سواد رسانه‌اي
مروري اجمالي بر مفهوم و اصول سواد رسانه‌اي1
ادامه👆👆
سه ـ اصول سواد رسانه‌اي
سواد رسانه‌اي مبتني بر برخي اصول بنيادي است كه مبناي استدلال آن را نيز تشكيل مي‌دهد. آموزش‌دهندگان سواد رسانه‌اي در مورد بعضي از اصول سواد رسانه‌اي اتفاق نظر دارند كه مهم‌ترين آن عبارت است از:
الف) رسانه‌ها عرضه‌كننده وقايع طراحي‌شده و گزينشي هستند؛ تمامي رسانه‌ها پيش از نشان دادن واقعيات، آن را به دقت گزينش، ويرايش، مونتاژ، طراحي و بازسازي مي‌كنند. سواد رسانه‌اي به ما كمك مي‌كند واقعيت اصلي را از تصوير مجازي و دگرگون شده آن در رسانه باز شناسيم؛
ب) واقعيات محصول تصويرگري رسانه‌ها هستند؛ تا زماني كه تجربه مستقيم از واقعيات بيروني نداشته باشيم، رسانه‌ها به عنوان واسطه براي ما تصويرسازي مي‌كنند. براي مثال تصويري كه از كشورهاي اسلامي و از جمله ايران در رسانه‌هاي غربي نشان داده مي‌شود پر از خشونت، استبداد و بي‌توجهي به حقوق اساسي افراد است، درحالي‌كه در واقع اين‌گونه نيست؛ ج) مخاطبان از مفاهيم رسانه‌ها، ادراك متفاوتي ندارند؛ هرچند ما پيام رسانه‌ها را از صافي اعتقادات و باورهايمان گذر مي‌دهيم و درك مي‌كنيم، اما جالب اينكه گروه‌هاي قومي مختلف وقتي در معرض يك پيام واحد قرار مي‌گيرند، معمولا درك متفاوتي از مضمون و محتواهاي پيام‌ها ندارند؛
د) تصويرسازي رسانه‌ها اهداف تجاري دارد؛ مي‌توان گفت رسانه‌ها به مردم همان چيزي را مي‌دهند كه مورد خواست و نياز مردم است تا مخاطبان بيشتري را به سوي خود جذب كنند. اما در نهايت ما هستيم كه به عنوان مصرف‌كنندگان پيام و محتواي رسانه‌ها جزئي از مسئله و بخشي از راه‌حل محسوب مي‌شويم؛
هـ) پيام رسانه‌ها ايدئولوژيك است؛ اين اصل سواد رسانه‌اي به جنبه‌هاي فرهنگ استفاده از برنامه‌هاي تلويزيوني و محصولات رسانه‌اي توجه دارد و تاثيراتي را كه رسانه‌ها از اعتقادات و باورهاي افراد يا نظام ارزشي دست‌اندركاران آنها گرفته، مورد بررسي قرار مي‌دهد؛
ز) پيام رسانه‌ها داراي نتايج سياسي و اجتماعي است؛ براي شناخت و بررسي آثار و نتايج رسانه‌ها بايد راه‌ها و شيوه‌هاي نمايش، انعكاس و بازآفريني واقعيات در رسانه را كشف و بررسي كرد. علاوه بر اين، بايد بدانيم چه چيزي، به وسيله چه كساني، چگونه و چرا و با چه اهدافي به تصوير كشيده مي‌شود؛
ز) رسانه‌ها شكل زيبايي‌شناختي منحصر به فردي دارند؛ سواد رسانه‌اي ما را قادر مي‌سازد نه فقط به محتواي پيام بلكه به شكل و چگونگي آن نيز توجه داشته باشيم.
چهار ـ اهداف آموزش سواد رسانه‌اي
ايجاد تفكر خلاقانه، تفكر انتقادي و موشكافانه در افراد؛
استفاده از فناوري‌هاي جديد براي پردازش و توليد و طراحي اطلاعات؛
شناخت و ارتباط با اشكال بصري و استفاده از آنها كنار ديگر مهارت‌هاي ارتباطي.
براي فهم چگونگي كنترل رسانه‌ها نسبت به افراد بايد ديد، چگونه رسانه‌ها براي آنها برنامه‌ريزي مي‌كنند؛ برنامه‌سازي رسانه‌اي هميشه در يك چرخه دو مرحله‌اي انجام مي‌گيرد:
يك ـ محدود كردن انتخاب‌ها؛ رسانه‌ها طوري عمل مي‌كنند كه مخاطب تصور كند، حق انتخاب دارد در حالي كه دايره انتخاب مخاطب به شدت محدود است. دست‌اندركاران حرفه‌اي در رسانه‌ها اين محدوديت‌ها را ايجاد مي‌كنند تا به اهداف فرهنگي و اقتصادي خود دست يابند.
دو ـ تحكيم تجربه؛ الگوهاي انتقال پيام‌هاي رسانه‌اي به انسان، به تدريج و در جريان تجارب وي، برنامه‌ريزي مي‌شود.
پنج ـ مراحل كسب سواد رسانه‌اي
تامن (1996م.) براي كسب سواد رسانه‌اي به چهار مرحله اساسي اشاره مي‌كند:
يك ـ داشتن آگاهي كامل در خصوص استفاده از رسانه‌ها؛
دو ـ نگاه منتقدانه به محتواي رسانه‌ها؛
سه ـ تحليل جنبه‌هاي فرهنگي اجتماعي، اقتصادي و سياسي در رسانه‌ها؛
چهار ـ استفاده از رسانه براي تغييرات اجتماعي.
شش ـ ضرورت آموزش سواد رسانه‌اي
در دنياي امروز رسانه‌ها، از اجزاي اساسي جوامع انساني به شمار مي‌روند. لذا سواد رسانه‌اي شامل تحقيق، تحليل، آموزش و نيز آگاه از تاثير رسانه‌ها بر روي افراد اجتماع است و در پس آن سواد رسانه‌اي با مفهوم تفكر نقادانه و مبتني بر شناخت مطابقت دارد. مركز تحقيقات سواد رسانه‌اي در اروپا سه فلسفه براي آموزش سواد رسانه‌اي را طرح مي‌كند:
الف) سواد رسانه‌اي، آموزشي براي زندگي در دنياي رسانه‌هاي جهاني است؛
ب) قلب سواد رسانه‌اي، پرسش آگاهانه است؛
ج) سواد رسانه‌اي جايگزيني براي سانسور، تحريم يا سرزنش رسانه‌ها است.
با مشخص شدن ضرورت سواد رسانه‌اي و ظرافت نهفته در رسانه‌ها، بايد يادآور شد كه اولين گام براي آموزش سواد رسانه‌اي، شناخت ويژگي‌ها يا همان ظرفيت‌هاي نهفته در رسانه‌هاست.
💥ادامه دارد
💥جنگ نرم ودشمن شناسی
📡 پایگاه خبری تحلیلی وَرْاُئوی
🕯 میعادگاه شهدای وَرجُوی
@varjovi
@shohadayevarjovi