکیل و نماینده امام معصوم(ع) انتخاب می‌شدند که ازجمله آن شرایط می‌توان از عدالت و وثاقت، رازداری و پنهان‌کاری، نظم، دقت، کاردانی، احتیاط و... یاد کرد.
▫️این وکلا وظایف مختلفی داشتند که شامل وظایف مالی، ارتباطی، علمی و ارشادی، سیاسی و مبارزاتی، اجتماعی و خدماتی، مقابله با منحرفان، نقش حفاظتی و نقش آماده‌سازی جامعه اسلامی برای دوران غیبت وجود مقدس امام عصر حضرت مهدی موعود(عج) بود.
▫️یکی دیگر از روش‌های ارتباطی غیرحضوری امام موسی کاظم(ع) برای هدایت جامعه شیعی و مسلمانان، نامه‌نگاری و پاسخ به پرسش‌ها و ابهامات مطرح شده بود. البته این نامه‌نگاری‌ها تنها مربوط به دوران حبس و زندانی شدن امام هفتم(ع) در زندان‌های خلفای عباسی نیست، بلکه مکاتبه و نامه‌نگاری در دوران آزادی امام(ع) هم رایج بوده است. مثلاً نامه امام به حکیم پدر محمد، پاسخ امام به نامه فتح بن عبدالله درباره توحید، پاسخ به پرسش ایوب بن نوح و کاهلی نمونه‌هایی از ارتباط امام با شیعیان بود. درهمین زمینه می‌توان به کتاب مکاتیب الائمه تألیف مرحوم احمدی میانجی و بررسی برخی از این نامه‌ها مراجعه کرد.
▫️همچنین خداباوری و توکل به پروردگار متعال، علم بی‌نهایت امامت، زهد بی‌مانند، حلم و بردباری، کظم غیظ و فرو خوردن خشم، جود و سخاوت، جذابیت بالا، برخورد قاطع با جبهه نفاق و کفر، نقش فرزندان امام کاظم(ع) درهدایتگری جامعه، حمایت از قیام‌های انقلابی و... نیز از دیگر عواملی است که در زمینه چگونگی نقش‌آفرینی امام موسی کاظم(ع) برای هدایت جامعه شیعیان می‌توان مورد توجه قرار داد.
@sco_razavi