🌟مصدر علم نافع
🍀تاکید چندباره رهبر انقلاب بر ضرورت تدریس علم نافع در مدارس، حاکی از ضرورت یک بازاندیشی اساسی در الگوی حاکم بر تدوین کتب درسی است که ناکارآمدی آن در برطرف ساختن نیازهای دانش‌آموزان ما عیان شده است. اما پرسش اینجاست که این بازنگری در چه سطوحی باید انجام شود؟ این نگرانی وجود دارد که صرفا کمیته‌ای تشکیل شده و مطالبی از کتب درسی حذف و مطالبی دیگر افزوده شود. این مهم، یک مقدمه واجب دارد که اگر طی نشود، مطلوب حاصل نخواهد شد. آن مقدمه عبارت است از حاکم شدن یک الگوی کلان و جامع بر سرفصل‌ها و محتوای کتب درسی. در چهارچوب چنین الگویی است که حذف و اضافه مطالب، معنی‌دار و موثر خواهد بود. اما آن الگو کدام است؟
🍀بی‌تردید اگر بخواهیم الگویی برای تدوین کتب درسی طراحی کنیم، این الگو در دو سطح باید پاسخگوی نیاز ما باشد؛ نخست، سرفصل‌ها و دوم، محتوا. لذا پرسش اولی که الگوی ما باید پاسخ دهد این است که سرفصل‌های کتب درسی بر چه اساسی باید انتخاب شوند تا مطمئن باشیم موضوعات نافعی برگزیده شده است؟ و پرسش دومی که الگوی ما باید به آن بپردازد، این است که محتوا چگونه گزینش شود که مطمئن باشیم از علم نافع فاصله نگرفته‌ایم؟
🍀برای پاسخ به پرسش اول باید توجه کنیم که علوم بی‌شماری وجود دارند که صحیح هستند اما دانستن و ندانستن آنها زندگی‌های فردی و اجتماعی انسان‌ها را تحت‌تاثیر قرار نمی‌دهد و این دقیقا نقطه مقابل علم نافع است. رهبر انقلاب در کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» می‌فرمایند: «خیلی از حرف‌های عالم درست است، اما حرف درست بودن، لزوما به این معنا نیست که ناچار باشیم در این زمان، در این شرایط، با این نیازها، آن حرف درست را مطرح کنیم. ما باید ببینیم در میان درست‌ها، کدام لازم است؟ در میان لازم‌ها کدام لازم‌تر است؟ در میان لازم‌ترها، کدام فوری است؟ در میان فوری‌ها، کدام فوتی و حیاتی است؟ اول آن را بگیریم، از آنکه فراغت پیدا کردیم، بحث‌های بعد، و به همین ترتیب این‌قدر پیش برویم تا بعد برسیم در آخر کار به بحث‌هایی که درست است؛ اما لزومش، ضرورتش، آن اندازه‌ها احساس نمی‌شود.(ص310)
🍀به نظر می‌رسد دست‌اندرکاران تالیف کتب درسی می‌توانند از این فرمول برای بازنگری جدی در سرفصل‌های کتب درسی استفاده کنند. اما مساله‌ای که پیش می‌آید این است که ممکن است از نظر افراد مختلف، مباحث «لازم و لازم‌تر و فوری و حیاتی» متفاوت باشند. اگر امروز از چند عالم و صاحب‌نظر بخواهیم برای ما لیستی از موضوعات مهم را به ترتیب اولویت مشخص کنند، احتمالا به‌ازای هر نفر یک لیست متفاوت خواهیم داشت. پس تکلیف چیست؟...
ادامه یادداشت را در روزنامه فرهیختگان بخوانید👇
https://farhikhtegandaily.com/news/71844/
✍اسماء اسدی پور
@haad1442