❓ پرسش شماره : ۱۰ 📝 موضوع : اعتقادی 🔖 عنوان : فراموشی خدا 🗣 پرسش : این‌که در بعضى از آیات قرآن آمده است که خداوند در دنیا و یا آخرت، عده‌‏اى را فراموش می‌کند، مگر خدا دچار فراموشى می‌‏شود؟! ✍️ پاسخ: ▪️ابتدا به بیان آیاتی که بر اساس آنها سؤال مذکور طرح شده می‌پردازیم، سپس با ادله‌ی عقلى، قرآنی و روایی به پاسخ سؤال می‌پردازیم: ① فَالْیَوْمَ نَنْساهُمْ کَما نَسُوا لِقاءَ یَوْمِهِمْ هذا امروز آنها را فراموش می‌کنیم همان‌گونه که آنها لقای چنین روزی را فراموش کردند. ② وَ قیلَ الْیَوْمَ نَنْساکُمْ کَما نَسیتُمْ لِقاءَ یَوْمِکُمْ هذا و گفته می‌شود امروز شما را فراموش می‌کنیم همان‌گونه که شما دیدار امروزتان را فراموش کردید. ③ قالَ کَذلِکَ أَتَتْکَ آیاتُنا فَنَسیتَها وَ کَذلِکَ الْیَوْمَ تُنْسى‏ همان‌گونه که نشانه‌های ما را نادیده می‌انگاشتی امروز تو نیز فراموش خواهی شد. ④ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُم خداوند را فراموش کردند و خدا هم آنها را فراموش کرد. در این آیات خدای سبحان به وضوح بیان فرموده است که عده‌ای در پیش‌گاه او فراموش خواهند شد. حال این سؤال مطرح می‌شود که آیا خداوند دچار فراموشی می‌شود؟ و آیا می‌توان صفت فراموشی(به معنای عدم حضور امری در نزد خداوند) را به او نسبت داد؟ ▪️پاسخی کلی : عقاید اسلامی و باورهای دینی که البته مبتنی بر استدلال است، تمام صفات نقص(سلبیه)، از جمله فراموشی به این معنا را از خداوند سلب می‌کند و او را که درجات کمال و علم را دارد، مبرای از هرگونه نقص و فقدان می‌داند. ▪️پاسخی در خصوص فراموشی: قرآن مجبد نیز به صراحت خدای تعالی را از این نقیصه منزه دانسته، و می‌فرماید: ① وَمَا كَانَ رَبُّكَ نَسِيًّا پروردگار تو فراموش کار نیست. ② لَّا يَضِلُّ رَبِّي وَلَا يَنسَى پروردگار من نه گمراه می‌شود و نه فراموش می‌کند. حال سؤال این است پس آیاتی که فراموش کردن بندگان را به خداوند نسبت داده است، به چه معنا است؟! بارجوع به روایات چنین میفهمیم که مراد از اینکه خداوند آنها را فراموش میکند این است که آنها را به حال خودشان وامیگذارد و از بهشت و ثواب و خیر بی بهره میگذارد. اینک چند روایت به عنوان نمونه ذکر میشود : ①در حدیثی از امام رضا(علیه السلام) در تفسیر آیه‌ی "فَالْیَوْمَ نَنْساهُمْ..."، آمده است: نَتْرُکُهُمْ کَمَا تَرَکُوا الِاسْتِعْدَادَ لِلِقَاءِ یَوْمِهِمْ هَذَا أی فنجازیهم علی ذلک یعنی آنان را ترک می‌کنیم؛ چون آنان قیامت و آمادگی برای آن‌روزها را رها کرده بودند، ما نیز در آن‌روز آنان را به حال خود رها می‌کنیم". ②امیرالمومنین علیه السلام میفرمایند: فَالْیَوْمَ نَنْسَاهُمْ کَمَا نَسُوا لِقَاءَ یَوْمِهِمْ هذَا أَیْ نَتْرُکُهُمْ فِی الْعَذَابِ کَمَا تَرَکُوا التَّأَهُّبَ وَ الْعَمَلَ لِلِقَاءِ هَذَا الْیَوْمِ بعنی همان‌طورکه آن ها آمادگی برای این روز را رها کردند آن ها را در عذاب رها می کنیم. ③ امیرالمومنین علیه السلام میفرمایند: یَعْنِی بِالنِّسْیَانِ أَنَّهُ لَمْ یُثِبْهُمْ کَمَا یُثِیبُ أَوْلِیَاءَهُ الَّذِینَ کَانُوا فِی دَارِ الدُّنْیَا منظور از فراموشی این است که آنان را پاداش نداده، آن‌گونه که دوستان خود را پاداش داده است. ④و‌در خصوص آیه قالَ كَذلِكَ أَتَتْكَ آياتُنا فَنَسيتَها وَ كَذلِكَ الْيَوْمَ تُنْسى ،امام صادق علیه السلام میفرمایند: الْآیَاتُ الْأَئِمَّهًُْ (فَنَسِیتَها وَ کَذلِکَ الْیَوْمَ تُنْسی یَعْنِی تَرَکْتَهَا وَ کَذَلِکَ الْیَوْمَ تُتْرَکُ فِی النَّارِ کَمَا تَرَکْتَ الْأَئِمَّهًَْ (فَلَمْ تُطِعْ أَمْرَهُمْ وَ لَمْ تَسْمَعْ قَوْلَهُم. «آیات ائمّه هستند. فَنَسِیتَها وَ کَذلِکَ الْیَوْمَ تُنْسی؛ یعنی همچنان‌که آن‌ها را رها کردی، امروز در آتش رها می‌شوی، چنان‌که ائمّه (را رها کردی و امرشان را اطاعت نکردی و گفتارشان را نشنیدی. #اعتقادی #قرآن @soalvajavab