⚜منهج نقد و بررسی عقلی احادیث (۲)
✍🏼شیخ مفید (ره) در این رابطه می نویسد:
🔹فأما خبر الواحد القاطع للعذر فهو الّذي يقترن إليه دليل يفضي بالناظر فيه إلى العلم بصحة مخبره و ربما كان الدليل حجة من عقل و ربما كان شاهدا من عرف و ربما كان إجماعا بغير خلف فمتى خلا خبر الواحد من دلالة يقطع بها على صحة مخبره فإنه كما قدمناه ليس بحجة.
📚التذكره باصول الفقه ص ۴۴
⬆️شیخ خبر واحد را در صورتی حجت و قابل عمل می داند که مقترن به دلیلی شود که انسان را به قطع و یقین می رساند که راوی این روایت دروغ نگفته است، از جمله از این دلایل و شواهد مقترنه «دلیل عقلی» است.
✍🏼همو در تصحیح الاعتقادات می نویسد:
🔹كذلك إن وجدنا حديثا يخالف أحكام العقول أطرحناه لقضية العقل بفساده.
📚تصحيح اعتقادات الإمامية ص ۱۴۹
⬆️هر حدیثی که با «حکم عقل» مخالفت داشته باشد مطروح و مردود است و به حکم عقل کنار گذاشته می شود.
🔺همچنین شیخ در موارد بسیاری دیده شده است که روایات را بر اساس موافقت یا مخالفت با عقل و شرع (کتاب و سنت قطعیه محکمه) بررسی می کند:
💠در المسائل السرویة می نویسد: قد روي أن أسماءهم كانت مكتوبة إذ ذاك على العرش و أن آدم (ع) لما تاب إلى الله عز و جل و ناجاه بقبول توبته سأله بحقهم عليه و محلهم عنده فأجابه. و هذا غير منكر في العقول و لا مضاد للشرع المنقول و قد رواه الصالحون الثقات المأمونون و سلم لروايته طائفة الحق و لا طريق إلى إنكاره. (المسائل السرویة ص ۴٠)
💠در کتاب اوائل المقالات موارد بسیاری را از نظر عقل و سمع بررسی می کند: ۱. در رابطه با وحی شدن به ائمه علیهم السلام می گوید: إن العقل لا يمنع من نزول الوحي إليهم. (اوائل المقالات ص ۶۸) ۲. در مورد اینکه ائمه علیهم السلام به هر زبانی عالم هستند: إنه ليس يمتنع ذلك منهم و لاواجب من جهة العقل والقياس (اوائل المقالات ص ۶۷) ۳. در مورد تحریف نقصان از قرآن می گوید: و أما النقصان فإن العقول لاتحيله و لاتمنع من وقوعه. (اوائل المقالات ص ۸۱)
@Talabeh_nevesht110