⚜
منهج نقد و بررسی عقلی احادیث (۷)
✍🏼علامه مجلسی (رحمة الله علیه) را می توان از منتقدین این منهج یاد کرد که می نویسد:
🔹و أن تكون في مقام التسليم في كلّ ما وصل إليك من أخبار هم. فإن أدرکه فهمك و وصل إليه عقلك، تؤمن به تفصيلاً و إلاّ، فتؤمن به إجمالاً و تردّ علمه إليهم. و إيّاك أن تردّ شيئاً من أخبارهم لضعف عقلك؛ لعلّه يكون منهم و رددتَه لسوء فهمك، فكذّبتَ الله فوق عرشه كما قال الصادق. و اعلم أنّ علومهم عجيبة و أطوارهم غريبة، لا تصل إليها عقولنا؛ فلا يجوز لنا ردّ ما وصل إلينا من ذلك.
📚رساله اعتقادات علامه مجلسی (ره)
⬆️واجب است که در برابر تمام روایات رسول خدا و اهل بیت (علیهم السلام) که به تو رسیده، تسليم باشی! پس اگر فهم و عقل تو به معنی آنها رسید و آن را دریافت کرد، آن را تصدیق میکنی به صورت تفصیلی به آنچه فهمیده ای ایمان میآوری! و در غیراین صورت، به صورت اجمالی به مضمون آن (روایتی که عقل تو آن را درک نمی کند) ایمان میآوری و آن را تصدیق میکنی و علم تفصیلی آن را به خود آن بزرگواران واگذار میکنی! و بپرهیز از این که با ضعف عقل ات چیزی از روایات ایشان را ردّ و تکذیب کنی! ممکن است آن خبر از ایشان صادر شده باشد و تو آن را به جهت بد فهمی و دریافت اشتباه ردّ کرده باشی و بدین ترتیب، حق تعالی را که بر عرش مستولی و مسلّط است، تکذیب کرده ای! چنان که این مطلب را حضرت امام صادق فرموده است. بدان که علوم و حالات پیامبر و ائمّه عجیب و غریب و شگفت انگیز و پیچیده و فوق العاده است و عقلهای ما به آنها نمی رسند. پس برای ما ردّ و انکار و نپذیرفتن علوم و احوال ایشان که به ما از طریق روایات رسیده، جایز و روا نیست.
🔺مقصود علامه مجلسی رضوان الله علیه از این سخن آنست که نباید روایات را به صرف اینکه عقل ما آن را درک نمی کند و نمی فهمد! تکذیب کنیم و بگوییم جعلی است! بلکه باید علم به معنای آن را به اهل بیت علیهم السلام ردّ و واگذار کنیم! با این حال علمای مکتب بغداد چون شیخ مفید و سید مرتضی و شیخ طوسی (علیهم رضوان الله تعالی) چنین مقابله تکذیب و تشکیک با بعضی روایات داشتند(برای مثال روایات تقدم خلق ارواح بر ابدان را به جهت تناسخ و استحاله عقلی قدم ارواح جعل تناسخیه عنوان کردند! یا بعضی روایات عالم ذرّ و عهد گرفتن از بنی آدم در حالی که چون ذرّ و مورچه بودند را خلاف عقل دانسته و جعلی عنوان کردند!)
@Talabeh_nevesht110