به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، عباس عبدی فعال سیاسی اصلاح‌طلب عصر امروز در هشتمین جلسه از سلسله نشست‌های راهبردی «فهم جامعه ایرانی» که با موضوع "شورش حاشیه بر متن؛ خوانش جامعه شناختی وقایع اخیر کشور" در موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، طی سخنانی به اغتشاشات هفته‌های گذشته در تهران و برخی شهرهای کشورمان اشاره کرد و با بیان اینکه این اتفاقات یک تحول کیفی در وضعیت جامعه ایران بود، اظهار داشت: این اتفاقات یک نقطه تحول کیفی است و از این به بعد دیگر نمی‌توانیم آرایش نیروها، مسائل و روابط‌شان را در چارچوب گذشته تحلیل کنیم. لذا اتفاق بسیار بسیار مهمی رخ داده که قابل مقایسه با اتفاقات سال‌های 96 و 88 نیست.
وی ادامه داد: تقلیل دادن این موضوع به افزایش قیمت بنزین بزرگترین اشتباهی است که ممکن است رخ دهد، این مساله هیچ ربطی به بنزین نداشت. در واقع افزایش قیمت بنزین تنها یک فرصت برای بروز دادن این اتفاق بود البته شاید برخی بر این تاکید کنند که تصمیم در مورد افزایش قیمت بنزین اشتباه بود. من صددرصد با این نظر موافقم. اما این تصمیم اشتباه یک تصمیم ساختاری اشتباه است نه یک تصمیم موردی اشتباه.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی بر همین اساس تاکید کرد: مساله بنزین در ایران مهمترین متغیر برای این است که ساخت سیاسی ایران را تجزیه و تحلیل کنیم لذا من می‌خواهم از سه رویکرد مدیریتی، امنیتی و جامعه شناسی به این موضوع بپردازم.
عبدی با اشاره به رویکرد مدیریتی چنین تصمیمی تصریح کرد: چرا دولت یواشکی این تصمیم را اجرا کرد؟ حتما یک چیزی می‌فهمد که 12 شب این تصمیم خود را اعلام می‌کند. این عاملی است که دفعه قبل که می‌خواست قیمت بنزین را افزایش دهد موجب شد که این کار را نکند. وقتی نگاه می‌کنیم دو موضوع را بروز چنین اتفاقی می‌بینیم؛ یکی شکاف در ساخت قدرت و دیگری ناتوانی در اتخاذ تصمیمات ملی است.
"کدام ملتی در دنیا پیدا می‌شود که با این سطح از تولید، این همه مصرف بنزین داشته باشد. در واقع ما روزانه 100 میلیون لیتر بنزین دود می‌کنیم. طبیعی است که دولت‌ها تاکنون هیچ کدام نمی‌خواستند این مساله حل شود و وقتی به کسری بودجه می‌خورند، فیلشان یاد هندوستان می‌کند وگرنه این یک امر شناخته شده است که اصلاح قیمت انرژی باید دو شرط داشته باشد. اولی این است که معلوم شود این اصلاح قیمت صددرصد به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به جیب مردم می‌رود و دوم اینکه این تصمیم در بهترین وضع اقتصادی یک کشور انجام می‌شود نه در بدترین وضعیت اقتصادی. در نتیجه وقتی تصمیم برای افزایش قیمت بنزین در شرایطی اخذ می‌کنند که هیچ کدام از این شرایط وجود ندارد آنگاه توقع دارند که دیگران ساکت باشند".
وی در پاسخ به این سوال که چرا دولت‌ها تاکنون نخواستند قیمت بنزین را افزایش دهند؟ گفت: دلیل این مساله رقابت‌های مخرب سیاسی در ساخت قدرت است. ملاحظه کردید که وقتی این تصمیم در ساعت 12 شب اعلام شد از یک دقیقه بعد خمپاره و موشکی بود که عیله این تصمیم در فضای مجازی از درون ساخت قدرت شروع به پرتاب شد. برای اینکه اساسا چنین ساختاری آماده این تصمیم نیست اما از آن طرف هم نمی‌تواند چنین تصمیم نگیرد. ادامه آن روند -قیمت قبلی بنزین- یک فاجعه تمام عیار اقتصادی بود. لذا دولت نه می‌توانست آن وضعیت را ادامه دهد و نه می‌توانست تصمیم افزایش قیمت را بگیرد و نه حتی می‌توانست این تصمیم را به عرصه عمومی بیاورد.
این تحلیلگر و فعال سیاسی برهمین اساس گفت: دلیل اینکه نمی‌توانست به عرصه عمومی بیاورد این بود که به محض اینکه این تصمیم را به عرصه عمومی بگذارد، گیر می‌کند. به عنوان مثال ملاحظه کردید که خود مجلس مصوب کرده بود که قیمت بنزین به 90 درصد فوب خلیج‌فارس برسد اما اولین کسانی که با تصمیم افزایش قیمت بنزین مخالفت می‌کنند، همین مجلسی‌ها هستند. چون در اینجا منافع ملی حاشیه است.
عبدی همچنین با طرح این سوال که چرا دولت این تصمیم را به جلسه سران سه قوه می‌برد؟ گفت: چون دولت فکر می‌کند که نمی‌تواند چنین کاری را به تنهایی انجام دهد. این موضوع فقط مربوط به قیمت سوخت نیست. دولت در روابط خارجی خود هم همین گونه است. در تمام تصمیمات دیگر هم همین قاعده حاکم است. یعنی سیستم تصمیم گیری مملکت به دلیل تنش‌های موجود نه بین مردم و حکومت بلکه به دلیل تنش در ساخت قدرت قفل شده است.
وی افزود: قیمت بنزین یک وضعیتی داشت که خود را به سیستم تحمیل کرد در حالیکه ما دهها بنزین دیگر مثلقیمت ارز داریم که باید فکر به حالش می‌شد اما نشد. در همین قیمت ارز باید بگویم طبق قانون قیمت ارز باید سالانه متناسب با تورم، رشد اقتصادی و نقدینگی تعدیل شود اگر این کار اتفاق می‌افتاد دقیقا در همان سالی کهقیمت ارز افزایش یافت و در نهایت دولت قیمت 4200 را اعلام کرد، قیمت ارز به صورت عادی و بر اساس قانون 5 هزار و 200 تومن می‌شد. اما این کار نشد. جا