↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ اللّهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹مساله ۶۸ اشیائی که بعد از حذف فاعل از او نیابت میکنند.🔹 #مفعول به،مصدر،ظرف و جار و مجرور صلاحیت دارند که نائب فاعل شوند. ✔️۱.مفعول به:اگر فعل،متعدیِ یک مفعولی بود،آن مفعول،جانشین فاعل میشود. اگر فعل،متعدی به بیش از یک مفعول بود،کدام مفعول را نائب فاعل قرار دهیم.؟ جواب:بهترین رأی و نظر انتخاب اولی به عنوان نائب فاعل است زمانی که ظاهر تر و مبین تر باشد،نسبت به غیرش در غرض مقصود. لکن مانعی نیست از ترک اولی و انتخاب غیر اول به عنوان نائب فاعل،و در صورتی که این غیر،قادر تر بود برای توضیح معنای مقصود،مقدم میشود نسبت به اولی.و در هر حالت(انتخاب اولی،یاغیر آن) باید به ایمن بودن از اشتباه توجه شود. #مثالهایی،که ایمن هستیم از اشتباه در هر صورت.(چه اولی انتخاب شود،چه نشود) أ."ظَنَّ الجاهلُ الخفاشَ طائراً"در مجهولش میتوان گفت"ظُنَّ الخفاشُ طائراً"یا"ظُنَّ طائرٌ الخفاشَ" ب."أعْطَیٰ الوالدُ الطفلَ کتاباً"در مجهولش میتوان گفت"أُعْطِیَ الطفلُ کتاباً"یا"أُعْطِیَ کتابٌ الطفلَ". #اما در مثال زیر نیابت غیر اولی صحیح نیست."أَعطیت محمداً فریقاً من الاَعوان"چون هر کدام از اولی و دومی،صلاحیت برای آخذ بودن و ماخوذ بودن را دارند.ولی چون اولی مقدم شده اولی را به عنوان نائب فاعل انتخاب میکنیم،و از این تقدم متوجه میشویم،اولی آخذ و دومی ماخوذ بوده است.و در نتیجه اصل مثال قبل از مجهول شدن چنین است.(اعطاء کردم به محمد،گروهی از یاران) #توجه:گاه مفعول ثانیِ"ظَنَّ و اخواتش"جمله است،در این صورت اختیار این جمله به عنوان نائب فاعل صحیح نیست.زیرا فاعل و نائب فاعل در رأیِ راجح،نمیتوانند به صورت جمله بیاییند. #نحو وافی جلد دوم خلاصه صفحه ۹۱ تا ۹۳ https://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0