🕊 تفسیر آیه ۲۴ تا ۲۶ سوره نجم 🕊
🍃 أَمْ لِلْإِنسَانِ مَا تَمَنَّي (۲۴)🍃
🍃فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَالْأُولَي (۲۵)🍃
🍃وَكَم مِّن مَّلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئاً إِلَّا مِن بَعْدِ أَن يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَن يَشَاءُ وَيَرْضَي (۲۶)🍃
ترجمه :
🍃 آيا (مى پنداريد كه) انسان، به هر چه آرزو دارد مى رسد؟🍃
🍃پس آخرت و دنيا براى خداوند است.🍃
🍃و چه بسا فرشتگانى كه در آسمان ها هستند، (ولى) شفاعت آنان سودى ندارد، مگر بعد از آن كه خداوند براى هر كه بخواهد و رضايت دهد، اجازه شفاعت دهد.🍃
«تمنّى» به معناى آرزو است، خواه امر ممكن يا محال، منطقى يا بى اساس. امّا «رجا» در مورد آرزوهاى شدنى، «طمع» در مورد آرزوهايى كه حصول آن نزديك است و «أمل» در مورد آرزوهايى كه بدست آوردنش مشكل باشد بكار مى رود.
اسلام براى اصلاح رفتار، سرچشمه افكار را اصلاح مى كند. براى اين كه به اميد كسب عزّت و قدرت به سراغ اين و آن نرويم، مى فرمايد: «انّ العزّة للّه جميعا» تمام عزّت از اوست. «انّ القوّة للّه جميعا» تمام قدرت از اوست.
در اين آيه نيز مى فرمايد: آخرت و دنيا مخصوص خداست، پس چرا از غير او توقّع دارى؟!
هستى به اراده ى خداوند مى چرخد، نه به آرزوى ما.
امام على (عليه السلام) مى فرمايد: «عرفت اللّه بفسخ العزائم و نقض العهود» خدا را از اين راه شناختم كه برخى تصميم هاى مهم بشر فسخ و برخى عهدهاى او نقض شده است، يعنى هستى با اراده او مى چرخد نه با تصميم ما.
امام صادق (عليه السلام) فرمود: نه فرشته و نه پيامبر، در برابر قهر الهى، نمى توانند شما را نجات دهند. هر كس انتظار شفاعت دارد، در جستجوى رضاى خدا باشد.
⭕ سؤال:
آيا شفاعت يك نوع پارتى بازى نيست؟
✅ پاسخ: هرگز، زيرا:
الف) كسى مورد شفاعت قرار مى گيرد كه با فكر و عمل، براى خود استحقاق شفاعت را ايجاد كرده باشد. بنابراين بر خلاف پارتى، شفاعت قانون و ضابطه دارد.
ب) در شفاعت، حقى از بين نمى رود ولى در پارتى بازى حقوق ديگران ضايع مى شود.
ج) شفاعت كننده، از شفاعت شونده انتظارى ندارد، بر خلاف پارتى بازى كه شخصى كه كار را انجام داده است، انتظاراتى دارد.
د) هدفِ شفاعت كننده، رستگارى شفاعت شونده است، ولى هدف در پارتى بازى كاميابى دنيوى است.
ه) شفاعت، وسيله تربيت و رشد است، زيرا شفاعت شونده با اولياى خدا كه شفاعت كننده هستند، رابطه ى معنوى برقرار مى كند.
«لمن يشاء» را دو گونه مى توان معنا كرد:
الف) هر كسى را كه خدا بخواهد، به او اجازه شفاعت كردن مى دهد.
ب) هر كسى را كه خدا بخواهد، به او اجازه شفاعت شدن مى دهد.
⭕ سؤال:
آيا شفاعت موجب تشويق انسان ها به گناه نمى شود؟
✅ پاسخ: هرگز، زيرا اولاً معلوم نيست چه كسى شفاعت مى شود و ثانياً آيا ساختن يك دارو براى رفع مسموميّت، انسان ها را به مسموم شدن و زهر خوردن تشويق مى كند؟!
نگاهى به آرزو در روايات و آيات
⬅️ ارزش آرزو:
آرزو، عامل و انگيزه حركت و رشد است. رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) فرمودند: «لولا الامل ما رضعت والدة ولدها و لا غرس غارس شجرها» اگر آرزو نبود، نه مادرى كودك خود را شير مى داد و نه كشاورزى درختى را مى كاشت.
حضرت عيسى (عليه السلام)، پيرمردى را ديد كه بيل در دست دارد و زمين را شخم مى زند، گفت: خدايا! آرزو را از اين مرد بگير. ديد پيرمرد بيل را كنار گذاشت و خوابيد. پس از مدتى، حضرت عيسى (علیه السلام) از خدا خواست كه آرزو به او برگردد، مشاهده كرد كه پيرمرد بلند شد و شروع به كار كرد.
⬅️ مهار كردن آرزو:
آرزوها بايد در چارچوب امكانات، استعدادها، شرايط و ظرفيّت باشد وگرنه سر از موهومات در مى آورد. امام على (عليه السلام) فرمودند: بيشترين ترس من بر شما، از هوا پرستى و آرزوهاى طولانى است.
⬅️ آرزوهاى منفى:
در قرآن از بعضى آرزوها انتقاد و نهى شده است. نظير كسانى كه آرزو داشتند ثروت قارون را داشته باشند و مى گفتند: «يا ليت لنا مثل ما اوتى قارون»
يا آرزو دارند مورد ستايش نابجا قرار گيرند: «يحبّون أن يحمدوا بما لم يفعلوا»
يا آرزو دارند بر ديگران برترى داشته باشند. «تلك الدار الاخرة نجعلها للذين لا يريدون علوّاً فى الارض»
بارها خداوند با جملات: «لاتعجبك اموالهم» و «لاتمدّنّ عينيك» مؤمنان را از نگاه هاى آرزومندانه به سرمايه داران و مرفّهان باز داشته است.
آرزوهايى كه به آن نمى رسند:
در قيامت بارها مجرمان «يا ليتنى» (اى كاش!) مى گويند، ولى چه سود كه ديگر دير شده است، از جمله:
✅ «يا ليتنى كنت ترابا» اى كاش خاك بودم. (خاك، يك دانه مى گيرد و يك خوشه مى دهد. خاك، فاضلاب را مى گيرد و آب زلال مى دهد، ولى بعضى انسان ها جز فسادكارى نمى كنند.)