✳️ شش راهی دولت در تامین بودجه ⏮ در دهه های اخیر، دولت خود را بر تامین بودجه بر سر یک شش راهی قرار داده است: 1⃣ سرمایه های ملی به خصوص نفت را صادر کند، ارز آن را تبدیل به ریال کند و بخورد(منجر به دلاری شدن بودجه و خلق پول) 2⃣ املاک و شرکت های دولتی را بفروشد و باز پولش را بخورد (منجر به سرمایه فروشی نه مولدسازی سرمایه) 3⃣ با انتشار اوراق قرض بگیرد و خرج کند و بعدا با سودش پول را پس بدهد( منجر به تشدید بدهی) 4⃣ از بانک مرکزی قرض بگیرد و خرج کند و پس بدهد یا ندهد (باعث افزایش پایه پولی و زمینه سازی خلق پول بانکی) 5⃣کالا و خدمات تولیدی اش را گرانتر بفروشد و درآمدش را خرج کند از بنزین گرفته تا آب، برق و گاز (در خطر تبدیل به شوک‌درمانی) 6⃣ مالیات بگیرد، جریمه کند و خرج کند ❎ چهار روش اول خیلی مطلوب نیست به خصوص اگر منابعش صرف بودجه جاری شود، ✳️ روش پنجم اگر منجر به شوک‌درمانی شود نیز چندان مطلوب نیست. ✅ سالمترین راه تامین بودجه از راه ششم است که در الگوهای موفق دنیا حداقل ۷۰ درصد بودجه از این محل تامین می شود. ❎ متاسفانه برخی اصلاح ساختار بودجه را به دو معنا می گیرند: 1⃣ به معنای گران سازی کالا و خدمات دولتی (راه پنجم) (با اسم زیبای حذف رانت ارز ترجیحی و حذف یارانه پنهان), 2⃣به معنای افزایش بدهی دولت (با اسم به ظاهر زیبای تعمیق بازار بدهی) ❎ این دو راه بیراهه است و به سمت ترکستان و دولت را ناکارآمد تر و بدهکار تر میکند ✅ برای اصلاح ساختار بودجه باید 1⃣ دارایی‌های دولت را مولد کرد نه اینکه اسیر سرمایه فروشی شد 2⃣ رو به تامین مالی مشارکتی آورد نه استقراض 3⃣ از محل مالیات عادلانه مخارج را تامین کرد ⁉️ سوال: چرا دولتها معمولا سراغ سه راه بالا نمی روند؟ ✅ پاسخ: چون مالیات ستانی، مولدسازی و مشارکت سخت است، زمان بر است و نیازمند مشارکت مردم است ؛ ولی گران سازی محصولات، سرمایه فروشی و استقراض راحت است، خیلی زمان بر نیست و مشارکت مردم را هم نمی خواهد. ✍ محمدجواد توکلی ✅ تحلیل سیاسی و جنگ نرم @tahlile_siasi @tahlile_siasi