↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ اللّهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم. 🔹علمای علم نحو،قوانین و ضوابطی را برای تشخیصِ فعل متعدی بنفسه و فعل لازم بیان کرده اند🔹 و اما بیان این ضوابط أ.اگر متصل شود به فعل،ضمیری که به اسم سابق عود میکند و این اسم سابق غیر ظرف و غیر مصدر باشد،فعل متعدی است. مثال"الخیرُ عملتُه"،هاء در این مثال به "الخیرُ"عود میکند که غیر ظرف و غیر مصدر است. واگر چنین نبود،این فعل، لازم است،مثلا وقتی گفته شود"الغرفةُ قعدتُها"چون هاء در قعدتُ صحیح نیست به غیر مصدر و غیر ظرف یعنی"الغرفةُ" عود کند،پس این فعلِ"قعدتُ"لازم است. به بیانی دیگر:قبل از فعل اسمی غیر مصدر و غیر ظرف قرار دهید،اگر فعل ضمیری داشت که به این اسم عود کرد و معنی مشکلی نداشت این فعل متعدی است و در غیر این صورت فعل،لازم است.به دو مثال زیر توجه کنید. ۱.زیدٌ ضربتُه(اولا زیدٌ غیر ظرف و غیر مصدر است و ثانیامعنی صحیح است) ۲.الغرفةُ قعدتُها(الغرفةُ غیر ظرف و غیر مصدر است وچون معنی غلط است،پس قعدتُ لازم است) ب.اگر ساخت اسم مفعول از فعل،بدون نیاز به جار و مجرور صحیح بود،این فعل متعدی است ولی اگر در ساخت اسم مفعول نیاز به جار و مجرور بود این فعل لازم است.مثلا در ساخت اسم مفعول از دو فعلِ فَتَحَ و أَکَلَ،گفته میشود"البابُ مفتوحٌ" و"الفاکهةٌ ماکولةٌ" بدون نیاز به جار و مجرور،پس این دو فعل متعدی هستند. و در ساخت اسم مفعول از دو فعلِ قَعَدَ و یَئِسَ گفته میشود"الحجرة مقعودٌ فیها" و"القضاءُ علی اسباب الحربِ میئوس منه" پس این دو فعل لازم هستند. #نحو وافی جلد دوم خلاصه صفحه۱۲۱ تا۱۲۳ https://eitaa.com/joinchat/2729246727C8ff5234cd0