🍇اسلام و آیین ها و سنت ها با محوریت 🍉شب یلدا
✍️
#جواد_حیدری_استاد_حوزه_و_دانشگاه
✅نڪتهے اول: مراسم «شب یلدا» یا «شب چله» یڪے از آیینهاے ڪهن ایرانے است ڪه به واسطه ے وطن دوستے ایرانیان و توجه به آیین ها و سنت هاے ملّے، از جایگاه ویژه اے برخوردار است.
لازم به ذڪر است: در آموزه هاے اسلام عزیز نیز بر وطن دوستے و حفظ سنت هاے اصیل و عارے از خرافات تاڪید شده است.
✅نڪتهی دوم: نگاه اسلام در مواجهه با آداب و رسوم و سنت ها، بر محور محتواے این مراسم مورد ارزیابے قرار مے گیرد. اگر سنت و آیینے مخالف ڪرامت انسانے و آموزههاے فرهنگ اسلامے باشد، بدیهے است ڪه اسلام با آن مقابله ڪرده و آن را نمیپذیرد؛ مانند زندهبهگور ڪردن دختران ڪه فرهنگ رایج زمان جاهلیت اعراب بوده و یا پرستش و احترام به آتش بهعنوان خدایگان ڪه در ایران ڪهن رواج داشت؛ اما اگر آن سنت و آیین، موافق و مطابق با آموزههاے دین اسلام بوده و یا دستڪم در تضاد با آن نباشد، اسلام در مورد آنها مانعے ایجاد نخواهد ڪرد؛ مانند سنت دیدوبازدید، هدیه دادن و صلهرحم در عید نوروز ایرانیان.
✅نڪتهی سوم: وقتے آیین شب چله را در بین اقوام ایرانے مورد ارزیابے و تحلیل قرا مے دهیم، نه اینڪه این سنت با آموزه هاے اسلام عزیز در تقابل نیست؛ بلڪه ازآنجهت ڪه برنامههایی؛ مانند صلهرحم و رفتن به منزل بزرگان فامیل، نشستن پاے صحبتهاے آنان و بیان خاطرات تلخ و شیرین بزرگترها، خواندن اشعار حڪمتآمیز، ردوبدل ڪردن هدیهها و ... در آن وجود دارد، در جاے خود میتواند ارزشمند و مفید باشد.
امام صادق (ع) مے فرمایند: «الشِّتَاءُ رَبِيعُ الْمُؤْمِنِ يَطُولُ فِيهِ لَيْلُهُ فَيَسْتَعِينُ بِهِ عَلَى قِيَامِهِ وَ يَقْصُرُ فِيهِ نَهَارُهُ فَيَسْتَعِينُ بِهِ عَلَى صِيَامِهِ»؛ «زمستان بهار مؤمن است، شبش بلند و ڪمڪے براے عبادت و شبزندهدارے است، روزش ڪوتاه و ڪمڪے براے روزه گرفتن است». (1)
رواےت شریفه بیانگر این مطلب است ڪه: اگر از طولانے بودن شب هاے زمستان و مخصوصا شب چله، موقعیتے خلق ڪنیم براے عبادت الهے و انجام امورے ڪه مورد پسند خالق هستے باشد، این برنامه ها زمستان ظاهرے را به بهار معنوے ڪه شڪوفایے قلب و جان و عقلانیت بشرے را رقم مے زند، تبدیل مے ڪند.
✅✅نڪتهی چهارم: امام علے (ع) هنگام فرستادن مالک اشتر بهسوے مردم مصر به وے سفارش میڪند: «وَ لَا تَنْقُضْ سُنَّةً صَالِحَةً عَمِلَ بِهَا صُدُورُ هَذِهِ الْأُمَّةِ وَ اجْتَمَعَتْ بِهَا الْأُلْفَةُ وَ صَلَحَتْ عَلَیْهَا الرَّعِیَّةُ»؛ «سنتها و آیینهاے نیڪے را ڪه بخش وسیعے از مردم آن سرزمین انجامش داده (در دل مردم آن سرزمین جا گرفته) و موجب برقرارے الفت و دوستے میان آنان بوده؛ و موجب اصلاح رفتارے جامعه میشود را از بین مبر». (2)
با توجه به موقعیت تمدنے مصر و وجود آئین ها و سنت هاے مختلف در آن، امیرالمومنین علیه السلام؛ در این عبارت نورانے، صالح بودن سنت را براے حفظ و استمرار ڪافے دانسته و از مصادیق صلاح امور به «برقرارے دوستی» و «اصلاح جامعه» اشاره مے فرمایند.
پس مے طلبد «شب چله» و سنت زیباے «یلدا» را با صحبت هاے تفرقه آمیز و مباحثے ڪه امنیت روانے جامعه و خانواده ها را مخدوش مے ڪند، از مسیر صلاح و سداد خارج نڪنیم و این شب را سڪویے براے فراموشے غم و رنج ها و قهر ها و تلخے ها قرا دهیم.
🔴نتیجه اینڪه: ازآنجاڪه «شب یلدا» آغاز ورود به شبهاے زمستان و نمادے از طولانے بودن شبها در این دوره است و فرصت بیشترے براے شبزندهدارے، تفڪر و توجه به تفاوتهاے طبیعت و تقدیر شبانهروز، گرد هم آمدن اعضاے خانواده و دوستان و آشنایان در آن وجود دارد؛ لذا میتوان از این جهات آن را مورد تأیید اسلام دانست و بر حفظ و نگهدارے آن تأڪید ڪرد. بدیهے است اگر این شب بهانه اے براے مانور تجملات و ترویج خرافات و تمسخر افراد به بهانه ے شادے باشد، مورد تایید دین مبین اسلام نبوده و باید از این امور به شدت پرهیز ڪرد.
📙پانوشتها:
1. شیخ صدوق، امالے، ص 237
2. سید رضے، محمد بن حسین، نهجالبلاغه، محقق، صبحے صالح، ص 431
@syed213