✍پاسخ منطقی و مستدل دکتر موسی نجفی(مورخ و پژوهشگر شهیر معاصر)، به پرسش یکی از مخاطبین کانال خویش!
✍ برگرفته از: کانال دکتر موسی نجفی
پرسش:🔰
✅استاد بزرگوار این مطلب از جهت تاریخی درست است؟؟ اگر درست است تحلیل شما از این نوع عزاداری چیست؟؟ هنگامی که روس ها در حال بدار کشیدن آزادیخواهان و دلاوران تبریز در روز عاشورای سال ۱۲۹۰ بودند صدای طبل و سنج از کوچه پس کوچه های تبریز شنیده میشد و مردم تبریز در حال عزاداری بودند.
فرمانده روس اینگونه گفت:
میترسیدم که آن جمعیت عظیم عزادار حسینی به آزادیخواهان مبارز تبریزی بپیوندند و در آن صورت چه بر سر ما میآمد !! اما جمعیت عظیم! فقط عزاداری و گریه کردند و علم بر دوش کشیدند و تعزیه راه انداختند و به اعدام ۹ دلاور آزادیخواه خود توجهی نکردند! و در حالی که ۹ دلاور تبریزی بر سر دار بودند
نذری خود را گرفتند و به خانه هایشان رفتند![۱]
✅ پاسخ دکتر نجفی، پنجشنبه ۲۰ آذر🔰
✍ با تشکر از شما...چه خوب بود اگر منبع این نقل تاریخی را هم ذکر می کردید؛ در مشروطه از این گفته ها و صحنه ها و گاهی هم صحنه آرایی ها زیاد ذکر شده است ؛ مثلا گفته فرمانده روسی در این نقل برای چه شخصی بوده که به گوش مشروطه خواهان رسیده؟ و آیا جمله وی بدون کم و کاست نقل شده ؟ و یا در مسیر "ایدئولوژیک روشنفکری" در انحراف مشروطه به نحوی جاسازی تاریخی نشده است ؟
اما اگر فرض را به صحت تمامی این دو ماجرا یعنی عزاداری روز عاشورا و اعدام آزادیخواهان و صحت جمله فرمانده روسی بگذاریم، اینجا نکته ای را باید در نظر داشت و آن این است که نباید این مسئله را به صورت جزئی دید ، بلکه بهتر است رویگردانی و یا سرخوردگی بخشی از جریان مذهبی در تبریز از روند مشروطیت را در کلیت آن نگریست۰
🔶تاریخ مشروطیت در ایران گواه این نکته است که با رسوخ اندیشه های غربی و آن هم از نوع تقابل گونه با اعتقادات مردم در متن وقایع مشروطه و در بین صفحات مطبوعات، کم کم جنبه دینی و اسلامی نهضت در برخی مناطق رنگ باخت و متدینین نسبت به سرنوشت این حرکت مهم بی تفاوت گشتند ؛ این مسئله با شهادت آیت الله شیخ فضل الله نوری(ره) در تهران و گروهی دیگر از علما در بلاد دیگر صورت مسئله را تندتر و دو قطبی سازی بدی را در فضای فکری مشروطه دوم ایجاد نمود ۰ در نتیجه نهضت مقدس "عدالت خانه" که در پیدایش اولیه مشروطه پررنگ بود به تدریج به نهضت "عرفی" مشروطه مبدل شده و سیاسیون و وابستگان به سفارت انگلیس با فراموشی ماهیت و شعائر اصیل مشروطه ، زمینه شکست آن را فراهم آوردند و همه اینها مقدمه روی کار آمدن قزاقی خشن و بیسواد به نام رضاخان را فراهم آورد ۰
با وصف این اگر گزارش منقول از فرمانده روسی درست باشد، با توجه به فضا و زمینه های به وجود آمده زیاد نباید از وقوع چنین اتفاق ناخوشایندی در شهر تبریز تعجب نمود ! بخصوص، آنکه مجتهد برجسته شهر یعنی مرحوم آیت الله میرزا حسن اقا مجتهد تبریزی و انجمن اسلامیه تبریز نیز در مقطع زمانی مذکور بحث مشروعه را در تبریز مطرح نموده و این دو دستگی در مشروطه گروهی از متدینین را از سیاست دور و متنفر نموده بود۰ در آخر این نکته را هم باید اضافه نمود که احساسات و شور مذهبی برای آنکه با "بصیرت سیاسی" ( در سطحی که شایسته اجنبی ستیزی است ) همگام و هم سطح گردد به عوامل زیادی نیاز دارد که مهمترینش وجود زعمایی برجسته مثل امام خمینی(ره) در انقلاب اسلامی می باشد؛ البته گاهی هم شخصیت و رهبر توانمند در یک نهضت وجود دارد اما جامعه توان دیدن و درک درست و به موقع او را ندارد!
[۱] نظر کانال شهید رابع درباره پرسش مطرح شده🔰
✍ در اینجا پرسش کننده، عمداً یا سهواً !
به ماهیت فکری اعدام شدگان و دلیل اعدام آنها اشاره نمی کند! و تنها با کلی گویی و با رویکردی ناسیونالیستی! به واژه های آزادیخواهان! و دلاوران تبریز! بسنده کرده و منبع نقل خود را نیز ذکر نمی کند! (تا محکی باشد برای صحت و سقم اصل ماجرا!)
به نظر می رسد با این پرسش از دکتر نجفی که،
تحلیل شما از این نوع عزاداری چیست؟؟(تأکید با دو علامت سؤال؟؟)
بیشتر به دنبال گرفتن تأییدیه برای تخریب و زیر سؤال بردن جامعه متدین تبریز و شبهه افکنی در عزاداری بوده است!
✳️ @ShahidRabe