134 بخش نخست فتاوای عجیب علمای شیعه که عبارتند از حرام اعلام کردن موارد متعددی مانند دوشهای حمام و ... . پاسخ: برای روشن شدن مبنای چنین فتاوایی بیان چند نکته ضروریست: ۱. هیچگاه یک فقیه، در موضوعات خارجی فتوا نمی دهد، به عنوان مثال یک فقیه نمی گوید که آیا تماشای ماهواره حرام است یا خیر، بلکه می گوید اگر تماشای ماهواره مبتنی بر امور حرام باشد آنگاه حرام است یا در بسیاری از فتاوا و استفتائات علما دیده می شود که می‌گویند بر فرض مذکور یا با چنین شرایطی مانع ندارد یا حرام است. این چنین فتوا دادن به خاطر آن است که تشخیص موضوع بر گردن مکلف است نه مجتهد یعنی مکلف است که باید بررسی کند که آیا تماشای ماهواره مبتنی بر امور حرام خواهد شد یا خیر. مثال روشن تر آن است که فقیه حکم را بیان می کند که اگر خون روی دست باشد نمی توان وضو گرفت اما این مکلف است که باید تشخیص بدهد نقطه قرمزی که روی دستش می باشد، خون است یا خیر. ۲. بسیاری از فتاوا و احکامی که توسط مجتهدین در طول تاریخ بیان می شود منشاء های متفاوتی دارد بدین معنا که یک فقیه امور مختلفی را در نظر می‌گیرد و سپس حکم را صادر میکند که به این اصطلاحاً تشابک ظنون گفته می شود، از این رو برای بیان علت تحریم یک حکم نباید تنها سراغ یک منشا رفت بلکه علل متفاوتی دست به دست هم می‌دهد که چنین حکمی صادر شود و این علل در کتب مبسوط فقهی مفصلاً بحث و مناقشه می شود. ۳. بسیاری از فتاوا توسط مردم تلقی به حرام یا واجب شده است، بدین معنا که مجتهد، در فتوای خویش، دلیل فقهی برای حرام اعلام کردن در دست ندارد بلکه با توجه به آشنایی او نسبت به مصالح مسلمین و در نظر گرفتن شرایط متفاوتی به طور موقت چنین حکمی را صادر میکند از این رو نباید چنین فتاوایی را دائمی و همیشگی پنداشت زیرا فقیه با در نظر گرفتن شرایطی چنین فتوایی داده است و بدیهی است که اگر شرایط و اوضاع تغییر کند حکم و فتوا نیز تغییر خواهد کرد. ۴. با توجه به نکات گذشته، حال روشن می شود که بسیاری از فتوای علما، عنوان ثانوی می باشد. بدین معنا که اگر فقیه با در نظر گرفتن شرایطی، چیزی را حرام اعلام کرد، حرمت به خاطر آن شی نیست، بلکه به خاطر امر موجود در آن شی است، به عنوان مثال حرام اعلام کردن دوش برای حمام نه به خاطر این است که دوش حرام است بلکه به خاطر آن است که مسائلی در همان زمان تحریم دوش، موجود بوده که آن مسائل مبتنی بر حرام بوده است. از این رو اگر در زمان کنونی در تمامی خانه ها نیز دوش استفاده شود اشکالی ندارد زیرا در فتوای علما خود دوش نبوده است که حرام شده بلکه شرایطی بوده است که با آوردن دوش و از بین بردن خزینه ها ایجاد می شده و آن شرایط جایز نبوده است. در نتیجه اکنون که چنین شرایطی وجود ندارد از تمامی مظاهر تکنولوژی همانند دوش و غیره به عنوان امری پسندیده در ممالک اسلامی مورد استفاده قرار میگیرد. ادامه دارد... @shobdedini