📜شرح برخی از فرازهای مناجات شعبانیه
📖فراز: اِلهی اِنْ حَرَمْتَنی فَمَن ذَا الَّذی یَرْزُقُنی وَ اِنْ خَذَلْتَنی فَمَنْ ذا الَّذی یَنْصُرُنی؛ خداوندا، اگر تو مرا محروم سازى، پس چه كسى مرا روزى مى‌دهد و اگر تو مرا رها كنى پس چه كسى مرا یارى مى‌كند؟
📝براى توضیح این فراز از مناجات ذكر دو مقدمه لازم است:
👈در مقام بحث و گفت و گوى اعتقادى عادت داریم كه مطلب خود را با استدلال و برهان فلسفى و ریاضى ثابت كنیم و گاهى ممكن است سخن خود را به هر شكل ممكن به كرسى نشانده و طرف مقابل را وادار به پذیرش آن كنیم. روش اوّل را برهان و روش دوم را جدل مى‌گویند و هدف از آن دو قانع كردن طرف مقابل است.
ولى گاهى با زبان عذرخواهى با یك دوست صمیمى سخن مى‌گوییم، این‌جا دنبال بهانه‌اى مى‌گردیم تا طرف مقابل با لطف و محبّت خود از خطا و اشتباه ما صرف‌نظر كند.
عالم محبّت، زبان خاصى دارد.
این زبان برهان و استدلال و جدل نیست. این نه اولتیماتوم است كه خدا را تهدید كند و نه كلاس درس فلسفه و ریاضیات و مناظره و جدل؛ بلكه مقام معاشقه است. زبان دلال است نه جدال. در زبان دلال گاهى حالت انبساط است و گاهى انقباض. انسان گاهى براى خودش و دیگران دعا مى‌كند.
حال دلال كه در دعاى افتتاح؛ مُدِلاّ عَلَیْكَ فیما قَصَدْتُ فیهِ آمده است، حال بچّه‌اى است كه نزد مادر خود ناز مى‌كند.
كسى كه آلوده به گناهان و آلودگى‌هاست این لیاقت را ندارد كه در پیشگاه الهى و در محفلى كه صالحان و انبیا و اولیاعلیهم السلام حضور دارند حاضر شود و چون خودش از عهده پاك كردن آن گناهان بر نمى‌آید و مى‌خواهد در آن جمع حاضر شود، دیگر جاى استدلال و برهان و احتجاج نیست تا بخواهد بر اساس برهان، استدلال و یا طبق مقبولات و مشهورات، جدل كند كه خدا باید مرا بیامرزد، بلكه جاى عذرخواهى و تمسّك به صفات الهى است.
تقریباً نیمى از مناجات شعبانیه مشتمل بر همین تمسّكات و عذرخواهى‌ها و بهانه‌جویى‌ها است تا انسان خود را سزاوار آمرزش قلمداد كند تا پس از آن نوبت به درخواست‌هاى دیگر برسد؛ كسى كه سر و وضع آلوده و كثیف و متعفّن دارد و مى‌خواهد وارد یك جمع محترم شود، باید ابتدا براى تعویض لباس و استحمام و تغییر وضع موجود خود تمنّا و خواهش كند.
👈بر اساس ادلّه عقلى و روایات توحیدى و نهج‌البلاغه و معارف اسلامى، هیچ‌گاه در ذات خداوند تغییرى ایجاد نمى‌شود. پس خشنودى و غضب پروردگار معلول چیزى نیست و با بندگان به زبان محاوره صحبت می‌کند.
پس از ذكر دو مقدمه‌اى كه بیان شد
اوّلا: زبان مناجات غیر از استدلال و جدل و مانند آن‌ها است
و ثانیاً: خداوند با انسان‌ها به زبان محاوره سخن گفته است وگرنه رضا و غضب او معلول چیزى نیست.
📝در این فراز از مناجات شعبانیه عرض مى‌كنیم:
خداوندا، اگر مرا از رحمت خود محروم كنى چه كسى مى‌خواهد به من چیزى ببخشد؟
مگر كسى هست كه بتواند به من چیزى ببخشد؟
اگر مرا در چنگ دشمن رها كنى آیا كسى هست كه بتواند مرا برهاند؟
اگر تو مرا یارى نكنى پس چه كسى مى‌تواند مرا یارى كند؟
بنابراین در مقام عذرخواهى و تقاضاى رحمت و بخشش (نه طلب‌كارانه) خود را مشمول رحمت و مستحق یارى خدا مى‌كنیم.
وقتى خود را كوچك دیدیم و درخواست عطوفت و رحمت كردیم، لایق شمول لطف خدا مى‌گردیم و علاوه بر پاك شدن از آلودگى‌هاى گناه، گنجایش درك رحمت الهى را پیدا مى‌كنیم.
#مناجات_شبانه
#مناجات_شعبانیه
@sh_hosein