در یک برنامه بلندمدت باید به سمت اسلامی‌سازی بانکداری حرکت کنیم 🔸 نقش پول در اقتصاد شبیه نقش خون در بدن است؛ از این رو می‌توان چنین نسبتی را میان بانکداری و اقتصاد قائل بود به نحوی که یک اقتصاد پویا و فعال نیازمند یک نظام بانکی پویا است؛ لذا می‌توان بانکداری اسلامی را زیرمجموعه یا جزیی از اقتصاد اسلامی دانست. 🔹 با توجه به اینکه از ابتدای انقلاب، اصلاح ساختاری در اقتصاد و نظام بانکی صورت نداده‌ایم و اصلاحات اتفاق افتاده نیز به دلیل برخی از تصمیمات اشتباه طی دهه‌های گذشته نتایج قابل توجهی نداشته است؛ لذا انجام یک تحول اساسی در نظام بانکی به صورت دفعی در شرایط فعلی کار بسیار مشکل و حتی نشدی است. لذا باید در یک برنامه میان‌مدت و بلندمدت به سمت اسلامی‌سازی بانکداری حرکت کنیم. یکی از راه‌های حرکت به سمت بانکداری اسلامی نیز ایجاد و تأسیس شعب تخصصی بانکداری با این عنوان و کارکرد است. 🔸 متأسفانه یکی از مشکلات نظام بانکی از دهه هفتاد به بعد را می‌توان افزایش و به نوعی تعدد بانک‌های تجاری دانست. بانک‌هایی که اگرچه نام هتای متفاوت و گاها تخصصی دارند اما در واقعیت عملکرد یکسانی دارند. خود این موضوع منجر به ایجاد یک رقابت ناسالم در جذب منابع و خلق اعتبار و نقدینگی شد که تبعات آن در چند دهه اخیر بر همه مردم ایران تحمیل شد. 🔹 برای آغاز اسلامی‌سازی بانکداری در کشور، باید به سمت تخصصی کردن بانک‌ها برویم. گام اول این است که بانکداری اسلامی را به عنوان مجموعه‌ای از اقتصاد اسلامی به صورت پایلوت اجرا و پیاده‌سازی کنیم. یعنی مدل مدنظر را یا در یک شهر و استان به صورت آزمایشی اجرا کنیم و یا این‌که برخی از بانک‌ها تعدادی از شعبات خود را به صورت تخصصی به این موضوع اختصاص دهند. نکته بعدی این است که بانکداری اسلامی باید تمامی نیازهای تأمین مالی در جامعه را با استفاده از عقود شرعی پاسخ دهد. از این رو یکی از نکات مثبت بانکداری اسلامی تعدد عقود است. برخلاف نظر برخی که تعدد عقود را پاشنه آشیل بانکداری اسلامی می‌دانند به نظرم تعدد عقود، اتفاقا یک امتیاز برای بانکداری اسلامی به شمار می‌رود؛ چرا که نشان دهنده این موضوع است که قرار است همه چیز واقعی باشد و خبری از فعالیت‌های موهومی و صوری نیست. 🔸 جایگاه قرض الحسنه در بانکداری اسلامی موضوع قرض الحسنه بخش کوچکی از بانکداری اسلامی به شمار می‌رود؛ چرا که در این نوع بانکداری، هم عقود مشارکتی و هم مبادله‌ای وجود دارد، لذا بانکداری اسلامی را نباید به انجام یک سری از کارهای خاص یا فقط عقد قرض الحسنه محدود کرد. بنابراین باورهای ا‌شتباهی درباره عملکرد بانکداری اسلامی شکل گرفته است که باید اصلاح شود. 🔹 هر چه قدر فاکتورها، قراردادها و فعالیت‌های موهوم و صوری در اقتصاد و سیستم بانکی کمتر شود آن اقتصاد و آن نظام بانکداری اسلامی‌تر است، چرا که بانکداری اسلامی همان بانکداری واقعی است. 🔸 بانکداری اسلامی قطعا یک علم است، لذا نباید به یک عبارت لفظی محدود شود، علمی است که متأسفانه به دلیل عدم فهم این موضوع توسط عده‌ای که در این حوزه دانش و تخصص ندارند مورد هجمه و تخریب قرار می‌گیرد. 🔹 از جمله ویژگی‌های مهم بانکداری اسلامی تعدد عقود، وجود بانک‌ها و فعالیت‌های تخصصی، عدم خلق پول از سوی بانکداری بخش خصوصی و... است لذا هر چه قدر نظام بانکی کشور به سمت بانکداری تخصصی حرکت کند می‌توان گفت به مثابه حرکت به سمت بانکداری اسلامی است. 🔸 : میثم مهرپور، کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی 🆔 @tahlil_shjr