💢رسالت مجلس در بودجه
🔹سازمان برنامه و بودجه در اطلاعیه‌ای که در روزهای گذشته منتشر کرد، عنوان داشت: «نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق بودجه علی‌رغم مخالفت نمایندگان دولت، احکام الحاقی متعددی را که بار مالی آنها تأمین و پیش‌بینی نشده است را به تصویب رساندند.» بر همین اساس، برخی نمایندگان مجلس اذعان کردند، مبلغ ۳۲۵ همت بار مالی جدید و مبلغ ۳۲۲ همت تعهد جدید به بودجه تحمیل شده است. فارغ از قضاوت درباره درستی یا نادرستی اقدامات مجلس، این اطلاعیه به وضوح نشان از یک معضل اساسی در کشور دارد و آن چیزی نیست جز اشکال در فرآیند بودجه‌نویسی در کشور. هر چالش مهمی که در اقتصاد ایران مطرح می‌شود، بدون لحاظ جنبه‌های بودجه‌ای آن قابل تبیین نیست؛ زیرا ساختار و ماهیت بودجه هم در سلسله علل قرار دارد و هم خود معلول است. از این منظر بودجه به منزله سند دخل و خرج کشور می‌تواند پیش‌برنده و تولیدکننده توسعه باشد و در نقطه مقابل چنانچه دچار ناترازی و کسری شود، می‌تواند ام‌المسائل اقتصاد نیز باشد.
🔸وضعیت نهادی تصویب، اجرا و نظارت بودجه به گونه‌ای است که هم دولت و هم مجلس و هم مسئولان اجرایی و هم مردم از آن گله‌مندند. دولت به دلیل دخالت بیش از حد مجلس در مرحله تصویب، نظارت نامؤثر و نسبتاً نامطلوب دستگاه‌های نظارتی، تصویب و اجرا، عدم کفایت منابع، ایجاد وظیفه برای دولت بدون پذیرش مسئولیت، تأمین منابع مالی و خارج بودن بخشی از منابع و مصارف از حیطه مسئولیت‌های دولت گله‌مند است. نارضایتی مجلس متأثر از مبهم بودن خدمات عمومی در بودجه، عدم توازن در توزیع منابع عمومی، رعایت نکردن چارچوب‌های حقوقی و قانونی، نامعلوم بودن سیاست‌های کلان دولت در تنظیم بودجه و ارتباط نداشتن بودجه با برنامه‌های توسعه است. از دید مسئولان اجرایی نیز مشکلات بودجه عبارتند از حجم زیاد قوانین و مقررات مالی و سازگاری نداشتن آنها با واقعیت‌های اجرایی. بنابراین، مجموع این عوامل سبب شده است مهم‌ترین مطالبات رهبری از دولت‌ها اصلاح ساختار بودجه باشد.
🔹همگرایی دولت و مجلس در کمیسیون تلفیق و شنیدن نقدها و نظرها، گامی رو به جلو برای منطبق کردن مصوبات بودجه بر نگاه ملی و فرامنطقه‌ای است. به نظر می‌رسد، باید این نگاه ملی در مطالعات فنی اقتصادی تقویت شود. اساساً نگاه ملی در بودجه ضعیف است. نمایندگان اگر‌چه در حوزه های انتخابی با فشارهایی روبه‌رو هستند و تلاش‌شان برای تحقق منافع منطقه‌ای خود است، اما این مسائل نباید نگاه ملی و منافع کلی کشور را به حاشیه ببرد. رسالت مهم مجلس در فرآیند بودجه‌نویسی، به گونه‌ای است که باید نقش نظارتی خود و ملاحظات کلی کشور را تقویت کند و دولت را در مسیر بهره‌وری و بهینه‌سازی بودجه قرار دهد و نقش یک نهاد اعمال‌کننده قانون و نظارت بر رفتار دستگاه اجرایی کشور را ایفا کند.
#گزارش‌روز
🆔http://rubika.ir/sh_tooba
🆔http://eitaa.com/sh_toob