✍ به مناسبت هفته📚 ✅ (۱) آشنایی با دو اثر فقهی فاخر از تألیفات ارزشمند مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) که متأسفانه همچون دیگر آثار ایشان، مغفول واقع شده است! ✅ (۲) آشنایی با علامه شیخ فضل الله نوری(ره) که در طول تاریخ سعی شده از اذهان مخفی نگاه داشته شود! ✅ (۳) آثاری از تسلط مرجع شهید علامه نوری (ره) به "ریاضی، حساب، هندسه، هیأت، نجوم" و "شیمی" و توضیحاتی درباره یکی از آثار نجومی ایشان، تحت عنوان " تقویم رقومی" که متأسفانه به یغما رفته! 🔴 مقدمه(لقب برازنده شیخ): 🔰 ✍ (عَ لّ مِ) [ ع - علامة ] علّامه(Allama,Allameh,Allamah) در لغت، صیغهٔ مبالغهٔ عربی است؛ به معنی کسی که بسیار می داند، دانشمند و بسیار داناست. هرچند به معنی پروفسور و Polymath نزدیک است، اما این لقب از القاب خاص دانشمندان مسلمان در کشورهای فارسی، عربی و اردو زبان است و همسانی در زبان های دیگر (به خصوص انگلیسی) ندارد. علامه لقبی برای دانشمندان اسلامی است که در چندین رشته دست داشته، دارای معلومات وسیع بوده و صاحب نظر بوده باشند. علامه شیخ فضل الله نوری(اعلی الله مقامه الشریف) به گواه اسناد تاریخی، تصدیق بزرگان و اساتیدش و اعتراف حتی دشمنانش، دارای جامعیت علمی و صاحب دانش کلان در علوم مختلف معقول و منقول بود و همچنین به چند زبان زنده دنیا از جمله فرانسه مسلط. داشتن دانش کلان، برای مرجعی چون او شرطی لازم بود. چون وی در سخت ترین دوران کشاکش "سنت و مدرنیته" می زیست، و به عنوان زعیم پر نفوذ دینی، می بایست کشتی اسلام را از این طوفان مهیب به سلامت عبور می داد، پیداست که هدایت این کشتی در این موقعیت بحرانی، نیاز جدی به آگاهی از طوفانی داشت که از سمت"غرب" می وزید. به بیان روشنتر او باید علاوه بر اسلام، غرب را هم می شناخت تا بتواند در باره نقاط اشتراک و افتراق نظر دهد و از کیان دین و فرهنگ مملکت در برابر آنچه که آنرا عوامل آسیب می دانست منطقی و مستدل دفاع نماید. او با احساس مسئولیت و شجاعتی وصف ناپذیر در جهت دفاع از دین نبوی و شرع مقدس، رهبری نهضت ضد استکباری مشروعه خواهی را در مشروطه ای که توسط ایادی انگلیس به انحراف کشیده شده بود، عهده دار شد و سرانجام در ۱۱ یا به عبارتی ۹ مرداد ۱۲۸۸ ش توسط مزدوران انگلیس به شهادت رسید و مراجع شیعه شد. هرچند انگلیس خبیث با استفاده از قلم به مزدان فراماسون خود و با تحریف تاریخ مشروطه، سعی نمود ابعاد عظیم شخصیتی او را در نزد اذهان مخدوش و دینی اش را، علی رغم تأیید میرزای شیرازی و میرزای رشتی (وارثان سیاست و علم شیخ مرتضی انصاری) مخفی نگاه دارد! اما غافل از این بود که ماه، هیچگاه پشت ابر نمی ماند! ✅✍بخش اول🔰 📗 رساله منظوم فقهی «الدّرر التنظیم یا الدر النظیم» تنظیم و سرایش: ۱۲۷۹-۱۲۸۰ ق، مخطوط، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران (تصویری از این رساله در کتابخانه آیت الله مرعشی رضوان الله، به شماره/۱۴۰۹ نگهداری می شود) این اثر فاخر، رساله ای است منظوم به زبان عربی، شامل پانصدویک بیت، که علامه شیخ فضل الله نوری این منظوم را در سن حدود بیست سالگی در ۲۶ عنوان اصلی و درباره ۲۵ قاعده فقهی، بحث و به مبانی آنها اشاره کرده است. مرجع شهید بر این باور است که از افضل علوم است ولی عناوین پر فایده آن متروک و مهجور مانده است. از این رو تصمیم می گیرد در ارجوزه ای موجز این عناوین را به نظم در آورد. معظم له در این اثر از منابع گوناگونی بهره برده از جمله "العناوین مراغی" و "عوائد الایام نراقی" از این اثر ارزشمند مشخص است که ایشان آرای بزرگان فقه را دقیق بررسی، آنها را رد یا قبول کرده است. 📘 رساله فقهی «فی قاعدة ضمان الید» مخطوط، آستان قدس رضوی (رک: فهرست الفبائی کتب خطی، ص ۴۳۹) شماره عمومی ۹۶۳۲ این رساله ارزشمند و گرانسنگ، قبل از سال ۱۲۹۲ ق نگارش یافته و به گفته اهل نظر، گویای تبحر مرجع شهید در فقه و احاطه معظم له بر فروع این علم است. میرزا حبیب الله محقق رشتی (رضوان الله) فرد طراز اول حوزه شیخ الاعظم مرتضی انصاری و از اساتید اصلی مرجع شهید، که برخی از بزرگان، پایه علمی اش را از دیگر معاصران فراتر شناخته اند، در خصوص این رساله کم نظیر اینچنین تقریظ می فرمایند: هان ای کسی که این اوراق را دریافته و بر آن وقوف می یابی، چنانچه در اعماق دریا ها فرو روی و سوار بر اشتر، بیابانهای خشک و لم یزرع را شتابان درنوردی، همانا از حیث تحقیق و تدقیق، بهتر از آنچه که در این دفتر آمده، نخواهی یافت. ضروری است که در مجالس عمومی به فضل و کمال صاحب این رساله، ندا دردهند... چه بسیار مرواریدهای بدیع و دست ناخورده، که در آن به امانت نهاده شده است... آفرین خدای بر مؤلف آن باد... اخیرا" با همت آیت الله آقا شیخ جعفر سبحانی(مدظله) این رساله شریف منتشر شده است. 🔸منبع: ک، تنهای شکیبا، علی ابوالحسنی 🔰ادامه در بخش دوم🔰