🔹پاسخ‌های عقلی و فلسفی علامه طباطبایی به شبهات آقامیری درباره جاودانگی عذاب قیامت. ✍ترجمه و توضیح از: حجت‌الاسلام دکتر قربانی مقدم 🔹 قسمت اول 🔹جاودانگی عذاب قیامت را دوگونه می‌توان بررسی کرد؛ عقلی و نقلی. اما از نظر نقلی، بايد دانست كه كتاب خدا در مورد خلود و جاودانگى، صراحت دارد: «وَ ما هُمْ بِخارِجِينَ مِنَ النَّارِ؛ ايشان به هيچ وجه از آتش بيرون نخواهند شد (بقره/۴۸)»، همچنین از نظر روایات اهل‌بیت علیهم‌السلام هم آن قدر زياد است كه باصطلاح به حد استفاضه رسيده است. اما از جهت عقل؛ اولاً باید توجه داشت که به هيچ وجه نمي‌شود تمام جزئیاتی توسط وحی براى معاد ذكر شده، با ادله‌ی عقلی اثبات كرد، زیرا احکام عقلی کلی است و دست آن به خصوصيات و جزئيات نمى‌رسد، بلکه در مورد جزئیات باید به گفته‌های پیامبر اعظم ص اعتماد کرد. چون وقتى خود نبوت پيامبرى صادق با ادله عقلى ثابت شد، ديگر لازم نيست كه فروعات آن مسائل نيز با ادله عقلى جداگانه‌اى اثبات شود. اما اصل نعمت و عذاب كه بر نفس عارض مى‌شوند، تحت تأثیر تخلق به اخلاق و ملكات فاضله يا رذيله و يا بخاطر احوال خوب و بدى كه كسب كرده است. اين احوال و ملكات در نفس، صورتى نيكو و يا قبيح ايجاد مى‌كند كه نفس سعيده از آن صورت نيكو متنعم، و نفس شقيه از آن صورت قبيح متالم مي‌شود. البته در صورتى كه اين صورت‌ها [در اثر تکرار] در نفس رسوخ نكرده باشد و صورى ناسازگار با ذات نفس باشد، بزودى زايل مى‌گردد، براى اينكه عقل براى ناسازگارى دوام و اكثريت نمى‌بيند و قسر، فشار، زور و ناسازگارى محكوم به زوال است. بنابراین اگر ذات نفس پاک و سعيده باشد، صورت‌هاى رذيله و زشت دير يا زود از آن زايل مى‌گردد و اگر ذات نفس شقيه باشد، صورتهاى نيكو و جميل كه در آن نقش بسته، بزودى زايل ميشود و نفس مي‌ماند و آن سعادت یا شقاوت ذاتيش، پس اگر نفس مؤمن بخاطر گناهانى صورتهاى زشتى بخود گرفت، سرانجام آن صورتها از بين مى‌رود، چون با ذات نفس سازگار نيست هم چنان كه نفس كافر كه ذاتا شقى است، اگر بخاطر تكرار كارهايى صالح صور حسنه‌اى بخود گرفت، آن صور بالأخره از نفس زايل ميشود، چون محيط نفس با آن سازگار نيست و این البته همانطور که گفته شد، به شرطی است که در صورت‌های خوب یا بد رسوخ نكرده باشد. (یعنی مومنی که مقداری رفتار یا اخلاق زشت دارد، در اثر عواملی چون توبه و عذاب برزخی و... کاملا پاک می‌شود و کافری که ذات شقاوتمندی اکتساب کرده، اما مقداری اعمال خوب یا اخلاق خوب داشته مقداری از آن متنعم می‌شود و پس از آن به حال اصلی بازمی‌گردد) 🚩 پاسخ‌به‌شبهات‌فــجازی👇 🆔 @shobhe_shenasi