📜 برگی از تاریخ ناگفته و ناشنیده!
✍ به بهانه سالگردِ قمری شیخ محمد حسین نائینی (۲۶ جمادی الاول ۱۳۵۵ ق) از معممینِ حامیِ جریان غربگرای مشروطه و مخالف مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره)
💠 دکترعبدالهادی حائری(مورخ، روزنامه نویس، نوه دختری آقا شیخ عبدالکریم حائری یزدی) به نقل از برادر [محمد حسین] نائینی، می نویسد:
نائینی با نگرانی به [آخوند محمد کاظم] خراسانی(از دیگر معممین حامی مشروطه و مخالف شیخ فضل الله نوری ره) گفت:
خبر های ناگواری که درباره نوری می رسد، نشانه آن است که زندگی او در خطر است، اگر مشروطه خواهان، او را بکشند، آبروی [ما] علما، خواهد رفت!/ک، خانه بر دامنه آتشفشان، ص۲۰۳
...[آخوند خراسانی] بر اثر شنیدن خبر اعدام شیخ فضل الله، از شدت ضعف،[شرمساری] همانجا وسط کوچه به زمین خورد...[ابراهیم زنجانی، مُعمم فاسدِ فراماسون و رئیس دادگاه فرمایشی که حکم به اعدام شیخ فضل الله داد، از شاگردان، مُبلغین و معتمدین آخوند خراسانی بود! برخی بر این تصورند که کفایة الاصول آخوند، در یک سهم دهی سیاسی بخاطر حمایت آخوند از مشروطه، توسط زنجانی و... به عنوان کتاب اصلی به حوزه ها تحمیل شده است!]/همان، ص ۲۰۰
‼️عذاب وجدانِ خراسانی و نائینی
...بعد از شهادت شیخ، کسی خنده از آخوند [خراسانی]...ندید تا از دنیا رفت/همان، ص ۲۰۱
دکتر حائری: به دار آویختن شیخ، از سوی مشروطه خواهان...بسیاری از مردم عادی را...سخت به مشروطیت و پشتیبانان[بخصوص حامیانِ مُعممِ] آن!کینه ور گردانید./همان، ص ۱۹۹ [برخی در نجف معتقد بودند تا شیخ فضل الله نوری، شاگرد طراز اول و امینِ میرزای شیرازی زنده است نوبت به مرجعیت آخوند خراسانی نمی رسد، مرحوم آیت الله بهجت در این ارتباط می فرماید: کشتهشدن مرحوم شیخ فضلالله نوری مثل توپ در نجف صدا کرد و علیه آخوند خراسانی تمام شد. اگر این قضیه نبود، ریاست مطلقه و مرجعیت عامه (شاید به او) میرسید...در محضر بهجت، ج2، ص 620./تلخیص از خبرگزاری تسنیم، کد مطلب1398/05/11/2067343/]
[محمد حسین] نائینی، نسخه های تنبیه الأمة را که در اثبات مشروطیت نوشته بود، در اواخر عمر(برای جلوگیری از سوء استفاده منحرفان از مضامین تند آن نسبت به شیخ شهید و صاحب عروة) با بهای گزاف از این و آن می خرید و نابود می کرد[عملی بیهوده! چون دیگر نشر پیدا کرده بود و از دست او خارج بود!]. دکتر حائری، وی را یکی از قربانیان سرخوردگی...از مشروطه می داند...که دیگر حتی نام مشروطه را به زبان نیاورد/ک، آخرین آواز قو، ص۱۲۴
💠 قاسم تبریزی، پژوهشگر معاصر در نشست شیخ شهید، ۱۱ مرداد ۱۴۰۱:
شیخ فضل الله نوری(ره) نگاه عمیق ضد استعماری داشت که متاسفانه این نگاه ضد استعماری در علمای مشروطه طلب نجف همچون نائینی و آخوند خراسانی نبود. وقتی کتاب «تنبیه الامه و تنزیه المله» نائینی را میخوانید با این که فقیه است و بسیاری زیر دست او تربیت شده اند، اما در کتابش تنها استبداد را دیده است و به استعمار توجهی ندارد. او تاکید میکند شجره فاسده استبدادیه را باید از بین برد. اما وقتی استعمار مملکت را تسخیر میکند باید ابتدا استعمار را از بین برد. شیخ فضلالله برخلاف نائینی و آخوند خراسانی، در نزدیک ماجرای مشروطه قرار دارد و مشاهده میکند که چه طور قانون اساسی را از روی قوانین غربی استخراج میکنند و اینجاست که بر مشروطه مشروعه تاکید میکند و خواهان تطابق قوانین با شرع اسلام میشود. لذا از این نقطه به بعد شیخ در برابر جریان غربگرا و تجددگرا قرار میگیرد. اگرچه او اصل مشروطه را نفی نمیکند. چون خودش در ابتدا در صف نخست حامیان آن قرار داشت، اما هشدار میدهد که مشروطه غربی نمیخواهیم، اینجا پارلمان انگلستان و لندن نیست که قوانین غربی به اجرا دربیاید. اینجا کشور اسلامی است و باید قوانین پارلمان آن بر اساس اسلام باشد.
💠 حجتالاسلام والسلمین سید حسین خادمیان نوشآبادی، استاد سطح عالی حوزه، نویسنده و پژوهشگر حوزه دین و فرهنگ:👇
‼️ با روش عجیب [شیخ محمد حسین] نائینی و آخوند [محمد کاظم] خراسانی، شیخ فضلالله نوری(ره) بالای دار رفت
با تأمل در همه اضلاع عصر غیبت ؛ این حقیقت روشن می گردد؛ پیروزی و شکست مکتب در فقاهت فقها نبوده ؛ بلکه به روش آنان وابسته بوده است
گاهی فقیهی مانند میرزای شیرازی با روشی رفیع ؛ مکتب را بر بلندای خورشید منور می فرمود و گاهی فقیهی مانند نائینی و آخوند خراسانی و … با روشی عجیب ؛ سبب بردار رفتن شیخ شهید ؛ آیت الله العظمی فضل الله نوری علیه الرحمه می شدند .
این جاست که باید روش ها هم ملاک و معیار قرار گیرد./هدایت پرس
✳️
@ShahidRabe