دلیل اعتقاد به «منصوب» بودن امام از سوی خداوند پرسش : چرا شیعه معتقد است که امام باید از سوی خداوند «منصوب» شود؟ پاسخ اجمالی : از ویژگى هاى امام و شباهت او در بسیارى از جهات با پیامبران، چنین نتیجه گرفته مى شود که «امامان معصوم» باید از سوى خدا تعیین شوند. به تعبیر دیگر نه انتخاب مردم در این زمینه نقشى دارد و نه اجماع امت یا انتصاب از سوى افراد عادى؛ چرا که ویژگى هایى در امام معتبر است که جز خدا از آن آگاه نیست و مهمترین آنها همان مقام عصمت و علم مخصوص است که امام بدون این دو بال و پر، قادر بر پرواز در فضاى امامت و پیشوایى خلق نیست. پاسخ تفصیلی : از ویژگى هاى امام و شباهت او در بسیارى از جهات با پیامبران چنین نتیجه گرفته مى شود که «امامان معصوم»؛ (جانشینان پیامبر) باید از سوى خداوند تعیین شوند. به تعبیر دیگر نه انتخاب مردم در این زمینه نقشى دارد و نه اجماع امت یا انتصاب از سوى افراد عادى؛ چرا که ویژگى هایى در امام معتبر است که جز خدا از آن آگاه نیست و مهمترین آنها همان مقام عصمت و علم مخصوص است که امام بدون این دو بال و پر، قادر بر پرواز در فضاى امامت و پیشوایى خلق نیست! چه کسى مى داند فلان شخص، از گناه و خطا، مصونیت دارد؟ و سیطره آگاهى او بر تمام مسائل تشریع و زندگانى انسان ها ثابت و مسلم است؟ حتى تشخیص سایر صفات ویژه اى که براى امام شمرده اند براى بسیارى از مردم و گاه همه آنها مشکل است. بنابراین به خوبى مى توان نتیجه گرفت که: راهى براى «تعیین امام» جز از طریق انتصاب الهى نیست. این «انتصاب» از سه راه به اثبات مى رسد: نخست: از طریق پیامبر(صلى الله علیه وآله) یا امام معصوم پیشین که جانشین الهى خود را به فرمان حق تعیین کند و او را به همه مردم معرفى نماید و در واقع او هم در این مسأله واسطه انتقال فرمان خدا به مردم است. دوّم: از طریق مشاهده معجزات، آن گونه که در بحث نبوت این روش معتبر است؛ یعنى انجام خارق عاداتى که از طاقت بشر بیرون است؛ آن هم توأم با تحدّى و دعوت دیگران به معارضه که اگر قبول ندارند همانند آن را بیاورند. منتها تحدى در مسأله نبوت در زمینه نبوت است و در مسأله امامت در زمینه امامت. یا به تعبیر ساده تر، شخص مدعى امامت دست به انجام خارق عاداتى که از هیچ انسانى ساخته نیست مى زند و آن را با دعوى امامت همراه مى سازد. مسلم است چنین خارق عاداتى از سوى خدا به او اعطا شده و خداوند حکیم و عالم و آگاه هرگز این وسیله را در اختیار مدعى دروغین قرار نخواهد داد. راه سومى نیز در اینجا وجود دارد و آن جمع آورى قرائن است، یعنى مجموعه صفات و اعمال و ویژگى هایى در کسى دیده شود که انسان از ملاحظه آنها، یقین پیدا مى کند که او امام معصوم و پیشواى الهى است. در این جا علم و آگاهى او، به ضمیمه ویژگى هاى اخلاقى و صفات انسانى و سوابق و اعمال و سخنان و برنامه ها، دست به دست هم مى دهند و به یقین ثابت مى کنند که او امام معصوم و جانشین پیامبر(صلى الله علیه وآله) است.(۱) پی نوشت : (۱). گردآوری از کتاب: پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۸۶ش، چاپ ششم، ج ۹، ص ۱۶۱.