💠 پاسخ به #شبهات_فقهی 🔻 سوال: آیا علم عزاداری، نماد صلیب بوده و صفویه پایه گذار آن بودند؟ 🔻 پاسخ: 🔸 عزاداری در ایران، از ابتدای ایمان دیلمیان در شمال ایران، در منابع مختلف گزارش شده است؛ در دوره آل‌بویه تا روی‌کار آمدن طغرل سلجوقی، عزاداری‌هایی به صورت علنی گزارش شده است. این عزاداری‌ها به شکل شعرخوانی (مرثیه و نوحه‌خوانی) دسته‌گردانی و سینه‌زنی اجرا می‌شد. 🔸 این عزاداری‌ها تا بقاء آل‌بویه دوام داشت و با سقوط آنها، به مدت تقریبی پانصد سال به صورت مخفیانه اجرا می‌شد. در نهایت، با روی‌کار آمدن صفویه و در حکومت شاه عباس اول و با رسمی شدن مذهب تشیع در ایران؛ عزاداری‌ها مجددا به شکل اولیه و آشکارا از سر گرفته شد. 🔸 جالب اینجاست که علم (جریده یا طوغ)، یکی از وسائل عزاداری در عصر آل بویه بود. 🔸 قدیمی‌ترین علم گزارش شده در جهان، مربوط به علمی است که توسط عثمانی‌ها از تبریز به غنیمت برده شده و در موزه کاخ توپقاپی ترکیه، نگهداری می‌شود. این علم در سال ۸۹۳ ه.ق، توسط لشکریان سلیم یکم، به غنیمت گرفته شده است. این در حالی است که صفویان در سال ۹۰۷ ه.ق به فرمانروایی رسیدند. بنابراین، علم‌گردانی و یا ساخت و استفاده از علم در عزاداری‌ها، ارتباطی به حکومت صفویه ندارد. 🔸 همچنین باید دانست که، علم‌های سابق و حاضر، هیچگونه شباهتی به صلیب مسیحیان ندارد و مشخص نیست این اتهام را چه کسانی و با چه رویکردی به عزاداری سیدالشهدا نسبت می‌دهند. قاعده صلیب، یک قاعده عمودی است در حالی که علم‌های امروزی، قاعده‌ای افقی دارند. همچنین علم‌های قدیمی (که به شکل کتل‌های امروزی بوده‌اند) نیز هیچ شباهتی به صلیب نداشته‌اند. 🔸 همچنین حائز اهمیت است که در فقه اسلامی، تشخیص دهنده مصادیق هر عنوانی، عرف جامعه است. مثلا اگر قرار است عملی، عزاداری محسوب شود یا نشود، شرع مقدس هیچگونه دخالتی در تعریف و تبیین آن ندارد و عرف را تشخیص دهنده مصداق آن معرفی نموده است. شرع مقدس، تنها حکم عنوان را بیان خواهد کرد؛ مثلا می‌گوید عزاداری برای سیدالشهدا علیه السلام مستحب، و برای غیر ائمه و اهل بیت ایشان، پسندیده نیست. این حکم، بر مصادیقی صادق خواهد بود که عرف آنها را عزاداری تشخیص بدهد. 🔸 حال، اگر عرف جامعه، چیزی را عزاداری بداند، و این مصداق از جهت دیگری محکوم به حکمی نشود؛ در این‌صورت حکم عزاداری یعنی استحباب را دارد. و اینکه این رسم مخصوص جای بخصوصی است یا از مکان دیگر به فرهنگ مکان دیگری نقل داده شده، تاثیری در حکم نخواهد داشت. بنابراین اگر بپذیریم که علم‌کشی، از فرهنگ مسیحیت به فرهنگ اسلام و ایران وارد شده باشد (که بطلان این سخن گذشت)، هیچ ایرادی وجود ندارد که به این نوع عزاداری پایبندی صورت گیرد. .................................. 🌐 @shobhe_net