«نفس زکیه» کیست و چگونه به شهادت خواهد رسید؟
طبق روایات مربوط به علائم آخرالزمان و ظهور امام مهدی(عج)، شخصی موصوف به «نفس زکیه» (جان پاک)، در روز 25 ذیالحجه (15 روز مانده به ظهور در روز عاشورا) بین رکن اسماعیل و مقام ابراهیم ذبح خواهد شد؛ اما او کیست و چرا به شهادت میرسد و آیا شهادت او از نشانههای حتمی ظهور است یا خیر.
به گزارش مشرق، طبق روایات مربوط به علائم آخرالزمان و ظهور امام مهدی(عج)، شخصی موصوف به "نفس زکیه" (جان پاک)، در روز 25 ذیالحجه (15 روز مانده به ظهور در روز عاشورا) بین رکن اسماعیل و مقام ابراهیم ذبح خواهد شد؛ اما او کیست و چرا به شهادت میرسد و آیا شهادت او از نشانههای حتمی ظهور است یا خیر.
«نفس زکیه» کیست و چگونه به شهادت خواهد رسید؟
آیتالله نجمالدین طبسی در درس خارج مهدویت خود با اشاره به این موضوع تصریح کرد: رواياتي که درباره نفس زکيه است، طبق استقصاء اوليه تقريبا هفده روايت است که سه روايت از مصادر اهل سنت است، و هيچ كدام به پيامبر صلي الله عليه وآله منتهي نميشود. آري روايت سومي از عمار است اگر سندش درست باشد ميگوئيم شأن عمار اين نيست که از جانب خود مطلبي نقل کند، حتما از معصوم شنيده و روايت ميکند. از اين سه روايت معلوم ميشود که نفس زکيه هم در کتب اهل سنت به طور محدود و کمرنگ مطرح هست.
آیتالله طبسی در ادامه تأکید کرد: قبل از اينکه وارد بحث نفس زکيه شويم، مقدمتاً چند نکته را عرض ميکنيم: نکته اول اینکه رواياتي که درباره نفس زکيه است، طبق استقصاء اوليه تقريبا هفده روايت است که سه روايت از مصادر اهل سنت است، و هيچ كدام به پيامبر صلي الله عليه وآله منتهي نميشود. آري روايت سومي از عمار است اگر سندش درست باشد ميگوئيم شأن عمار اين نيست که از جانب خود مطلبي نقل کند، حتما از معصوم شنيده وروايت ميکند. از اين سه روايت معلوم ميشود که نفس زکيه هم در کتب اهل سنت به طور محدود و کمرنگ مطرح هست؛ اما عمده روايات در کتب شيعه هست.
وی افزود: نکته دوم این است که غالب اين روايات از جانب امام صادق علیه السلام است و البته از ائمه ديگر همچون امام باقر هست ولي به ندرت.
مدرس حوزه ادامه داد: نکته سوم این است که طبق روايات، نفس زکيه در مکه کشته ميشود اما طبق يک روايت مرسله، نفس زکيه در کوفه کشته ميشود. آيا دو نفس زکيه وجود دارد يا يکي؟ يا اشتباه در نقل است؟
آیت االه طبسی، درباره نکته چهارم، گفت: طبق بعضي از روايات قتل نفس زکيه از علامات حتمي است اما در غالب روايات به عنوان علامت حتمي مطرح و نقل نشده است.
وی افزود: بر اساس نکته پنجم و طبق بعضي از روايات، زمان قتل نفس زکيه پانزده روز قبل از قيام حضرت ذکرشده است که طبق اين نقل قتل نفس زکيه از علامات ظهورمحسوب ميشود، اما طبق برخي ديگراز روايات قتل نفس زکيه بعد از خروج حضرت ذکر شده است. اکنون بايد با اين تعارض چه کار کرد؟ آياخروج را غير از ظهور بگيريم تا قتل نفس زکيه جزو علامات شود مخصوصا باتوجه به برخي از روايات که قتل نفس زکيه را بعد از خروج و قبل از نداء آسماني ذکرکردهاند، که در اين صورت جزو علامات ظهور حضرت خواهد شد، ولي اين مطلب با روايتي که ميگويد قتل نفس زکيه قبل از نداء ميباشد سازگار نيست زيرا اين روايات ميگويند نداء آسماني در ماه رمضان درشب 23 يا شب24 است وچون ظهور امام درماه محرم وروز عاشورا گفته شده است لذا اگر طبق برخي روايات قتل نفس زکيه را قبل از صيحه بدانيم پس ديگر 15روزفاصلهاي که روايت مذکور ميگويد محقق نميشود.
استاد درس خارج مهدویت افزود: نکته ششم هم این است که در برخي روايات نفس زکيه از نسل سيدالشهداء حسين بن علي علیه السلام شمرده شده است ولي در روايات ديگر، از نسل امام حسن علیه السلام گفته شده است.
وی گفت: نکته هفتم این است که نفس زکيه در برخي روايات، سفير حضرت قلمداد شده است اگر اين مطلب صحيح باشد مربوط به بعد از قيام وظهور حضرت ميشود ودراين صورت ديگر علامت ظهورحضرت نخواهد بود.
آیت الله طبسی درباره نکته هشتم هم تصریح کرد: ازاين تعداد رواياتي که درباره نفس زکيه وجود دارد، برخي صحيحاند وظاهرا جاي بحث ندارند، ولي غالب آنها مشکل سندي دارند، با اين وجود اگرما مبناي مرحوم خوئي ـ استفاضه ـ را قبول کنيم ديگر ما از بررسي سندي احاديث بينياز خواهيم شد، در غير اين صورت بايد بگوئيم ما دو سه تا روايت صحيح السند راجع به نفس زکيه بيشتر نداريم که با آنها فقط اصل نفس زکيه و علامت بودن او اثبات ميشود، اما در مورد تفصيلاتش که آيا قبل از ظهور است يا بعد از ظهور؟ ازنسل امام حسن است يا امام حسين؟ در کوفه کشته ميشود يا در مکه؟ نياز به دليل محكم و بيان روشن داريم.
وی افزود: اينک به بررسي يک يک روايات ميپردازيم؛
روايت اول: اولين روايت راجع به نفس زکيه ازکتاب کافي شريف است، چون محوريت بحث ما کتب اربعه ميباشد.