#یادداشت
⭕️آیا مشورتدادنِ نمایندگان به مدیران دولتی در مورد عزل و نصبها، دخالت محسوب میشود؟
این روزها که انتصاب استانداران در جریان است و بحث انتصاب مدیران دولتی داغ است، در محافل سیاسی و رسانهای و مجازی، انتقادات و اعتراضاتی به دخالت برخی نمایندگان در عزل و نصب مدیران دولتی بالا گرفته است. منتقدان میگویند نمایندگان حق ندارند در عزل و نصب مدیران دولتی دخالت کنند و دولت باید مدیرانی همسو با دولت و همجهت با رای مردم یا در هر حال بر اساس ضوابط قانونی و بر اساس شایستگی انتخاب کند نه مبتنی بر خواستهی نمایندگان.
همزمان نیز بسیاری از نمایندگان مجلس در دفاع از ورودشان به عزل و نصبها و در پاسخ به اعتراضها به دخالتشان، قائل به تفکیک بین «دخالت» و «مشورت» شدهاند و میگویند «ما دخالت نمیکنیم، ما صرفا مشورت میدهیم.» به طور نمونه روحالله لک علیآبادی که از نمایندگان لرستان در مجلس است گفته «"مشورتِ" نمایندگان در مورد انتصابِ استانداران "دخالت" در اجرا محسوب نمیشود.» غلامحسین زارعی یکی دیگر از نمایندگان مجلس هم در مورد انتقادها از دخالت نمایندگان در مورد عزل و نصبها گفته «ما [صرفا] نظر "مشورتی" خود را به دولت اعلام میکنیم چراکه هماهنگی و تعامل در استانها یکی از ضروریات است.» تعداد دیگری از نمایندگان نیز نظرات و اظهارات مشابهای داشتهاند.
از این رو و با توجه به این اظهارات، به این سوال پاسخ میدهیم که آیا مشورتدادنِ نمایندگان به مدیرانِ دولتی در مورد عزل و نصبها، دخالت است یا دخالت نیست؟ و آیا مشورتدادن، پذیرفتنی و قانونی است یا خیر؟
۱. واژهی دخالت در فرهنگهای لغت به معنای داخلشدن یا ورود کردن در چیزی است. واضح است که هر داخلشدنی، دخالت است. عرفاً نیز دخالتکردن شامل مشورتدادن نیز میشود. آیا مثلا کسی میپذیرد مشورتدادنِ اجباری در مورد چیزی، داخل شدن در آن چیز نیست؟ یعنی مثلا اینکه نمایندگان به وزیر بگویند «فلانی بهترین گزینه برای استانداری است» ورود کردن در موضوع انتصاب استاندار نیست؟ هیچ انسان معقولی هست که چنین امری را ورودکردن نداند؟ بدیهی است که چنین کنشی، «داخلشدن» و «ورودکردن» است. به بیان دیگر، از نظر یک انسان متعارف، مشورتدادنِ نمایندگان به مدیران دولتی چیزی غیر از دخالت نیست و هر انسان معقولی میپذیرد که مشورتدادن در مورد چیزی (آن هم به طور اجباری و بدون درخواست طرف مقابل) به معنای ورودکردن و داخلشدن در آن چیز است. پس اینکه برخی نمایندگان میگویند «مشورت» دخالت نیست بازی با واژههاست.
۲. حتی اگر فرضاً بپذیریم که مشورتکردن، چیزی غیر از دخالت کردن است، کمتر کسی در این تردید دارد که کاری که نمایندگان میکنند مشورتدادن نیست. به شهادت برخی وزرا و مدیران دولت، نمایندگان به انواع و اقسام روشها به مدیران دولتی فشار میآورند و سفارش میکنند و تهدید به استیضاح میکنند. حتی نمایندگان و رسانههایشان نیز چنین چیزی را انکار نمیکنند و بعضاً در جمعهای انتخاباتی و در محافل سیاسی و خودی به آن افتخار هم میکنند، و وقتی در ملأ عام در معرض انتقاد افکار عمومی قرار میگیرند میگویند «ما فقط مشورت میدهیم.» حتی رسانهها و حامیانش نیز از فشارهای نمایندگان خود به عنوان حُسن و قدرت و برتری یاد میکنند و فشار به وزرا را نشانه و نمودی از توانایی نمایندگان میدانند. استفاده از عبارات و جملاتی نظیر «تیم مدیریتی فلان نماینده» یا «فلانی توسط نماینده به عنوان مسئول در فلاناداره منصوب شد» و نیز قدردانی برخی مدیران دولتی از نمایندگان بابت «انتصابشان» و همچنین تغییر کامل مدیران دولتی پس از هر دور انتخابات مجلس، دلایل دیگری بر دخالتکردن (و نه مشورتدادن)ِ نمایندگان در عزل و نصبهاست. وزرا و مدیران دولتی نیز گهگاهی که از فشارها خسته میشوند از «دخالت» نمایندگان انتقاد میکنند نه از مشورتدادن آنها. خلاصه اینکه وقتی حامیان نمایندگان و دولتها و وزرا و مدیران و مردم و رسانهها و مدعی و مدعیعلیه غالباً میگویند «دخالت» است چگونه برخی نمایندگان میگویند «مشورت ساده» است؟
۳. حتی اگر فرض را بر آن بگیریم که «مشورتدادن چیزی غیر از دخالت است» و «کاری که نمایندگان نیز میکنند دقیقا خودِ خودِ مشورتدادن است نه دخالت»، در این صورت نیز باید گفت نمایندگان اساساً حق خاصی برای مشورت دادن ندارند. در حقیقت آن چیزی که غیرقانونی است هرگونه کُنشِ نمایندگان در امور عزل و نصب است نه صرفا سفارش و دخالت و تهدید و رایزنی. دلیل و مبنای آن هم روشن است: قانوناً هیچ شخص و مقام و نهادی در هیچ زمینهای هیچ صلاحیت و اختیار و حقی ندارد مگر آنکه قانون صراحتاً بیان کرده باشد. و در قانون برای عزل یا انتصاب هیچیک از مدیران دولتی، هیچ حقی برای نمایندگان (چه حق دخالت، چه مشورت، و چه چیز دیگری) تعریف نشده است.
#سنبران_نیوز
@senborannews