مختصری درباره امام هادى عليه السلام امام علىّ بن محمّد (ع) دهمين امام از اهل بيت(ع) مى باشد که خداوند متعال هر گونه پليدى را از آنان دور ساخته و آنان را پاك و پاکيزه گردانيده است. خاستگاه اين امام بزرگوار همان خاستگاه رسالت و نبوّت اسلامى بوده و او يكى از شاخه هاى اين خاندان پاکيزه نبوى است که خطّ و روش پاك و پاکيزه حضرت محمّد خاتم الانبياء را براى جامعه بشرى ترسيم نموده و همه مكارم و آثار گرانسنگ اين خاندان را که خداوند متعال به هدايت خاصّه به آنان عنايت فرموده در خود جمع داشته است. آنحضرت در تمام طول زندگى شريف خود همواره رضاى خداوند متعال را بر هر چيز ديگرى مقدّم مى داشته است. حضرت علىّ بن محمّد امام هادى (ع) در شرايطى پا به عرصه وجود نهاد که غرق در درياى عنايت الهى بود. از دامان پدرى که خود امامى معصوم و هدايت شده از جانب خداوند متعال بود يعنى حضرت جواد امام محمّد تقى (ع) به دنيا آمد، مادر پاکیزه و پرهیزگار آن جضرت، سمانه مغربيه نام داشت. آن حضرت بر خوان گسترده قرآن کريم و اخلاق بزرگ پيامبر اکرم (ص) که به بهترين شكل در پدر بزرگوارش مجسّم شده بود پرورش يافت. اين امام بزرگوار از آغاز طفوليّت نشانه هاى هوش سرشار و نبوغ زود هنگامى را با خود داشت که نشان از شمول لطف الهى نسبت به آن حضرت بود. آن حضرت منصب امامت الهى را پس از پدر بزرگوارش در سنّ 8 سالگى به گردن گرفت که در ميان اهل بيت (ع) نمونه اى ديگر از امامت در سنّ خردسالى بود که اين امر خود واضحترين دليل بر حقّانيّت خطّ اهل بيت رسالت (ع) در ادّعاى وصايت پيامبر، رهبرى دينى و دنيوى امّت اسلام، خلافت پيامبر اکرم و جانشينى آن حضرت در همه پست هاى رهبرى به حساب مى آيد. زندگانى اين امام بزرگ به دو بخش متمايز تقسيم مى شود: در مرحله اوّل زندگانى، آن حضرت به همراه پدر بزرگوارش امام جواد (ع) گذران عمر کرده و اين دوران از زندگانى شريف آن حضرت کمتر از يك دهه به طول انجاميده است. امّا مرحله دوّم حيات پربرکت آن حضرت بيش از سه دهه به طول انجاميده است. امام هادى (ع) در خلال اين مدّت شش تن از خلفاى دولت عبّاسى را با خود معاصر داشته که اسامى آنان عبارت است از: معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعين و معتزّ. در ايّام حكومت معتزّ عبّاسى بود که آن حضرت در حالى که حدود چهل و دو سال از عمر شريف و بابرکتش مى گذشت به درجه رفيع شهادت نايل آمد. آن حضرت بسان پدران بزرگوار خود از سوى خلفاى ظالم عبّاسى متحمّل ظلم ها و ستم هاى بى شمارى گرديده بود. چرا که عبّاسيان که بر منصب حكومت دست انداخته بودند از هر وسيله اى براى دور کردن اهل بيت نبوّت از عرصه سياست و دين جامعه و کوتاه کردن دست آنان از اين منصب الهى استفاده مى کرده و در اين راه حتّى از حذف فيزيكى و به شهادت رساندن آن بزرگواران نيز ابايى نداشتند. چنان که مى بينيم هارون الرشيد امام کاظم (ع)، مأمون امام رضا (ع) و معتصم امام جواد (ع) را به شهادت رساندند. ويژگى بزرگ عصر امام هادى (ع) نزديكى زمان آن حضرت به زمان غيبت امام زمان (ع) بود مسئله اى که همه مسلمانان انتظار آن را مى کشيدند. بنابراين ضرورى مى نمود تا آن حضرت گروه ياران صالح و شيعيان خود را براى استقبال از اين عصر جديد که تا آن زمان سابقه نداشته است، آماده نمايند. چرا که شيعيان دو قرن بود که هرگز زندگى را بدون ارتباط مستقيم با امامان معصوم تجربه نكرده بودند. از اينجا است که مى بينيم نقش امام هادى (ع) در اين عرصه، عليرغم همه تصريحاتى که در ميان همه مسلمانان به صورت عامّ و به خصوص در ميان شيعه رايج و متداول بوده و مسأله غيبت دوازدهمين پيشوا را از ائمّه اهل بيت (ع) يعنى همان مهدى منتظرى که خداوند متعال همه امّت ها را به آمدنش وعده داده است مطرح مى نمود، بسيار مهمّ، بنيادين و مشكل بوده است. و باز مى بينيم: به رغم انزوايى که حكومت عبّاسى به اجبار بر اين امام بزرگوار روا داشته و حضرتش را در پايتخت خود يعنى شهر سامرا تحت مراقبت شديد نگهدارى مى نمود، با اين وصف، امام هادى (ع) با کمال دقّت و احتياط نقش خود را ايفا نموده، در جهت توجيه و هدايت جامعه به فعاليت مى پرداخته است. آن حضرت براى تحقق اين مهم از سيستم کارآمد (وکیلان ائمه) که حضرت امام صادق (ع) آن را پايه ريزى کرده و پدر بزرگوار امام هادى، يعنى حضرت امام جواد (ع) آن را استحكام بخشيده بود يارى مى جست. آنحضرت با استفاده از اين سيستم مستحكم توانست مهمترين نيازهاى شيعيان خود را در آن شرايط سخت به آنان برساند. اين گونه بود که آنحضرت توانست خطّ شيعى پيروان اهل بيت را به سمت و سوی استقلال همه جانبه اى که از نيازهاى اساسى عصر غيبت کبرى بود راهنمايى کند. امام هادى (ع) در کنار فيض رسانىِ خود به مسلمانان از راه دادن تفكّرات دينى، عقيدتى، فقهى و اخلاقى،با کمال جدّيت درباره مسأله مهمِّ تربيت علماء و فقهاء در ميان جامعه تلاش و کوشش فراوانى به انجام رساند. @ghoharaneh