📌خطّه آذربایجان، حامیان امام حسین ایرانیان در سپاه امام حسین در روز عاشورا نیز حضور چشم‌گیر داشتند. از جمله «اسلم بن عمرو» ایرانی تُرک‌تبار و شعر معروف «أميری حُسَينٌ و نِعمَ الأَمير» را این ایرانی سرخ‌روی سروده است. در قیام مختارثقفی که به خونخواهی امام حسین شهرت یافت، نیز شیعیان آذربایجان جزو پیشگامان کمک به انقلاب شیعی بودند. مختار به وسیله مردم ایران از جمله شیعیان «آذربایجان» تقویت مالی شد و حتی در سپاه او تعداد زیادی از «موالی ایرانی» و «سرخ‌رویان ایرانی» حضور داشتند؛ البته پیش از آن نیز محبّان ایرانی امام علی با هجرت عاشقانه، گردآگرد وی جمع بودند به گونه‌ای که حضور «سرخ‌رویان ایرانی» حتی گاهی مورد اعتراض «اشراف عرب» نیز قرار می‌گرفت. حضور پرشمار ایرانیان در سپاه مختار بعد از شهادت امام حسین نیز تکرار شد و یکی از عوامل پیروزی‌های مختار، استفاده وی از قدرت ایرانیان در مبارزه بود. 📌سرخ‌رویان ایرانی، از زمینه‌سازان ظهور البته تشیع در سه دوره متفاوت، «همپیمانی ایرانیان با تشیع عراقی» را تجربه کرده است: حضور پرشمار ایرانیان در گردآگرد امام علی، یاری مختار در خونخواهی امام حسین و سرانجام این واقعه قبل از ظهور نیز تکرار خواهد شدو شیعیان ایرانی زمینه‌ساز با مشارکت محور مقاومت شیعی عراق، جریان سفیانی -که حمایت مثلث شوم «غربی عبری عربی» را با خود به همراه دارد- در سرزمین عراق شکست سختی خواهند داد. زیرا با تهدید اماکن و مراکز مقدسه شیعی توسط لشکر متخاصم خارجی، امنیت و ژئوپلتیک شیعه به خطر افتاده، از اینرو، دلیرمردان ایرانی و زمینه‌سازان ظهور برای دفع خطر دشمن متجاوز که تا نزدیکی مرزهای ایران نیز پیشروی نظامی داشته، وارد عراق خواهند شد و جنگ شدیدی رخ می‌دهد و لشکر نظامی ایران با همکاری محور مقاومت شیعی(به رهبری سید خراسانی و یمانی)، دشمن متجاوز را در عراق شکست خواهد داد. 📌 نائبان امام مهدی در منطقه آذربایجان  طبق گزارش‌های کهن، شیعیان آذربایجان از دیرباز در انتظار ظهور «مهدی موعود» بوده‌اندو جزو پرچمداران «تشیع علوی، حسینی و مهدوی» در ایران به شمار می‌رفتند. حضور نائبان و وکلای امام مهدی تحت پوشش نسازمان وکالت» در خطّه آذربایجان، شاهدی بر این مدعا است. از جمله مشهورترین آنها، احمد دینوری وکیل امام مهدی در منطقه اردبیل و قاسم بن علاء ساکن ناحیه آذربایجان و وکیل و نائب امام عصر در دوران غیبت صغرا است؛  ◽️داستان عجیب و شگفت‌آور قاسم بن علاء آذربایجانی و دعای طلب فرزند از امام مهدی خود قصه‌ای پرغصه همراه با بیم و امید است. وی مدت 117 سال عمر كرد! 80 سال آن با سلامت چشم و بينايى و بقيه عمر را در نابينايى سپرى نمود؛ در سال آخر عمر خویش، نامه‌ای از سوی ناحیه مقدسه دریافت می‌کند که ضمن اعلان روز رحلت او به اذن الله هفت روز قبل از وفات، به اعجاز امام عصر از کوری شفا خواهد یافت. در میان مردم این خبر مشهور شد و سرانجام با قلبی زنده و دیده‌ای بینا، دار فانی را وداع گفت؛ بـدن رهبر شیعیان آذربایجان را غسل دادند و در پیراهن حضرت هادى کفن کردند و جامه‌هایى را که از سوى حضرت حجت برایش رسیده بود، بر او پوشانیدند و دفن کردند رحمة الله علیه. 📌یاران امام مهدی از منطقه آذربایجان ◽️این ارادات و محبت شیعیان آذربایجان به خاندان اهل‌بیت که ریشه کهن و هزارساله دارد تا عصر ظهور نیز امتداد خواهد داشت. و در میراث روایی شیعی از تحرکات مردمی ترک‌ها در حمایت از آرمان امام مهدی در آستانه ظهور سخن به میان آمده است؛ و طبق برخی احادیث، در هنگامه ظهور نیز افراد سرشناسی از اهالی آذربایجان، در زمره یاران خاص امام عصر، قرار دارند.  📌جمع بندی   ◽️در بررسی و فهم صحیح گزاره «آتش آذربایجان» قبل از ظهور، سه عامل و معیار مهم: الف. نقش‌آفرینی مخرّب «اخوان الترک»؛ ب. شروع جنگ‌ها در «ماه صفر»؛ ج. راست‌آزمایی آن به همراه رصد «سلسله حوادث فتنه شام» قبل از اولین نشانه حتمی ظهور، حائز اهمیت است. آنگاه می‌توان به تصویر روشنی از وقایع هنگامه ظهور دست یافت. ◽️زیرا در طول تاریخ در منطقه آذربایجان، جنگ‌های متعددی رخ داده است و هر جنگی، الزاماً به معنای وقوع رویدادهای منتهی به ظهور نیست؛ ضمن اینکه، واقعه «نار آذربایجان» را باید در کنار سایر حوادث قبل ظهور نگریست تا به فهم روشنی دست یافت زیرا نگاه مجزا و مستقل به حوادث کشورهای عصر ظهور، موجب برداشت‌های اشتباه می‌شود. زیرا نشانه‌های ظهور، «قطعه‌های مختلف یک پازل» است که باید در کنار هم نگریست. بنابراین آتش آذربایجان را باید در ضمن رخدادهای دیگر نگریست که مهمترین آن، وقوع حوادث «فتنه شام» منتهی به اولین نشانه حتمی (سفیانی) است. و آن آتش آذریایجان، قطعه‌ای از «پازل ظهور» است، که منجر به تنازع قدرت‌ها و جنگ جهانی شود.