🛑جنگ خندق و شکوه پیروزی جبهه اسلام (1)
♦️در این روز در سال 5 هـ غزوه ی خندق (احزاب) و کشته شدن عمرو بن عبدود به دست امیر المؤمنین علیه السلام به وقوع پیوست.(2)
♦️وقوع جنگ خندق را بعضی در 8 ذی القعده (3) و بعضی در 15 شوال گفته اند، (4) و استبعادی ندارد که شروع جنگ در 15 شوال باشد. همچنین به قولی غزوه ی خندق در سال 4 هـ اتّفاق افتاده است. (5)
♦️در این جنگ مسلمانان داخل مدینه در اطراف شهر خندقی کندند. مشرکین 25 روز مدینه را محاصره کردند و از هر طرف که خواستند وارد شوند خندق بود.
♦️در اثنای این کار منافقین جسارت ها به پیامبر صلّی الله علیه و آله نمودند و عمرو بن عبدود مبارز طلبید ولی کسی جرأت نکرد. شخصی از شجاعت های عمرو سخن گفته و رعب و وحشت در دل مسلمانان می انداخت که:
«اگر عمرو بر ما چیره شود همه ی ما را خواهد کشت. بهترین راه این است که محمّد را دست بسته تحویل آن ها دهیم و خودمان به قوممان ملحق شویم» !! (6) این جا بود که آیاتی از سوره احزاب نازل شد !! (7)
♦️در چنین شرایطی پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمودند :
«چه کسی به مبارزه ی عمرو می رود تا من بهشت را برایش ضمانت کنم» ؟ آیا دوستی هست که شرّ این دشمن را دفع کند ؟
🌹آقا و مولایمان اسد الله الغالب علی بن ابی طالب علیه السلام فرمود :
«من به مبارزه ی او می روم».
🌹پیامبر صلّی الله علیه و آله سکوت کردند، و تا سه بار این کلام را فرمودند، و هر سه بار امیر المؤمنین علیه السلام برای مبارزه اعلام آمادگی نمودند.
آخرین بار که حضرت على(علیه السلام) باز اجازه مبارزه خواست، پیامبر به على (علیهالسلام) فرمود: این عمرو بن عبدَوَدّ است!
امام على(علیه السلام) فرمود: من هم على هستم!
♦️آخر الأمر پیامبر صلّی الله علیه و آله اجازه فرمودند و با دستانش عمامه بر سر آن حضرت پیچیدند و امیر المؤمنین علیه السلام حرکت کردند. در این هنگام پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود :
«بَرَزَ الْاِیمانُ كُلُّهُ اِلَی الشِّرْکِ كُلِّهِ» (8) : تمام ایمان در مقابل تمام کفر ظاهر شد.
♦️بعد از آن که عمرو بن عبدود با دعوت امیرالمومنین اسلام اختیار نکرد و دست از جنگ بر نداشت، امیر المؤمنین علیه السلام او را به یک ضربت از پا در آورد.
♦️در این حال صدای تکبیر مسلمین بلند شد و پیامبر صلّی الله علیه و آله فرمود :
«همانا مبارزه ی علی بن ابی طالب علیه السلام با عمرو بن عبدود در روز خندق از اعمال امّت من(از جنّ و انس) تا روز قیامت افضل است». (9)
♦️آرى، زحمت جنگ خندق به واسطه مجاهدت مخلصانه على عليه السّلام از مؤمنان برداشته شد. نقل شده آنگاه كه مشركان به رسول خدا صلّى الله عليه و آله و سلّم پيام دادند كه مردار عمرو را به ده هزار بما بفروش، رسول مکرّم اسلام صلّى الله عليه و آله و سلّم فرمودند: مردار او مال شما، ما از پول مردهفروشى رزق نمىخوريم.
♦️همچنین از حضرت على عليه السّلام اشعارى نقل شده که ترجمه بعضى از ابيات آنچنين است:
او راه سفاهت پيموده و بيارى بتهاى سنگى برخاست و من راه صواب رفتم و پروردگار محمد صلّى الله عليه و آله و سلّم را يارى كردم در نتيجه با يك ضربت كارش را بساختم و جيفهاش را چون تنه درخت خرما در ميانه پستى و بلنديها روى زمين گذاشتم و رفتم.
✌️ذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ الله
«ایّام الله» را به آنان يادآورى كن!
📚 منابع :
1. بحار الأنوار : ج 20، ص 281 ـ 186، ج 39، ص 7 ـ 1
2. فیض العلام : ص 77 ـ 76
3. کشف الغمّة : ج 1، ص 150. الموسوعة الکبری فی غزوات النبیّ الأعظم صلّی الله علیه و آله : ج 3، ص 58.
4. توضیح المقاصد : ص 29
5. بخاری : ج 4، ص 1504
6. کتاب سلیم بن قیس ج 2 ص 701
7. «إِذْ جَاءُوكُمْ مِنْ فَوْقِكُمْ وَ مِنْ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَ إِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَ تَظُنُّونَ بِاللهِ الظُّنُونَا، هُنَالِکَ ابْتُلِیَ الْمُؤْمِنُونَ وَ زُلْزِلُوا زِلْزَالاً شَدِيداً، وَ إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللهُ وَ رَسُولُهُ إِلَّا غُرُوراً ... يَحْسَبُونَ الْأَحْزَابَ لَمْ يَذْهَبُوا وَ إِنْ يَأْتِ الْأَحْزَابُ يَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بَادُونَ فِی الْأَعْرَابِ يَسْأَلُونَ عَنْ أَنْبَائِكُمْ وَ لَوْ كَانُوا فِيكُمْ مَا قَاتَلُوا إِلَّا قَلِيلاً».
8. کنز الفوائد : ص 137.
9. الغدیر : ج 7، ص 206
🤲اللّٰهُمَّ عَجِّلْ لِوَليّٖكَ الْفَرَج