بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع: «سیره رضوی ۶» اما در چند روز گذشته از سیره قولی و عملی امام رضا (ع) سخن گفتیم و عرض کردیم که در سیره تربیتی حضرت مسائلی همچون «انتخاب همسر شایسته»، «لزوم رعایت آداب ازدواج»، «توجه به مواقع و شرایط انعقاد نطفه» و «مراقبت‌های ایام بارداری» بخشی از مقدمات تربیتی فرزند صالح قبل از تولد اوست، و در ادامه به چند گام تربیتی بعد از تولد کودک از جمله: «گفتن آوای توحیدی اذان در گوش نوزاد»، «نامگذاری نیکو»، «مراقبت و حفظ سلامتی کودک»، «اهمیت صحبت با نوزاد»، «محبت و احترام به فرزند»، «تشویق» و «نظارت مستمر والدین» اشاره کردیم و اینک ادامه مبحث را تقدیم می‌نمائیم: ✅ گام دهم، ضرورت استقلال وخودکفایی فرزند: همگام با رشد جسمانی و افزایش سن کودک، توقعات و انتظارات مردم از او افزایش می یابد و باید خود را برای ایفای نقش در جامعه آماده سازد؛ از طرفی، وابستگی زیاد فرزند به والدین، به ویژه به پدر، نه مطلوب است و نه همواره ممکن؛ زیرا امکان پیش آمدن موقعیت ویژه و محروم شدن فرزند از کمک والدین انکارناپذیر است؛ بنابراین، پدر و مادر باید ضمن تربیت و نظارت صحیح و حساب شده، به تدریج زمینه استقلال و خودکفایی را در فرزندانشان به وجود آورند و با واگذاری مسئولیت به آنان، قدرت اداره زندگی را در آنها تقویت کنند؛ لذا با دقت در سیره تربیتی امام رضا (ع) نیز متوجه می‌شویم که بر این موضوع مهم تأکید شده، به صورتی که آن حضرت به خوبی برای فرزند گرامیشان آینده‌نگری نموده و چون می‌دانستند حضرت جواد (ع) در اوایل نوجوانی، مسئولیت بزرگ رهبری جامعه اسلامی را به عهده خواهند گرفت با واگذاردن مسؤولیت‌های مختلف به ایشان، قدرت مدیریت و رهبری را در حضرت تقویت می‌نمودند؛ و بر همین اساس هنگامی که امام رضا (ع) درمدینه بودند، اداره امور را عملاً به فرزند گرامیشان واگذار کرده بودند؛ چنانچه حنان بن سُدير می‌گوید: حضرت جواد(ع) در کودکی اداره امورحضرت رضا (ع) را در مدینه به عهده داشتند و به خادمان حضرت امر و نهی کرده وهیچ یک از خدمتگزاران با ایشان مخالفت نمی‌کردند؛ بدین معنا که حضرت جواد (ع) چنان مدیریت می‌فرمودند که جایی برای مخالفت باقی نمی‌ماند. (اثبات الوصية، ص٢١٢) ✅ گام یازدهم، پرورش بُعد عقلانی کودک: از نگاه مکتب اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، تربیت باید همه جانبه باشد و پرورش بُعد عقلانی و شکوفاساختن استعداد، منطق و استدلال در فرزند، یکی از مهمترین ابعاد تربیتی است؛ چرا که منطقی بار آوردن فرزند، سبب می‌شود که او درست بیندیشد و درست تصمیم بگیرد؛ و همچنین منطقی رفتار کند و در صورت لزوم بی‌هیچ هراسی از دیدگاه‌ها و رفتارهای خود، دفاع نماید؛ سیره تربیتی امام رضا(ع) از این منظر نیز الگویی کامل برای همه رهروان اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) است؛ چنانچه بُنان بن نَافِع نقل می‌کند که روزی مأمون از جایی که حضرت جوادالائمه (ع) همراه با کودکان بازی می‌کردند، می‌گذشت؛ کودکان از ترس (او و نگهبانانش)، میدان بازی را ترک کردند و تنها حضرت جواد (ع) آنجا ایستادند؛ پس مأمون از ایشان پرسید: چرا همراه دیگر بچه‌ها فرار نکردی؟ حضرت فرمودند: «من گناهی مرتکب نشده‌ام تا از ترس بگریزم و جاده هم تنگ نیست تا آن را برای شما باز کنم، پس از هر جا می‌خواهید عبور کنید»؛ مأمون (که از پاسخ آن کودک شگفت زده شده بود) پرسید: تو کیستی؟ و حضرت فرمودند: «من محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام هستم ... و مأمون اعتراف کرد به‌راستی که تو فرزند حضرت رضا (ع) هستی» (مناقب آل ابی‌طالب، ج ۴، ص ۳۸۹) ✍️ آنچه در چند روز اخیر گذشت، تنها بخش کوچکی از اصول تربیتی فرزند در سیره رضوی بود، که امیدوارم با الگوگیری از اهل‌بیت عصمت و طهارت بتوانیم فرزندانی صالح، تربیت کرده و نسلی مؤمن و متعهد از خود به یادگار بگذاریم، «انشاالله».  @shahidtoraji213