توصیف قرآن از علوم بدلی و علوم اصلی 🔹 ما باید به اصل و بدلِ همه مسائل آگاهی پیدا کنیم؛ همان‌طور که در جریان حضرت موسی علیه‌السّلام اصل و بدل هر دو را نشان میدهد. در مقابل حضرت موسی علیه‌السّلام یک راهی را قرار می‌ دهد و ابزار دشمن را به نام «سحر» تعریف می‌کند. سحر، آخرین حدِّ علوم غریبه است که باطل است و با آن کارهای زیادی انجام میدادند. وقتی که ساحرانِ فرعون، مارها را انداختند، حضرت موسی علیه‌السّلام هم عصا را انداخت که اژدها شد و آنها را بلعید. 🔹 اصل و بدل را همه‌جا می ‌آورد تا کسی خَلط نکند. سحر با اعجاز حضرت موسی علیه‌السلام همراه است. پشت این اعجاز، حضرت موسی علیه‌السّلام وجود دارد که صاحب شریعت است و مرتبط با خدا است. این اعجاز یک حدّی دارد؛ ولی اگر رسول خدا صلّی‌ الله‌ علیه‌ و آله ‌و سلّم پشت این کار بودند شاید کار به صورت قوی‌تر و بزرگ‌تر ارائه میشد، ولی آن اجتماع، بیش از این را نیاز نداشت. این اعجاز کماً و کیفاً برای از بین‌بردن آن بدل کافی بود. 🔹ما بدلِ اعجاز را هم نشناخته‌ایم که این بدل، علمی است به نام سِحر و خیلی هم کار می‌ کند. این برداشتی هم که از سحر داریم گاهی غلط است. شما نگاه کنید خیلی وقت‌ها اتهام سحر به رسول خدا صلی‌ الله‌ علیه‌ و آله‌وسلم می‌زدند. از مصادیق و مواردی که اتهام سحر به رسول خدا می‌زدند، معلوم است که دایره‌اش بسیار وسیع است. مرتبه بسیار پایین سِحر به قول مرحوم شیخ انصاری قدس‌ سره «شعبده» است. 🔹امام زمان علیه‌السّلام در توقیعی به احمد بن اسحاق در مورد جعفر کذّاب فرمودند: خدا شاهد است که چهل روز نمازش را ترک کرد به گمان این که شعبده نصیب او شود؛ ولی نشد. اینها علوم بدلی است که در طول راه می‌خواستند علیه حقّ استفاده کنند. اگر حقّ را نشان می‌دهد، از طرفی همه موارد بدلی را نیز نشان داده است. 🔹 فرعون در داستانهای ، آخرین الگوی بشری است که مجهّز به باطل‌های فراوانی بوده است. او در علوم غریبه باطل، بلعم را داشت که اسم اعظم به او عطا شده بود. بلعم کسی بود که قدرت هیچ کس غیر از حضرت موسی علیه‌السّلام به او نمی‌رسید. حقّانیت حضرت موسی علیه ‌السّلام او را از بین برد و الّا خودش در این طریق، صاحب اسم اعظم شده بود. 🔹 بلعم یک الگوی باطل است و نشان می‌دهد که یک عالِم تا کجا می‌تواند پیش برود، لطمه بخورد، جهنّمی شود و حتّی عِلمش را از دست بدهد: وَ اتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ الَّذی آتَیْناهُ آیاتِنا فَانْسَلَخَ‏ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّیْطانُ فَکانَ مِنَ الْغاوین‏؛ و بخوان بر این مردم حکایت آن کس "بَلْعَم باعور" را که ما آیات خود را به او عطا کردیم و او از آن آیات بیرون رفت و شیطان او را تعقیب کرد تا از گمراهان عالم گردید. فَانْسَلَخَ‏ مِنْها یعنی به دلیل درگیرشدنِ بلعم با حقّ و حضرت موسی علیه‌ السّلام، خداوند متعال علمش را از او گرفت. 🔹 از یک طرف در علوم اسراری، بلعم را نشان می‌دهد و از یک طرف در شیطنت‌های سیاسی، سامری را نشان می‌دهد. سامری در کار خود خِبره است. او برای انحراف مردم می‌ آید و به آنها نمی‌ گوید حضرت موسی علیه ‌السّلام را رها کنید؛ بلکه گوساله‌ای از طلا درست می‌کند و مردم را فریب می‌دهد. آن گوساله را هم با فوق‌العادگی‌هایی درست می کند؛ چون از آن صداهای عجیب و دل‌ربا شنیده می ‌شد. سامری برای به‌ صدا درآوردن این گوساله از ابزار غیر عادی استفاده کرده بود. 🔹 در روایتی نقل شده است: روزی که خداوند فرعون و یارانش را غرق کرد، سامری که از اصحاب حضرت موسی علیه ‌السّلام بود، همراه آن حضرت بود. سامری به جبرئیل نگاه کرد که بر حیوانی شبیه اسب سوار بود، و مقداری از خاک زیر قدم آن اسب را برداشت. او از این خاک در ترکیب گوساله استفاده کرده بود؛ لذا سر و صداهای عجیبی داشت. حجّت الاسلام و المسلمین 🆔 @tafakkor_qurani