😭 تجزیه امپراتوری بزرگ ایران طرح چهارساله
عهدنامه های زیر شامل تجزیه ایران از دوره ایران صفوی تا به امروز است:
عهدنامه قصر شیرین ۱۶۳۹: امپراتوری صفوی بهطور رسمی بغداد و عراق کنونی را به امپراتوری عثمانی واگذار کرد.
پیمان سن پترزبورگ: در ۱۷۲۳ برابر با ۱۱۰۲ خورشیدی میان امپراتوری تزاری روسیه و امپراتوری صفوی ایران بسته شد و به جنگ بین ایران و روسیه پایان داد. که موجب واگذاری سرزمینهایش در قفقاز شمالی، قفقاز جنوبی و شمال سرزمین امروزی ایران شامل دربند (داغستان)، باکو، اراضی تابع اطراف شیروان و همچنین استانهای گیلان، مازندران و استرآباد شد.
پیمان همدان: پیمان صلحی میان هوتکیان و عثمانیان در اکتبر ۱۷۲۷ در پی جنگی که این دو را درگیر کرده بود، در همدان بسته شد. هنگام فروپاشی دولت صفوی، امپراتوری عثمانی و امپراتوری روسیه از ضعف ایران برای پیوست کردن شمار فراوانی از مناطق مرزی بهره برده بودند. اشرف افغان به عنوان وارث قانونی تاج و تخت ایران، خواستار بازگرداندن همه سرزمینهای پیوست شده به عثمانی بود و همین امر باعث شد تا امپراتوری عثمانی به سردمداران جدید ایران (دودمان هوتکی) اعلام جنگ کند.
پیمان کردن (Treaty of Kerden): عهدنامهای میان افشاریان ایران و امپراتوری عثمانی بود که در ۴ سپتامبر ۱۷۴۶ منعقد شد. به موجب این عهدنامه خط مرزی میان دو کشور به همان خط مرزی تعیین شده بازگشت.
در عهدنامه قصرشیرین (۱۶۳۹) بازگشت (همان خط مرزی میان ایران و ترکیه امروزی و ایران و عراق امروزی) یعنی ایران تمامی متصرفات خود در میان رودان و آناتولی شرقی را به دولت عثمانی واگذار کرد.
عهدنامه گلستان ۱۸۱۳: ایران با خیانت روسیه بخش بزرگی از سرزمینهای خود را در قفقاز از دست داد.
عهدنامه ترکمنچای ۱۸۲۸: این عهدنامه به وسیله روسیه تزاری و فتحعلی شاه به امضا رسید و موجب استیلای روسها بر منطقه قفقاز شد.
پیمان منطقه ای مستشاران انگلیس که بر این اساس ایران در اواسط سده نوزدهم از ادعای خود بر مناطق و سواحل جنوبی خلیج فارس مانند امارات امروزی (استان جلفاوه) و سواحل شرقی عربستان امروزی (استان الشرقیه) دست برداشت. استعمار بریتانیا از سال ۱۸۰۹ به بهانه حفظ امنیت خلیج فارس از اعراب بادیه نشین جنوب خلیج فارس که اجداد حکام کنونی شیخ نشینهای جنوب خلیج فارس بودند و از راه دزدی دریایی امرار معاش میکردند، استقرار یافته بود. در سال ۱۸۵۳ بریتانیا در راه تثبیت سلطه خود، حکام منطقه را در کنفراسی جمع کرد و آنها قراردادی را تحت عنوان صلح دریایی جاویدان یا Perpetual Maritime Peace امضا کردند که به موجب آن بریتانیاییها اجازه یافتند نه تنها به بهانه مبارزه با دزدان دریایی بلکه به بهانه حفظ امنیت خلیج فارس بتوانند در هر حادثه ای که در کرانههای خلیج فارس اتفاق میافتد مداخله کنند. ساحل دزدان به ساحل آشتی یا امارات متصالحه تغییر نام پیدا کرد (تاریخ امارات متحده عربی)
عهدنامه پاریس ۱۸۵۷: این قرارداد توسط ناصرالدین شاه به امضا رسید و ایران بخشی از هرات و افغانستان امروزی را در ازای تخلیه بندرگاههای جنوبی این کشور که تحت اشغال بریتانیا بود، به آن دولت واگذار کرد و کشور افغانستان را به رسمیت شناخت.
حکمیت گلداسمیت ۱۸۷۱ جدایی مکران و بلوچستان بزرگ.
حکمیت گلداسمیت ۱۸۷۳ جدایی بخشهایی از سیستان
عهدنامه ارزروم دوم ۱۸۷۴ جدایی ولایات سلیمانیه.
عهدنامه آخال ۱۸۸۱: توسط ناصرالدین شاه به امضا رسید، ایران مرو و بخشهایی از خوارزم و فرارود را در ازای تضمین امنیت به امپراتوری روسیه بخشید!
قرارداد ۱۸۹۳: بر پایه این قرارداد آخال که جزئی از ایران بود از جمله سرزمینهای نزدیک رود اترک را به امپراتوری روسیه واگذار کرد. این قرارداد توسط ژنرال بوتسوف و میرزا علی اصغر امین السلطان در ۲۷ می۱۸۹۳ به امضا رسید.
قرارداد ۱۹۰۷: بر طبق قرارداد سن پترزبورگ، ۱۹۰۷ میلادی ایران به سه بخش تقسیم شد و در اختیار روسیه و انگلیس قرار گرفت.
مقاوله نامهٔ تهران (۱۹۱۱) تجزیهٔ ولایات خانقین.
تجزیهٔ آگری (آرارات کوچک) و نواحی بورالان (۱۹۳۲). بورالان نام منطقه ای وسیع با وسعت یکصد و شصت هزار هکتار است که در نقطه صفر مرزی ایران و ترکیه کنونی قرار گرفته است و با کشورهای ارمنستان و آذربایجان نیز دارای مرز مشترک میباشد.
جدایی دشت ناامید در سال ۱۹۳۵.
پیمان سعدآباد: در سال ۱۹۳۷ مناطقی از ایران جدا و مناطقی به ایران اضافه شد (مبادله)
تجزیهٔ قریهٔ فیروزه (۱۹۵۴).
تجزیهٔ بحرین ۱۹۷۰: در دوره سلطنت محمدرضا پهلوی، بحرین که به لحاظ تاریخی بخشی از کشور ایران بود و بهطور عملی از دوران قاجار انگلیسیها آن را اشغال کرده بودند در ازای پس دادن جزایر سهگانه ایران (حاکمیت ایران بر جزایر سهگانه) مستقل شد. همچنین دو جزیره زرکوه و جزیره زرکوه و جزیره آریانا که در مالکیت ایران بود، سال هاست همچنان در اشغال امارات است.