🔰موضوع: شهید مرتضی
#مطهری؛ مجاهدِ شجاعِ عرصه علم
📝 نویسنده: حجت الاسلام سید محمد هاشمی
⭕️
#شجاعت فقط مفهومی در عرصه نبرد و جنگ نظامی نیست، ورود به عرصه علم نیز شجاعت می خواهد و چه بسا گاهی سختی و مشقت آن از دشواری جنگ نظامی نیز بیش تر باشد.
⭕️ شهید مرتضی مطهری مصداق اصیل شجاعت علمی است. او در طول زندگی خود دست به خطر بزرگی زد و به تمامی مرزهای اندیشه ی اسلامی که توسط هر نحله ای تهدید می شد رفت و از آنجا حراست نمود. ناشناخته بودن رقیبِ جدید که از غرب آمده بود کار او را به شدت مشکل تر می کرد اما او آسودگی نشستن در گوشه ای و «نامدار» شدن را به دفاع حقیقی از اسلام ترجیح نداد.
⭕️ کسانی که با فضاهای علمی آشنا هستند می دانند که این فضا گاهی با نوعی از ملاحظه و احتیاط همراه است و بسیاری ترجیح می دهند به همان مسیر سابق علمی محیط خود ادامه دهند و چندان خطر نکنند و به سوالات جدیدتر نپردازند.
⭕️ اما استاد شهید مطهری به معنای واقعی کلمه تمام همّ خود را بر معرفی اسلام در قرن بیستم قرار داده بود. او با تلاشی گسترده در برابر امواج جدید اندیشه در غرب ایستاد و به شدت با جریان تحجر درون حوزه ها نیز مبارزه کرد و در عین حال با جریان روشنفکری التقاطی وطنی هم تقابل جدی داشت.
⭕️ جالب است به لیستی از بخشی از تقابل های اساسی
#شهید_مطهری با بزرگترین متفکران غرب نگاهی کنیم:
- در معرفت شناسی و مقولات استعلایی در برابر کانتی
- بحث علت نخستین و مناط احتیاج به علت در برابر راسل و هگل
- اصالت جامعه و فرد در مبادی جامعه شناسی دورکیم
- نظریه فطرت در برابر نظریه جبر طبقاتی مارکسی
- نظریه سنن الهی در برابر نظریه جبر تاریخی در فلسفه تاریخ
- تقابل با داروینیسم و تفسیر معنای روح و حیات
- توضیح حقیقت علیت در برابر دیوید هیوم
- تبیین فلسفه اخلاق اسلامی در برابر فلسفه اخلاق راسل
- نقد نظریه اراده آزاد اگزیتانسیالیستی
- نقد انسان کامل نیچه و فرانسیس بیکن و بحث ابرمرد نیچه
- نقد نظریه تضاد و دیالکتیک هگلی
- نقد بر انتقاد هیوم بر برهان نظم
- نقد مسئله رابطه ی کار و اقتصاد با فرهنگ و اخلاق انسانی نزد مارکسیسم
- پاسخ به اشکال ثابت و ایستا بودن فلسفه اسلامی و نقد فلسفه حرکت مارکسیستی
- تعیین تکلیف مسئله قضا و قدر در نسبت با آزادی در اسلام و تقابل با اگزیستانسیالسیم
- تبیین نظریه پایان تاریخ مهدوی در برابر پایان تاریخ کمونیستی
- نقد نظریه ی وجود گرایی اگزیستانسیالیستی سارتر
- نقد نظریه ی سارتر در ارتباط انسان و خدا
- تقابل با وجدان اخلاقی در فلسفه اخلاق کانت
- نقد اخلاق جنسی راسل
- نقد آگوست کنت در ادوار تاریخی بشر و ...
حتی نگاه به این فهرست، رعب آور است چه رسد به اینکه یک متفکر تصمیم بگیرد در تمام این حوزه ها هم اندیشه ی طرف مقابل را درک کند و هم با درکی عمیق از اندیشه اسلامی دست به نقد و بررسی بزند.
⭕️ باید گفت هیچ اندیشمندی در تاریخ اسلامی به این وسعت و گستردگی با اندیشه ی رقیب درگیر نشده است. حتی بررسی های گسترده متکلمین و فقهای شیعه نسبت به اندیشه های اهل سنت چنین تنوع و دشواری ای نداشته است. از این جهت شهید مطهری راهی بسیار بدیع در تاریخ شیعه باز کرده که پیش از او به این شکل وجود نداشته است. به نظر نگارنده تاریخ اندیشه شیعه به قبل و بعد از مطهری تقسیم می شود. به همین دلیل است که به نظر می رسد هنوز و حتی با تمام بزرگداشت ها و همایش ها قدر او به خوبی دانسته نشده است.
🔺 پ.ن: پیرامون توفیق شهید مطهری در برابر غرب و کیفیت استفاده ایشان از منابع آن اندیشه جدیدا بحث هایی وجود دارد که در نوشته ای مجزا ثابت خواهیم کرد او در این مسیر بسیار کامیاب بوده است.
🔰 پیش از این توفیق بود جلساتی برای تبیین برخی ارکان اندیشه ای ایشان داشته باشیم:
https://eitaa.com/Ofoqemobin/133
📝 استاد حجت الاسلام سید محمد هاشمی
#شهید_مطهری #شجاعت_علمی
〰〰〰〰〰〰〰〰〰
https://eitaa.com/joinchat/2767650840Cd17f406221
کانال جامع اندیشه های شهید مطهری