🔰 پیشنهادهایی برای بهبود برنامۀ سحر رادیو خراسان ✍️ سید محمدحسین دعائی [بخش ۱ از ۲] ۱. قبل از هرچیز لازم است که یک کار پیمایشی و آماری دقیقی نسبت به برنامه صورت بگیرد؛ این‌که در مجموع چقدر مخاطب دارد؛ چقدر مورد رضایت است؛ چه تعدادی از مخاطبان، از چه زمانی با برنامه همراه می‌شوند؛ هر آیتم چقدر طرفدار دارد و ... . ۲. برنامۀ «نسیم سحری»، در شرائط موجود، کمترین نسبتی با تاریخ پخش خود نداشته و به‌گونه‌ای است که اگر گفته شود مثلا ده سال قبل تولید شده، به‌راحتی قابل‌پذیرش است. به عبارت دقیق‌تر، در وضعیت فعلی برنامه، نه تفاوت خاصی با وضعیت سال‌های قبل دیده می‌شود، نه نوآوری و خلاقیت ویژه‌ای مشاهده می‌گردد و نه نشانه‌ای از شرائط روز جامعه وجود دارد. تا آن‌جا که به‌عنوان مثال، چندین سال است مجری محترم، در لحظات منتهی به اذان صبح، شعری از مرحوم فیض کاشانی با مطلعِ «نسرشته‌اند در گلم الا هوای دوست» را ـ آن هم به‌شکل غلط ـ تکرار می‌کنند. بر همین اساس، راهبرد اصلی برای ایجاد تحول در برنامه عبارت است از: «تکرارگریزی»، «به‌روزرسانی» و «اولویت‌محوری». یعنی اولا باید از تکرار آن‌چه در گذشته بوده فاصله گرفت، ثانیا باید در فرم و محتوا به‌روز شد و ثالثا باید نیازها و اولویت‌های جامعۀ امروز را در نظر داشت. ۳. از آن‌جایی‌که ماه مبارک رمضان، «بهار معنویت» و «عید اولیاء الهی» است، کاملا به‌جاست که فضای کلی برنامه، فضایی شورانگیز و نشاط‌آور باشد؛ نه فضایی آمیخته با محافظه‌کاری و خمودگی. به‌علاوه آن‌که اساسا ایجاد جذابیت در فعالیت‌های دینی، یکی از مهم‌ترین اولویت‌های امروز جامعۀ ماست. بر همین اساس، برنامۀ «نسیم سحری» باید برنامۀ سرزنده و روی‌پایی باشد که علاوه بر بخش اعلام وقت اذان به افق شهرهای مختلف، در بخش‌های دیگر آن نیز نشانه‌ای از «زنده‌بودن» و «زنده اجراشدن» دیده شود؛ برنامه‌ای که پویایی، در همۀ اجزاء فرمی و محتوایی آن، خصوصا در اجراء مجری و ریتم آیتم‌ها به چشم آمده و مخاطب با انگیزۀ شنیدن آن از خواب برخیزد؛ برنامه‌ای سراسر جذابیت؛ و نه صرفا ابزاری برای اطلاع از مقدار وقت باقیمانده تا اذان. ۴. همان‌طور که گذشت، یکی از مهم‌ترین ابعاد تحول در برنامۀ «نسیم سحری»، تحول محتوایی، با رویکردِ «اولویت‌محوری» است. برخی از مهم‌ترین موضوعات و مسائلی که هم با فضای کلی برنامه تناسب داشته و هم پرداختن به آن‌ها جزء نیازهای فکری و فرهنگی جامعۀ امروز به شمار می‌رود، از این قرار هستند: ▫️ ماه رمضان (هویت، فضیلت، مراقبات) ▫️ تقوا، تهذیب، خودسازی (معنا، مراتب، راهکار) ▫️ روزه (فلسفه، احکام، آداب، مراتب) ▫️ قرآن (هویت، جایگاه، درس‌ها) ▫️ دعا (اهمیت، آداب، شبهات) ▫️ مسجد (هویت، جایگاه، کارکرد مطلوب) ▫️ استغفار (چیستی، چرایی، چگونگی) ▫️ سحر، شب‌زنده‌داری، تهجد، نماز شب ▫️ مظاهر معنویت در ماه رمضان و نقش انقلاب اسلامی در رشد آن (مثل: نماز جماعت، مجالس جزءخوانی، جلسات سخنرانی و مناجات، مراسم احیاء، نماز عید فطر) ▫️ وجوه اجتماعی ماه رمضان (مثل: اطعام، افطاری ساده، مواسات، صلۀ رحم، مهربانی، حسن خلق، رفع کدورت‌ها، اداء حقوق) ▫️ شب‌های قدر ▫️ امیرالمؤمنین و امام حسن علیهما السلام ▫️ حرمت روزه‌خواری علنی و ارتباط آن با امر به معروف و نهی از منکر ▫️ رؤیت هلال، سال و ماه قمری ▫️ امت اسلامی، اتحاد مسلمین، روز قدس ▫️ عید فطر ۵. در راستای نکتۀ قبل، توجه به این نکته نیز ضروری است که ماه رمضان، اگرچه به‌طور خاص «ماه روزه‌داری» است، اما در واقع «ماه دین‌داری» است. به همین خاطر جا دارد که در این ماه، به‌طور کلی از چیستی، چرایی و چگونگی دین، جایگاه عبادت، اطاعت، عبودیت و ولایت در دین و همچنین مباحث بسیار مهمی مثل جامعۀ دینی، سبک زندگی دینی، تربیت دینی، ظاهر و باطن دین، عرفان، معنویت و شبهات مربوط به دین‌داری در جامعۀ امروز، خصوصا شبهات بحث حجاب و عفاف صحبت شود. ۶. پرداختن به ادعیۀ ماه مبارک رمضان، خصوصا دعای ۴۴ و ۴۵ صحیفۀ سجادیه، دعای افتتاح و دعای ابوحمزه نیز یکی دیگر از اولویت‌های محتوایی است. ۷. مجموعه مباحث مرتبط با امر تغذیه و سلامت، البته با رویکرد روزه‌داری، مثل آن‌چه برای تقویت بدن مفید است، آن‌چه به رفع عطش کمک می‌کند، آن‌چه برای محافظت از معده لازم است، آن‌چه بوی بد دهان را از بین می‌برد و آن‌چه برای نوجوانان، سالمندان یا افراد مریض مناسب است، یکی دیگر از مواردی است که می‌توان در برنامۀ سحرهای ماه مبارک رمضان به آن پرداخت.