🌺🌺🌺🌺🌺 موضوع اخلاقی () وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ ۙ أُولَٰئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِسوره ( آیه ۲۵) سؤال: منظور از ارحامى كه قطع رابطه با آنان حرام است چه كسانى مى باشند؟ پاسخ: مقصود ارحام نسبى است؛ تعيين حدود آن با عرف است. البته زمان و مكان نيز در تشخيص مصاديق مؤثر است؛ در اجتماعات كوچک چه بسا وابستگان دور جزء ارحام شمرده مى شوند ولى در اجتماعات بزرگ از ارحام شمرده نمى شوند. والله العالم معناى لغوى و فقهی صله رحم: رحم در لغت و عرف به معناى نزدیکان و بستگان است، و در اصطلاح فقه نیز بر اساس قول بعضی از فقها همان معناى لغوى است؛ یعنى مطلق نزدیکان و بستگان. البته با این قید که نَسَبی باشند نه سببی، چه مذکّر باشند و چه مؤنث، جزء ورثه باشند یا نه، مَحرم باشند یا غیر مَحرم، مسلمان باشند یا کافر، از طرف پدر باشند یا مادر، یا هر دو. البته لازم است که از نظر نسبى بسیار دور نباشند تا مردم آنها را از اقوام و ارحام شخص بدانند و گرنه باید گفت همه انسان‌ها از اقربا و بستگان همند؛ بر اساس این نظر، میزان و معیار در تمامى این موارد عرف است. در کنار این قول بعضی از علما رحم را اقوامی می‌دانند که در طبقات ارث قرار می‌گیرند که شامل تمام فرزندان و حتی نوه‌های خاله، دایی، عمه و عمو می‌شود. وجه اطلاق «رحم» بر خویشاوندان‏: رحم در اصل به معناى محل نشو و نماى جنین در شکم مادران می‌باشد، همان عضو داخلى که خداى عزّ و جلّ در باطن زنان قرار داده تا نطفه در آن تربیت شده و فرزندى تمام عیار گردد، این معناى اصلى کلمه رحم است. ولى بعدها به عنوان استعاره و به علاقه ظرف و مظروف، در معناى قرابت و خویشاوندى استعمال شد؛ چون خویشاوندان همه در این‌که از یک رحم خارج شده‌اند مشترکند. پس کلمه «رحم» به معناى نزدیک و ارحام به معناى نزدیکان انسان است. اما «صله»، در لغت به معنای احسان و هدیه است و در اصطلاح به معنای برقراری ارتباط همراه با محبت و لطف است که مقابل آن دورى کردن و قطع می‌باشد. بنابراین، «صله رحم»؛ رسیدگى، احسان، خبرگیرى و مانند آن نسبت به نزدیکان است که در مقابلِ آن قطع رحم است. اهمیت صله رحم در اسلام‏: اسلام نسبت به صله رحم و کمک و حمایت و محبت نسبت به خویشاوندان اهمیت فوق العاده‌اى قائل شده است و قطع رحم و بریدن رابطه از خویشان و بستگان را شدیداً نهى کرده است. اهمیت صله رحم تا آن‌جا است که پیامبر اسلام (ص) می‌فرماید: «پیوند با خویشاوندان شهرها را آباد می‌سازد، و بر عمرها می‌افزاید هر چند انجام دهندگان آن از نیکان هم نباشند». زشتى و گناه قطع رحم به حدى است که امام سجاد عليه‌السلام به فرزند خود نصیحت می‌کند که از مصاحبت با پنج طایفه بپرهیزد، یکى از آن پنج گروه کسانى هستند که قطع رحم کرده‌اند: «بپرهیز از معاشرت با کسى که قطع رحم کرده که قرآن او را ملعون و دور از رحمت خدا شمرده است. ارزش پیوند با خویشان: پیامبراکرم (ص) فرمود: کسى که با جان و مال در راه صله رحم‏اقدام مى‏کند، خداوند متعال اجر صد شهید در نامه اعمالش‏ مى‏نویسد. و در برابر هر قدمى که در این راه برمى‏دارد، چهل‏هزار حسنه برایش ثبت مى‏کند و چهل هزار گناه از او محو مى‏گرداند و او را چهل هزار درجه بالا برد؛ و مانند این است که‏ صد سال با صبر و استقامت‏ خداى را بندگى کرده است. ✍ دکتر خرمی آرانی، مدرس حوزه علمیه قم 26 ربیع‌الثانی /9 آبان 1403___ 💠🕌 آستان مقدس اباالفضلی امامزاده سیدعلی علیه السلام ‌ •┈•• @shahseyedaliQOM ••┈• https://zil.ink/shahseyedaliQom