🕊 تفسیر آیه ۲۴ سوره حدید 🕊
🍃 الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ🍃
ترجمه :
🍃 آنان كه بخل مى ورزند و مردم را به بخل ورزيدن فرمان مى دهند و هر كس (ازانفاق و قرض) روى گرداند، پس بى شك خداوند خود بى نياز و ستوده است.🍃
ريشه بخل، حفظ برترى و فخر فروشى است، زيرا اگر نعمت ها در دست ديگران نيز باشد، وسيله فخر فروشى از دست مى رود.
امام على (عليه السلام) در خطبه ۱۸۳ نهج البلاغه مى فرمايد: «فاللّه اللّه مَعشَر العباد و انتم سالمون فى الصحة قبل السُقم و فى الفُسحَة قبل الضيق فاسعوا فى فَكاكِ رِقابِكم من قبل ان تُغلَق رهائنُها أسهِروا عيونكم و أضمِروا بطونكم و استعمِلوا اقدامكم و انفقوا اموالكم و خذوا من اجسادكم فجودوا بها على انفسكم و لا تبخلوا بها عنها فقد قال اللّه سبحانه: «ان تنصروا اللّه ينصركم و يثبّت اقدامكم» و قال تعالى: «من ذا الّذى يقرض اللّه قرضاً حسنا فيضاعفه له و له اجر كريم» فلم يَستنصِركم من ذُلّ و لم يَستقرضِكم من قُلّ استنصرَكم و له جنود السموات و الارض و هو العزيز الحكيم و استقرضكم و له خزائن السموات و الارض و هو الغنىّ الحميد و انّما اراد ان يَبلوكم ايّكم احسن عملاً فبادروا باعمالكم تكونوا مع جيران اللّه فى داره»
خدا را خدا را در نظر بگيريد، اى گروه بندگان! در اين حال كه در نعمت تندرستى غوطه وريد، پيش از آنكه بيمارى به سراغتان آيد، و در اين حال كه در گشايش و آسايش به سر مى بريد پيش از آنكه تنگناهاى زندگى شما را در خود فرو برد. پس بكوشيد در آزادسازى گردن هايتان پيش از آنكه با زنجيرهاى گرو بسته شويد.
شب زنده دارى كنيد و شكم هايتان را خالى نگهداريد. در راه خيرات گام هايى برداريد و اموالتان را به مستمندان انفاق كنيد. از بدن مادّى بگيريد و براى پيشبرد نفوستان بهره ها برداريد و به خاطر علاقه به بدن، از رشد نفوس خود بخل نورزيد. خداوند سبحان فرموده است: اگر خدا را يارى كنيد، خدا هم شما را يارى مى كند و شما را ثابت قدم مى دارد و فرمود: كيست كه خداوند را قرض نيكو دهد تا خداوند چندين برابر براى او بيافزايد و براى اوست پاداشى بزرگ. خداوند، از روى ذلّت و خوارى، از شما يارى نخواسته و يا براى جبران كمبود خود، از شما قرض نخواسته است. از شما يارى خواسته در حالى كه سپاهيان آسمان ها و زمين به فرمان او هستند و او عزيز و حكيم است. از شما وام خواسته در حالى كه خزائن آسمان ها و زمين از آنِ اوست و او تنها بى نياز و شايسته حمد و ستايش است.
و جز اين نيست كه خداوند اراده كرده است شما را بيازمايد تا آن كس كه عملش نيكوتر است، بروز نمايد. پس با اعمال نيكوى خود بر ديگران پيشدستى كنيد، باشد كه در بارگاه خداوندى با همسايگان ويژه خداوند دمساز باشيد.
سيماى بخل در روايات
حضرت على (عليه السلام) از فرزندش امام حسن (عليه السلام) پرسيد: شُحّ چيست؟ پاسخ فرمود: «ان ترى ما فى يدك شرفاً و ما انفقت تلفا» آنچه را در دست دارى مايه شرافت خود بدانى و آنچه را انفاق مى كنى، تلف شده بپندارى.
«البخل بالموجود سوء الظّن بالمعبود» بخل، نشانه بدگمانى به خداست.
امام صادق (عليه السلام)، يك شب در حال طواف، چنين دعا مى كرد: «اللّهم قِنى شحّ نفسى» خدايا! مرا از بخل حفظ فرما.
بخل فقط در مال نيست، بلكه در احترام به مردم نيز برخى بخل مى ورزند. «البخيل من بخل بالسلام»، آنكه در سلام بخل ورزد، بخيل است.
«البخل باخراج ما افترض اللّه من الاموال اقبح البخل» بدترين بخل، بخل در پرداخت واجبات مالى چون خمس و زكات است.
«البخيل حقاً مَن ذُكرت عنده فلم يُصلّ علىَّ» پيامبر فرمود: بخيل حقيقى، كسى است كه نام من نزد او برده شود، ولى او بر من درود و صلوات نفرستد.
«لاتدخلن فى مشورتك بخيلا» افراد بخيل را طرف مشورت خود قرار ندهيد.
«النظر الى البخيل يقسى القلب» نگاه به بخيل، انسان را سنگدل مى كند.
📌 پیام ها
🌿 بخل كردن و سفارش نمودن به بخل، از نشانه هاى افراد متكبّر و فخرفروش است. «مختال فخور الّذين يبخلون و يأمرون النّاس بالبخل»
🌿 بخيل، محبوب خدا نيست. «و اللّه لايحبّ كلّ مختال فخور الّذين يبخلون»
🌿 گناه آنجا خطرناك مى شود كه سيره انسان شود. «يبخلون و يأمرون... بالبخل»
🌿 چون بخيل مى داند كه اگر ديگران بخشش كنند، بخل او هويدا و سبب رسوايى او مى شود، به ديگران دستور بخل مى دهد. «يأمرون الناس بالبخل»
🌿 بخل، اعراض و رويگردانى از فرمان خداست. «و من يتولّ»
🌿 غنىّ بودن كافى نيست، حميد و محبوب بودن نزد مردم نيز لازم است كه اين امر با انفاق و وام حاصل مى شود. (معمولاً افراد بخيل، غنىّ هستند ولى به خاطر بخل، مورد ستايش مردم نيستند. لذا اين آيه درباره خداوند مى فرمايد:) «فانّ اللّه هو الغنىّ الحميد»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402