📜شرح برخی از فرازهای مناجات شعبانیه
📖فراز: فَقَدْ هَرَبْتُ اِلَیْك؛ پس اى خداوند به سوى تو فرار كردم.
گویا انسان دشمنانى دارد كه او را تهدید مى‌كنند و او مى‌خواهد از چنگ آنان فرار كرده و به نقطه‌اى در جهت عكس حركت دشمن به سرعتْ حركت كند.
بى‌تردید خداوند جسم نیست تا در یك طرف قرار بگیرد و دشمن در طرف دیگر، بلکه این فرار روحى و قلبى و معنوى است.
پس جهت مقابلِ خداوند، جهت نزولى و فرار از آن به معناى حركت صعودى است.
عواملى وجود دارند كه مى‌خواهند ما را به‌طرف مخالفِ پروردگار جذب كرده و پایین بكشند.
در مرحله نخست، با واجبات و محرماتى روبه‌رو هستیم كه در مرحله بعد تشخیص آن واجبات و محرّمات پیچیده مى‌گردد و در مراحل بعدى پیچیده‌تر مى‌شوند تا جایى كه ممكن است انسان بین واجب و حرام نتواند فرق بگذارد و یا تردید پیدا كند كه آیا فلان عمل واجب یا حرام است.
ما دشمنانى زیاد با دام‌هاى رنگارنگ داریم و پیامبران علیهم السلام ما را متوجّه نموده‌اند و به ما گفته‌اند: «آخِرُ ما یَخْرُجُ مِنْ رُؤوُسِ الصِّدّیقینَ حُبُّ الرِّیاسَةِ؛ آخرین چیزى كه از فكر و اندیشه صدّیقان خارج مى‌شود حبّ ریاست است».
چرا كه انسان دوست دارد مردم به او احترام گزارده و عناوین و القاب اجتماعى به او بدهند. پس باید از این جاذبه‌ها خود را رها كرده و از چنگ آن‌ها به سوى خداوند فرار كنیم، و این فرار و نیز شدّت و آهستگى آن بستگى به قدرت آن دشمنى دارد كه مى‌خواهد ما را به سمت خود بكشاند.
📝انواع دشمنان:
در این مناجات با حضور قلب مى‌گوییم:
اى خدا، من از دشمنى سرسخت و نیرومند فرار كردم و اگر فرار نكرده بودم دشمن بر من غالب مى‌شد و سعادت من از بین مى‌رفت.
پیوسته در معرض دشمنان خطرناكى هستیم كه ما را رها نمى‌كنند و مى‌خواهند ما را از خدا دور كنند. این دشمنان عبارتند از:
🔹نفس:
طبق روایتى از حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) كه مى‌فرماید: اَعْدى عَدُوِّكَ نَفْسُكَ الَّتی بَیْنَ جَنْبَیْكَ؛ سرسخت‌ترین دشمنان، خواسته‌هاى شیطانى و شهوانى خود فرد است كه سرگرم شدن به آن‌ها موجب دورى از مقام قرب الاهى است.
یعنى علاوه بر گناهان كبیره و اعمال حرام، حتّى خواسته‌هاى نفسانى حلال مانع كمال و دست كم موجب ایستایى انسان مى‌گردند.
🔹شیطان جنّى:
بر اساس آیه شریفه‌اى كه از زبان شیطان نقل مى‌كند كه به خداوند عرض كرد: «فَبِعِزَّتِكَ لاَُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِین»
شیطان دشمن قسم خورده ماست.
🔹شیطان‌زادگان:
بر اساس آیه «إِنَّهُ یَراكُمْ هُوَ وَقَبِیلُه»، شیطان‌زادگان و اطرافیان او دار و دسته شیطان جنّى هستند و از دشمنان ما مى‌باشند كه سنگر گرفته و ما را از درون سنگر خود مى‌بینند، ولى ما آن‌ها را نمى‌بینیم و نمى‌فهمیم از كجا به سوى ما تیراندازى مى‌كنند تا خود را از تیررس آن‌ها دور كنیم و چاره‌اى اندیشیده و پاسخ مناسبى به آنان بدهیم.
🔹شیاطین انسى:
بر اساس آیه «شَیاطِینَ الإِْنْسِ وَ الْجِن»، شیطان جنّى شاگردانى از آدمى‌زادگان تربیت كرده كه كم‌تر از او نبوده و گاهى قدرتمندتر از او به وسوسه آدمیان مى‌پردازند و به همین خاطر در سوره ناس دستور استعاذه از آن‌ها را چنین صادر فرموده است: «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاسِ... مِنَ الْجِنَّةِ وَ النّاس»
به همین جهت عذاب بعضى از شیاطین انس از عذاب شیاطین جن بالاتر و بیش‌تر است.
پس شیاطین جنّى و انسى و شیطان‌زادگان و نفس آدمى، دشمنان سرسختى هستند كه همواره از درون و بیرون ما را تعقیب، و
به صورت‌ها و حیله‌هاى مختلف وسوسه مى‌نمایند. باید همواره توجّه داشت كه در تیررس آن‌هاییم.
⚠️بنابر این لازم است چند چیز را بدانیم:
🔸دشمنانى داریم كه همواره در تعقیب ما هستند و مى‌خواهند سرمایه‌هاى ایمان و معرفت ما را بدزدند.
🔸به تنهایى از عهده این دشمنان بر نمى‌آییم و به همین خاطر است كه امیرمؤمنان علیه السلام مى‌فرمایند: «اِلهی قَلْبى مَحْجُوبٌ وَ نَفْسی مَعْیُوبٌ وَ عَقْلی مَغْلوُبٌ وَ هَوائی غالِب؛ خداوندا، قلب من محجوب و نفس من معیوب و عقل من مغلوب و هواى نفس من غالب است».
🔸باید از چنگ این دشمنان به سوى كسى فرار كنیم كه ما را از شرّ نفس، شیطان‌هاى جنى و شیطان‌هاى انسى حفظ كند.
🔸این فرار به معناى دویدن دل و جدا شدن از هوس‌ها است، وگرنه نفس همیشه با ما است و فرار از آن بى‌معنى است و خدا هم همه جا هست و جاى مخصوصى ندارد؛ «فَأَیْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ الله».
#مناجات_شبانه
#مناجات_شعبانیه
@sh_hosein